Đại án Trần Bắc Hà: Các bị can đã dùng thủ thuật để chiếm tài sản BIDV như thế nào?

Cụ thể, VKSNDTC đã ra cáo trạng truy tố 12 bị can trong vụ án "Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng", "Lừa đảo chiếm đoạt tài sản", "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản" liên quan đến nguyên Chủ tịch HĐQT BIDV Trần Bắc Hà.

Vụ án xảy ra tại Ngân hàng TMCP Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV), Công ty CP chăn nuôi Bình Hà (Công ty Bình Hà), Công ty TNHH thương mại và dịch vụ Trung Dũng (Công ty Trung Dũng), vụ việc đã gây thất thoát 1.672 tỉ đồng của BIDV.

Theo cáo trạng, trong khoảng thời gian từ năm 2011 đến 2016, lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV – Chi nhánh (CN) Hà Tĩnh; CN Hà Thành cho Công ty Bình Hà (là công ty sân sau của ông Trần Bắc Hà), Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền đặc biệt lớn 1.672 tỉ đồng.

Các bị can bị VKSNDTC truy tố ra trước Toà án Nhân dân TP.Hà Nội về tội " Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng gồm: Trần Lục Lang (nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV), Đoàn Ánh Sáng (nguyên Phó Tổng Giám đốc), Kiều Đình Hòa (nguyên Phó Tổng Giám đốc BIDV, CN Hà Tĩnh), Lê Thị Vân Anh (nguyên Trưởng phòng KHDN- BIDV CN Hà Tĩnh), Ngô Duy Chính (nguyên Giám đốc BIDV, CN Hà Thành), Nguyễn Xuân Giáp (nguyên Phó Giám đốc BIDV CN Hà Thành), Phạm Hồng Quang (Trưởng phòng Quan hệ khách hàng 1, CN Hà Thành), Đặng Thành Nam (Cán bộ phòng QHKH 1).

Cáo trạng thể hiện, Bình Hà là công ty mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV.

Cùng với đó, vốn tự có và tài sản bảo đảm không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo chính sách tín dụng của BIDV, hồ sơ pháp lý của dự án chưa đầy đủ, chưa đánh giá hết phương án kinh doanh và phương án trả nợ khi dự án không hiệu quả.

Qua đánh giá, thẩm định, dự án có 8 yếu tố rủi ro có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án, nhưng theo sự chỉ đạo của Chủ tịch HĐQT BIDV, BIDV – CN Hà Tĩnh đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho Công ty Bình Hà vay vốn điều kiện ưu đãi về vốn tự có và tài sản đảm bảo đảm

Trong quá trình giải ngân vốn, BIDV đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV và tiền bán bò).

Theo đó, tổng dư nợ của Công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là 799 tỉ đồng.

Với Công ty TNHH thương mại và dịch vụ Trung Dũng, các bị can Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỉ đồng cho Công ty Trung Dũng trước loạt vấn đề về công ty đã được nêu.

Theo đó, tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỷ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng Chính sách tín dụng của BIDV, dư nợ tại các TCTD lớn, có rủi ro.

Đáng chú ý, theo cáo trạng, quá trình cho vay theo hạn mức, do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị can Chính, Giáp, Quang, Nam đã quyết định giải ngân cho Công ty Trung Dũng vay 26 khoản còn dư nợ, trong đó có 20 khoản giải ngân không đáp ứng đúng tỷ lệ tài sản đảm bảo, 1 khoản giải ngân cho vay để đảo nợ.

Trong vụ việc với Công ty Trung Dũng, các bị can đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay của Công ty Trung Dũng đối với các khoản giải ngân để mua phôi thép dẫn đến còn dư nợ trên 600 tỉ đồng, không có khả năng thanh toán.

Hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng trong việc cho Công ty Trung Dũng vay theo hạn mức tín dụng ngắn hạn năm 2011, phát hành L/C theo món gây thiệt hại cho BIDV 865 tỉ đồng.

Ngân hàng BIDV đã xử lý tài sản đảm bảo, thu nợ, đến nay còn 263,5 tỉ đồng, không có khả năng thanh toán.

Đặc biệt, cáo trạng còn thể hiện, các bị can đã dùng thủ thuật để chiếm đoạt tài sản của BIDV.

Trong vụ án này, các bị can bị truy tố về tội " Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản" gồm Đoàn Hồng Dũng (nguyên Giám đốc Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Trung Dũng), Trần Anh Quang (nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Đinh Văn Dũng (nguyên Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà), Nguyễn Thị Thanh Sơn (Giám đốc Công ty Hà Nam).

Tổng số tiền các bị can chiếm đoạt của BIDV là gần 150 tỉ đồng.

Theo quy định, tiền bán bò thu về từ các Công ty môi giới và các lò mổ phải chuyển về tài khoản của Cty Bình Hà tại BIDV - CN Hà Tĩnh để ngân hàng kiểm soát và đối trừ công nợ.

Do không có tiền góp vốn, nên theo sự chỉ đạo của Trần Duy Tùng (con trai Trần Bắc Hà), các bị can Đinh Văn Dũng, Trần Anh Quang và Thái Thành Vinh đã chiếm đoạt tiền bán bò để góp vốn cá nhân, chứng minh vốn đối ứng với BIDV, để BIDV tiếp tục giải ngân vốn vay và sử dụng vào mục đích cá nhân khác.

VKSNDTC xác định, đối với khoản vay của Công ty Trung Dũng, từ tháng 2 đến tháng 3/2012, lợi dụng sự tin tưởng của BIDV, giao cho Công ty Trung Dũng tự quản lý lô hàng nhập khẩu là tài sản đảm bảo cho khoản phát hành L/C, Đoàn Hồng Dũng đã thống nhất với Nguyễn Thị Thanh Sơn dùng thủ đoạn gian dối, sử dụng pháp nhân của Công ty Hà Nam, Công ty Đầu tư Trung Dũng để ký hợp đồng mua thép phế và phôi thép của Công ty Trung Dũng, sau đó bán cho Công ty TISCO, nhằm tránh sự kiểm soát dòng tiền của BIDV đối với Công ty Trung Dũng.

Tiền thu được từ việc bán hàng, Đoàn Hồng Dũng, Nguyễn Thị Thanh Sơn không chuyển về tài khoản của Công ty Trung Dũng tại BIDV để thanh toán cho đối tác nước ngoài khi đến hạn như đã cam kết với BIDV mà dùng để trả nợ cho Công ty Hà Nam, Công ty Trung Dũng và sử dụng vào các mục đích khác.

Tổng số tiền các bị can đã chiếm đoạt của BIDV 263,5 tỉ đồng đồng, hiện Công ty Trung Dũng không có khả năng trả nợ.