Tào Tháo qua đời vào năm 220. Một năm trước khi Tào Tháo qua đời, tức là vào năm 219, ông đã cho giết Dương Tu. Hành động của Tào Tháo khiến người ta cảm thấy vô cùng ngạc nhiên.
Khi còn sống, Tào Tháo từng nhắc nhở con trai là Tào Phi rằng: "Tư Mã Ý có tướng nham hiểm ác độc, không cam lòng làm kẻ bề tôi, sau này chắc chắn sẽ can dự vào việc của gia tộc chúng ta."
Mắt nhìn người của Tào Tháo thực sự có phần tinh tường. Vào cuối đời, Tư Mã Ý quả thật đã nắm giữ giang sơn nhà họ Tào. Tất nhiên, đây đều là chuyện về sau.
Nếu Tào Tháo đã nhận ra bộ mặt nham hiểm xảo trá của Tư Mã Ý, vậy tại sao trước lúc lâm chung lại không giết Ý, lại đi giết Dương Tu?
Nguyên nhân Tào Tháo không giết Tư Mã Ý
Trước tiên, cần nhắc đến nguyên nhân Tào Tháo không giết Tư Mã Ý. Lý do là bởi Tào Tháo ái mộ người tài.
Tào Mạnh Đức cho rằng dù Tư Mã Ý nham hiểm xảo quyệt, nhưng ông ta có bản lĩnh như thế nào đi chăng nữa cũng không thoát được khỏi tay của Tào Tháo. Về cơ bản, Tào Tháo đã kiểm soát được Tư Mã Ý. Tào Tháo còn sống sẽ có thừa khả năng khiến cho Tư Mã Ý không thể ngẩng đầu, chỉ có thể cụp đuôi lại làm người.
Nguyên nhân Tào Tháo giết Dương Tu
1. Dương Tu có tài năng và mưu trí, nhưng lại phò tá Tào Thực
Khi Dương Tu bị giết đã là vào năm 219, thời điểm này Tào Tháo đã xác lập vị trí người thừa kế cho Tào Phi từ lâu.
Nếu đã lập Tào Phi, Tào Tháo sẽ không cho phép thế lực của Tào Thực quá lớn mạnh, cũng sẽ không cho phép bên cạnh Tào Thực có quá nhiều nhân tài phò tá, nếu không sẽ đe doạ đến vị trí của Tào Phi, gây ra biến động chính trị.
Tào Tháo giết Dương Tu là để tiêu diệt biến động đó từ trong trứng nước vì Dương Tu ủng hộ Tào Thực.
Dương Tu bị cuốn vào cuộc tranh đấu giành vị trí thừa kế của Tào Tháo, từ xa xưa đây đã là chuyện nhạy cảm nhất, cũng là chuyện kiêng kị nhất.
Để tuyển chọn người thừa kế xuất sắc trong số hai người con trai, Tào Tháo thường xuyên đưa ra một số đề kiểm tra về mặt quân sự hoặc về mặt quản lý đất nước, để cho hai con trai trả lời.
Lần nào Tào Thực cũng đều trả lời trôi chảy, Tào Tháo thầm tán thưởng. Về sau Tào Phi tố giác, Tào Tháo mới biết đó là nhờ Dương Tu đoán đúng đề bài trước, đồng thời trù tính đáp án cho Tào Thực.
Sau khi biết chuyện, Tào Tháo vô cùng phẫn nộ. Đây là điển hình của việc gian lận! Lúc này, ông đã có suy nghĩ muốn giết Dương Tu, nhưng vẫn còn thiếu một cái cớ thích hợp.
2. Dương Tu là con trai của em gái Viên Thiệu
Bắt đầu từ trận Quan Độ tới trước trận Xích Bích, Tào Tháo đã tốn thời gian gần 10 năm để tiêu diệt được thế lực chiếm giữ bốn châu phía Bắc của Viên Thiệu.
Người nhà họ Viên về cơ bản đã bị Tào Tháo đuổi cùng giết tận. Dương Tu là cháu trai của Viên Thiệu nên đã ôm lòng thù hận đối với việc Tào Tháo diệt trừ gia tộc họ Viên.
Ngoài hai nguyên nhân đó ra, còn có một nguyên nhân quan trọng nữa chính là: Dương Tu xuất thân từ nhà họ Dương ở Hoằng Nông. Đây là ví dụ điển hình cho "tội do xuất thân".
Vào cuối tời Đông Hán, danh tiếng của họ Dương ở Hoằng Nông không hề thua kém họ Viên ở Nhữ Nam nhiều đời làm quan to, không chỉ bốn đời Thái uý, danh vọng vô cùng lớn, hơn nữa còn có mối quan hệ liên hôn dây mơ rễ má với các danh gia vọng tộc khác.
Sự khó chịu của Tào Tháo đối với với nhà họ Dương bắt dầu từ việc ông ta không ưa cha của Dương Tu là Dương Bưu.
Năm xưa Dương Bưu là công thần hộ tống Hán Hiến Đế vào Lạc Dương và dời đô Hứa Xương, làm quan đến chức Thái uý.
Lý do căn bản của việc Tào Tháo ghét Dương Bưu là vì Dương Bưu ủng hộ Hán Hiến Đế và phản đối lại mình.
Tào Tháo bèn tìm một lý do để giết Dương Bưu, kết quả là dẫn đến sự phản đối của rất nhiều danh sĩ. Khổng Dung, Tuân Úc đều nói đỡ cho Dương Bưu, ngay cả thân tín của Tào Tháo là Mãn Sủng cũng cho rằng không tìm được bằng chứng tội ác của Dương Bưu nên đề nghị bỏ qua. Tào Tháo đành phải thả Dương Bưu.
Tào Tháo không giết được Dương Bưu, không có nghĩa là sẽ buông tha cho nhà họ Dương.
Dương Tu là người con trai có năng lực nhất của Dương Bưu, trở thành kẻ thế tội. Tào Tháo giết Dương Tu, xét theo một khía cạnh nào đó, là kết quả của việc khúc mắc giữa Tào Tháo và nhà họ Dương.