Không xuất khẩu lao động bằng mọi giá

Khắc phục tồn tại

Tại phiên họp toàn thể này, Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội thẩm tra dự án Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng lao động (sửa đổi); tham gia thẩm tra việc phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-Liên minh châu Âu (EVFTA); đề nghị gia nhập Công ước 105 của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) về xóa bỏ lao động cưỡng bức; thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về tình hình thực hiện chính sách, chế độ bảo hiểm xã hội và quản lý sử dụng Quỹ bảo hiểm xã hội năm 2019...

13 năm sau khi ban hành Luật Người Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài, hoạt động XKLĐ của nước ta đã đạt được nhiều thành tựu. Trong giai đoạn đầu (năm 2007 -2016), tỷ lệ lao động đi làm việc ở nước ngoài luôn ở mức 80.000 người/năm. 3 năm gần đây, tỷ lệ này tăng lên đáng kể. Mỗi năm, trung bình Việt Nam đưa hơn 130.000 lao động đi làm việc ở 40 quốc gia và vùng lãnh thổ, góp phần đáng kể nâng cao thu nhập, đời sống của người dân, cải thiện chất lượng nguồn lao động. Tuy vậy, hoạt động XKLĐ vẫn tồn tại một số vấn đề, ví như tỷ lệ XKLĐ phổ thông vẫn chiếm số đông. Điều kiện cấp giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài còn chưa chặt chẽ, chưa phù hợp với thực tế; quy định về tiền môi giới, tiền dịch vụ, tiền ký quỹ của người lao động chưa phản ánh đúng bản chất và xu hướng chung của các tiêu chuẩn lao động quốc tế...

Giải trình trước Ủy ban thường vụ Quốc hội lần này, Bộ trưởng Bộ LĐTBXH Đào Ngọc Dung cho biết, mục đích sửa đổi luật lần này là nhằm đảm bảo tính đồng bộ, tương thích giữa luật cũ với pháp luật có liên quan của các quốc gia tiếp nhận lao động, các công ước quốc tế có liên quan đến lao động di cư. Nguyên tắc là tạo điều kiện thuận lợi cho lao động đi XKLĐ nhưng vẫn phải đảm bảo yếu tố bảo vệ, hỗ trợ lao động trước xu thế chuyển dịch lao động quốc tế và các yếu tố tiềm ẩn như: Dịch bệnh, suy thoái kinh tế hay chiến tranh...

Cần tính toán kỹ lưỡng

Đánh giá cao những mặt được mà XKLĐ đã mang lại trong những năm qua nhưng ông Bùi Sỹ Lợi - Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội Quốc hội cho rằng, việc đưa lao động đi làm việc tại nước ngoài phải trên cơ sở lựa chọn từng lĩnh vực, ngành nghề, đối tượng lao động và nước tiếp nhận.

"Tuy nhiên muốn làm được điều này cần phải chú trọng tới vấn đề đào tạo nguồn nhân lực trước khi xuất khẩu. Bởi vì nâng cao tay nghề cho người lao động không chỉ giúp họ tăng thu nhập, mà đây còn là cách để ta chuẩn bị nguồn nhân lực cho tương lai để phát triển đất nước", ông Lợi phân tích.

Ông Lợi cũng cho rằng, việc đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài không phải bằng mọi giá mà cần tính toán rất kỹ. Vì vậy, các điều kiện, tiêu chuẩn phải rất chặt chẽ và thể hiện tư tưởng, quan điểm của Đảng.

"Chúng ta đưa lao động đi để lấy hình ảnh người lao động Việt Nam có trình độ chuyên môn, sức khỏe, trí tuệ, hiểu biết văn hóa, thể hiện hình ảnh lao động Việt Nam trên thế giới chứ không phải đưa họ đi làm việc bằng mọi giá chỉ để kiếm tiền" - ông Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh. Đại diện Bộ LĐTBXH cũng khẳng định quan điểm không đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài bằng mọi giá. Bộ chỉ đạo các doanh nghiệp XKLĐ chọn lựa địa bàn, lĩnh vực.

"Học viên có thể nhận việc ngay với doanh nghiệp trong nước, doanh nghiệp nước ngoài tại Việt Nam, sau đó ra nước ngoài làm việc tại các doanh nghiệp này và khi trở về có nơi nhận" - Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nói.