Nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu: Tim còn đập là còn cống hiến

Dân Việt xin trân trọng giới thiệu với bạn đọc bài viết của nhà báo - Thượng tá Trần Hoàng Tiến về những ấn tượng khó quên của anh trong lần gặp gỡ và trò chuyện với nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu khi ấy.

Ký ức ngày đầu nhập ngũ 

Nhà riêng của nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu nằm sâu trong ngõ 30 phố Lý Nam Đế, Hà Nội. Trước khi được bầu làm Tổng Bí thư, ông là Thượng tướng, nguyên Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị nên rất quen thân với anh em báo chí quân đội. Chuẩn bị đến ngày thành lập Quân đội, chúng tôi liên hệ được gặp tại nhà riêng và được ông đồng ý. Với tác phong nhà binh, ông xuất hiện đúng giờ tại phòng khách và niềm nở đón tiếp chúng tôi.

Câu chuyện với nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu hôm ấy về truyền thống của quân đội, trong đó ông luôn nhấn mạnh và xoay quanh chủ đề về Bộ đội Cụ Hồ và tình đồng chí, đồng đội. "Điều đọng lại sâu lắng nhất sau nửa thế kỷ trong quân ngũ của tôi, đó là tình đồng đội- một tình cảm đặc biệt, gắn kết những người lính cách mạng với nhau, vượt qua khó khăn, thử thách, chiến thắng mọi kẻ thù"- ông tâm sự mà cũng là khẳng định.

Gần 50 năm ông gắn bó với quân đội, trải qua nhiều cương vị, nhiều trận đánh khác nhau, cùng đồng đội từng vào sinh ra tử… có biết bao câu chuyện, bao kỷ niệm khó có thể nói hết. Nhưng, có lẽ ông chẳng bao giờ quên ngày đầu nhập ngũ. 

Ngày ấy, gia đình ông chỉ còn mẹ già đã 60 tuổi, chị gái đã đi lấy chồng. Với trách nhiệm là một chi ủy viên của xã, ông làm "công tác tư tưởng" với mẹ và xung phong nhập ngũ. Quân đội ta khi đó còn thiếu thốn nhiều. Chàng lính trẻ vào quân đội với một chiếc túi xách và vài bộ quần áo nâu sòng, đi dép lê… chưa biết gì về "quân sự".

Ông được biên chế về Trung đoàn 66, Đại đoàn 304 với chức vụ Chính trị viên Trung đội. Điều đặc biệt là Trung đội trưởng của ông lúc ấy là người Nhật, mới bỏ phía bên kia gia nhập quân đội cách mạng.

Những ngày đầu vào quân ngũ thật khó làm việc vì bất đồng ngôn ngữ, vì người Trung đội trưởng rất "quân sự" và cũng chưa biết vị chính trị viên là người của tổ chức cử vào. Nhưng một thời gian sau, qua chiến đấu, 2 người hiểu nhau hơn rồi coi nhau như anh em ruột thịt, nhất là khi tham gia trận chiến đấu Chùa Cao-Ninh Bình giành thắng lợi.

Người sỹ quan quân đội Lê Khả Phiêu bắt đầu trưởng thành lên, vững bước đi qua hai cuộc chiến tranh vĩ đại của dân tộc, sau này làm nhiệm vụ quốc tế trên nước bạn Campuchia…

Trong mạch câu chuyện, nguyên Tổng Bí thư Lê Khả Phiêu bày tỏ sự tâm đắc khi phân tích về cội nguồn của tên gọi mà nhân dân dành cho quân đội- Bộ đội Cụ Hồ. Ông bảo, đó là danh xưng cao quý do nhân dân trìu mến gọi hàm ý biết bao sâu sắc. Chủ tịch Hồ Chí Minh là lãnh tụ của dân tộc và của Đảng ta, Người là hình ảnh tiêu biểu cho tất cả các giá trị vô cùng cao đẹp của dân tộc Việt Nam. Những gì gắn bó với cuộc đời Người, được Người chăm lo đều có ý nghĩa cao quý vô cùng.

