Có bao nhiêu người chết trong cuộc nội chiến Peru từ 1980 tới 2000?
Có ít nhất 69.000 người đã bị chết hoặc mất tích trong giai đoạn bạo loạn chính trị 1980-2000 ở Peru.
Chủ tịch Uỷ ban Hoà giải và Sự thật Peru Salomon Lerner đã trao bản báo cáo dài 9 tập cho đương kim Tổng thống Alejandro Toledo tại Lima. Cơ quan này gồm 12 thành viên, được thành lập tháng 6/2001 với nhiệm vụ đưa ra ánh sáng những tội ác xảy ra ở Peru từ tháng 5/1980 đến 11/2000. Đây là giai đoạn xung đột giữa lực lượng an ninh quốc gia với các tay súng phiến quân và thường dân.
Sau 2 năm điều tra, Uỷ ban Hoà giải và Sự thật Peru đã thu thập được 17.000 bằng chứng của những người bị ảnh hưởng của bạo loạn, trong đó có các chỉ huy phiến quân từng nằm trong nhà giam.
Những người làm công tác điều tra đã được đặc cách tiếp cận các tài liệu quân sự bí mật. Họ buộc tội tổ chức Con đường Sáng đã châm ngòi cho bạo lực bằng cuộc nổi dậy năm 1980. Uỷ ban cho rằng, tổ chức Con đường Sáng dùng "phương pháp khủng bố" một cách có hệ thống để tiến hành các vụ tàn sát.
Báo cáo của Uỷ ban Hoà giải và Sự thật cũng cáo buộc quân đội và cảnh sát Peru đã tham gia vào hành động được miêu tả là những tội ác chống lại loài người. Một thành viên uỷ ban là Gasten Garatea cho biết, danh sách hơn 100 sĩ quan chịu trách nhiệm gây ra tội ác sẽ được chuyển tới các công tố viên để xem xét truy tố.
"Hai thập kỷ cuối của thế kỷ 20 vừa qua đã đánh dấu sự ghê rợn và nhục nhã cho xã hội Peru. Những kẻ chịu trách nhiệm về điều này phải bị trừng trị đích đáng", chủ tịch uỷ ban Salomon Lerner tuyên bố.
Theo báo cáo trên, phần lớn những nạn nhân của cuộc nội chiến ở Peru là người thuộc các bộ tộc thiểu số. Họ bị mắc kẹt giữa một bên là binh sĩ chính phủ và một bên là lực lượng nổi dậy mà điển hình là tổ chức Con đường Sáng.
Cuộc nội chiến Peru giai đoạn 1980-2000 được xếp vào hàng đẫm máu nhất trong lịch sử châu Mỹ La Tinh. Điều đáng nói là những cuộc xung đột diễn ra ở các vùng xa xôi hẻo lánh, chủ yếu là khu vực rừng núi Andean, khiến người dân thành thị nắm thông tin một cách rất mờ mịt. Zuniga, một công dân 30 tuổi của thủ đô Lima kể lại: "Lúc đó tôi mới 15 tuổi và chúng tôi không chú ý đến những gì đang xảy ra ở vùng nông thôn, miền núi. Nó chẳng hề ảnh hưởng gì đến chúng tôi".