Vụ án được đưa ra xét xử sơ thẩm lần đầu vào ngày 30/10. Tuy nhiên, do vắng mặt một số người liên quan, đặc biệt là 2 luật sư tham gia bào chữa cho bị cáo Lam nên việc xét xử tạm hoãn.
Theo cáo trạng, năm 2012, thực hiện kế hoạch mua sắm thiết bị cho Đài tưởng niệm Nghĩa trang liệt sĩ và phục vụ đoàn công tác của lãnh đạo huyện đi Huế, Đà Nẵng xem chuông đồng, hạc đồng…, ông Nguyễn Hồng Lam (lúc đó là Trưởng phòng TCKH) và Nguyễn Xuân Tứ - Chánh Văn phòng HĐND, UBND huyện (lúc đó là Phó phòng TCKH) đã "bàn bạc tạm ứng" ngân sách huyện 524 triệu đồng để lấy chi cho đoàn công tác và tiêu dùng vào việc cá nhân.
Ông Nguyễn Hồng Lam là người ký lệnh chi số tiền 524 triệu đồng. Đến tháng 1/2012, Nguyễn Đông Dương (Kế toán trưởng Phòng KHTC) đã nhận số tiền này từ Hội đồng giải phóng mặt bằng huyện Đức Cơ nhưng không mở sổ theo dõi.
Từ năm 2012 - 2018, Nguyễn Đông Dương đã tham mưu cho Trưởng phòng TCKH làm tờ trình để Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ chuyển nguồn kinh phí tạm ứng ngân sách huyện từ năm trước sang năm sau, trong đó có số tiền 524 triệu đồng được chiếm đoạt nhằm hợp thức hóa, xóa dấu vết.
Khi Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra, ông Nguyễn Xuân Tứ - Chánh Văn phòng HĐND và UBND huyện đã cung cấp Quyết định số 42 có dấu đỏ, chữ ký đã qua photocopy của ông Võ Thanh Hùng - nguyên Chủ tịch UBND huyện Đức Cơ. Tuy nhiên qua đối chiếu, phát hiện đây là quyết định đã soạn thảo lại, dùng con dấu của UBND huyện Đức Cơ không phù hợp với thời điểm năm 2012 (vì đã đổi con dấu) nhằm "qua mặt" đoàn Thanh tra. Đây là hành vi làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức.
Về số tiền chiếm đoạt, Nguyễn Đông Dương khai trong 524 triệu đồng chiếm đoạt, Dương nộp 114 triệu đồng tiền cọc và tiền thuế đất cho Đặng Văn Tiên (cháu Nguyễn Hồng Lam) theo chỉ đạo của Nguyễn Xuân Tứ. Sau đó Tiên đã chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho ông Nguyễn Hồng Lam. Số tiền còn lại hơn 400 triệu đồng Dương đưa cho Nguyễn Xuân Tứ.
Theo Cơ quan điều tra, việc Dương khai nộp tiền đấu giá đất cho Đặng Văn Tiên, đưa tiền cho Nguyễn Xuân Tứ không có tài liệu, chứng cứ để chứng minh. Tuy nhiên Lam, Tứ, Dương đã làm thủ tục rút 524 triệu đồng từ ngân sách và sử dụng cá nhân nên phải chịu trách nhiệm.
Việc Chủ tịch huyện Đức Cơ tham ô tài sản do Thanh tra tỉnh lập đoàn kiểm tra, phát hiện và chuyển hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát điều tra.
Ngày 16/8/2019, Chủ tịch tỉnh Gia Lai Võ Ngọc Thành ký quyết định kỷ luật cảnh cáo ông Nguyễn Hồng Lam vì lý do: Thiếu trách nhiệm trong chỉ đạo, quản lý, điều hành để cán bộ thuộc phạm vi quản lý vi phạm các quy định về quản lý tài chính; ký quyết định xuất ngân sách không đúng quy định.
Ngày 8/1/2020, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Gia Lai đã đọc lệnh bắt giam Chủ tịch huyện Đức Cơ Nguyễn Hồng Lam, Chánh văn phòng HĐND - UBND huyện Đức Cơ Nguyễn Xuân Tứ và ông Nguyễn Đông Dương - chuyên viên phòng Tài chính - Kế hoạch huyện ngay tại phòng làm việc, riêng Nguyễn Xuân Tứ bị điều tra thêm về hành vi Làm giả tài liệu của cơ quan, tổ chức.