Người chăm lo từng bước đi lên của quân đội, giáo dục chiến sĩ, khuyên bảo cán bộ. Mỗi bước trưởng thành của quân đội ta đều gắn với sự giáo dục và rèn luyện của Người nên nhân dân gọi Bộ đội Cụ Hồ cũng là lẽ tự nhiên.

Bản thân các chiến sĩ quân đội ta, ngay từ đầu mới thành lập, cho đến những năm tháng chiến đấu và trưởng thành đã luôn tỏ ra xứng đáng với niềm tin cậy của Đảng, của nhân dân, xứng đáng là đội quân từ nhân dân mà ra, vì nhân dân chiến đấu, hy sinh, xứng đáng với tên gọi thiêng liêng: Bộ đội Cụ Hồ.

Vui chuyện, tôi có gợi lại một số ý kiến đề xuất trong nhân dân, cả trong diễn đàn Quốc hội đề nghị công nhận danh xưng Bộ đội Cụ Hồ là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. 

Ông suy nghĩ một lát rồi nói: Tôi cho đây là vấn đề rất hay và ý nghĩa, một ý nghĩa thực chất chứ không phải tự chúng ta nghĩ ra "gán" cho nó một cái mác. Bộ đội Cụ Hồ là danh xưng mà nhân dân tôn vinh; là giá trị văn hóa độc đáo, sáng tạo, tiêu biểu trong dòng chảy văn hóa Việt Nam ở thời đại Hồ Chí Minh, gắn liền với truyền thống, chiến công của QĐND Việt Nam anh hùng.

"Theo tôi, việc công nhận danh xưng Bộ đội Cụ Hồ là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, các cơ quan chức năng cần khẩn trương và nghiêm túc nghiên cứu, nếu thấy đủ tiêu chí thì hiện thực hóa đề xuất này", nguyên Tổng Bí thư nhấn mạnh.

"Lo giữ nước từ lúc nước chưa nguy"

Như được khơi đúng mạch, ông say sưa trò chuyện. Ông cũng tâm sự chân thành: Mỗi lần Đảng, Nhà nước ta tổ chức kỷ niệm những ngày lễ lớn như: Ngày thành lập Đảng, Quốc khánh, sinh nhật Bác Hồ, ngày thành lập quân đội… hay là kỷ niệm những chiến dịch mang tầm vóc chiến lược: Điện Biên Phủ, Mậu Thân năm 1968, Tổng tiến công và nổi dậy Mùa Xuân 1975…, ông thường ôn lại quá trình chiến đấu, xây dựng của Đảng, quân đội để nhắc nhở bản thân phải nhớ ơn Đảng, Bác Hồ, nhân dân, ơn quân đội, anh em đồng chí…

Đây cũng là dịp tự soi sửa mình để tiếp tục tu dưỡng, rèn luyện, làm nhiệm vụ của người đảng viên, người quân nhân cách mạng. Tôi nghĩ rằng, công việc của người cách mạng, của người chiến sĩ LLVT, nhất là đội ngũ cán bộ, lúc trẻ cũng như lúc có tuổi đều phải làm việc hết sức mình để phụng sự Tổ quốc, phụng sự nhân dân. Tôi năm nay cũng đã cao tuổi rồi, nhưng vẫn xác định, tim còn đập là còn cống hiến...

Từ năm 1989, chúng ta kỷ niệm ngày thành lập quân đội gắn với Ngày hội Quốc phòng toàn dân. Theo ông, sự kết hợp này có cơ sở từ đâu và ý nghĩa như thế nào?

- Bài học xuyên suốt trong lịch sử của dân tộc ta là dựng nước đi đôi với giữ nước, "lo giữ nước từ lúc nước chưa nguy". Vì thế, Đảng ta đã xác định: Xây dựng và bảo vệ Tổ quốc là hai nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam. Việc tổ chức Ngày hội Quốc phòng toàn dân là góp phần thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược ấy.

Điều quan trọng là phải xây dựng ý thức của mọi người, từ các cơ quan trong bộ máy của Đảng, Nhà nước cho đến các tổ chức, các đoàn thể và toàn dân hiểu được nguyên tắc: Thời bình chuẩn bị cho thời chiến để tạo ra tiềm lực, sức mạnh tổng hợp, toàn diện của quốc gia. Mọi hoạt động trong thời bình như phát triển kinh tế, văn hóa, khoa học kỹ thuật… đều phải gắn chặt với nhiệm vụ quốc phòng-an ninh. Tiềm lực cho quốc phòng phải do toàn dân xây dựng.

Đây cũng chính là hoạt động giáo dục nâng cao ý thức cảnh giác cách mạng trong nhân dân, không để bị bất ngờ trong mọi tình huống.

Là người từng giữ cương vị Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, từ những trải nghiệm công tác, đồng chí có thể cho biết điều tâm đắc nhất của mình về vấn đề trọng đại và cũng rất thời sự hiện nay: Xây dựng Quân đội nhân dân vững mạnh về chính trị?

- Xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị là trước hết và chủ yếu nói đến sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mọi mặt của Đảng đối với quân đội ta. Ngày từ khi quân đội ta mới ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi trọng xây dựng Quân đội nhân dân vững mạnh về chính trị. Trong tư duy quân sự Hồ Chí Minh, việc xây dựng lực lượng quân sự phải thấu suốt quan điểm "người trước, súng sau", nhiệm vụ quân sự phải phục tùng nhiệm vụ chính trị. Người nhấn mạnh: "Quân sự mà không có chính trị như cây không có gốc, vô dụng lại có hại".

Trong Chỉ thị thành lập Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân, Người đã nêu rõ tính chất, nhiệm vụ của đội là "Chính trị trọng hơn quân sự"… 

Hơn lúc nào hết, để LLVT hoàn thành chức năng, nhiệm vụ của mình thì phải thường xuyên tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng với quân đội.Đây là giải pháp then chốt có tính bao trùm, xuyên suốt quá trình xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của quân đội ta. Nếu xa rời sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản, quân đội sẽ mất phương hướng chính trị trong xây dựng và chiến đấu.

Tình đồng đội của những người lính thời bình và thời chiến có gì khác nhau không, thưa đồng chí? Với thế hệ cán bộ, chiến sĩ hôm nay, nhất là các bạn trẻ, đồng chí có lời khuyên hay tâm sự gì?

- Dù thời chiến hay thời bình, tình đồng chí đồng đội không bao giờ thay đổi, dù cho mỗi giai đoạn, thời điểm, có thể hình thức và biểu hiện có khác nhau. Tình đồng chí, đồng đội là sợi chỉ đỏ xuyên suốt, vừa là thuộc tính bản chất của một quân đội cách mạng, vừa là một trong những cơ sở tạo nên sức mạnh của quân đội.

Một mặt, tình đồng chí dựa trên quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, chức năng, nhiệm vụ, điều lệnh, điều lệ, chế độ quy định của quân đội. Mặt khác, dựa trên tình thương yêu giai cấp, tình đồng chí, đồng đội sâu sắc, đoàn kết gắn bó chặt chẽ keo sơn như ruột thịt trong "lúc thường cũng như lúc ra trận" giữa những con người cùng chung lý tưởng, mục tiêu, cùng thực hiện nhiệm vụ cao cả của người quân nhân cách mạng.

Đó là nguồn sức mạnh vô biên để bộ đội ta vượt qua mọi khó khăn thử thách, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ. Yêu cầu, nhiệm vụ đó cũng đòi hỏi cán bộ phải luôn luôn làm kiểu mẫu cho chiến sĩ học tập, noi theo; cấp dưới phải "tuyệt đối phục tùng mệnh lệnh cấp trên, khi nhận bất cứ nhiệm vụ gì đều tận tâm, tận lực thi hành nhanh chóng và chính xác".