Việc tảo mộ ngày tết là một trong những phong tục tốt đẹp của người Việt. Hoạt động này thể hiện tấm lòng hiếu thảo, sự biết ơn đối với ông bà, tổ tiên, với đấng sinh thành, dưỡng dục và những người thân đã khuất. Đây còn là một hoạt động mang tính dòng tộc.
Đặc biệt, những dòng tộc lớn thường có những ngày tảo mộ được quy định rất cụ thể, thường ghi trong gia phả như một truyền thống của dòng tộc, để con cháu ở các thế hệ sau tiếp tục thực hiện.
Việc tảo mộ ngày Tết là sửa sang các ngôi mộ của tổ tiên cho sạch sẽ, dùng xẻng, cuốc để đắp lại nấm mồ cho đầy đặn, nhổ hết cỏ dại và những cây hoang mọc trùm lên mộ.
Khi tảo mộ, cần kiểm tra xem mộ có bị tổ mối xông hay bị các loại động vật nhỏ đục khoét hay không, nếu có cần giải quyết ngay vì đây thuộc trường hợp mộ kết, khá hung hiểm đối với phong thủy âm trạch.
Vì vậy, gia chủ cần chuẩn bị những dụng cụ như: Dao, cuốc, dẻ lau, nước sạch hay sơn .... để làm sạch sẽ nghĩa trang.
Theo tục lệ, người đi tảo mộ sắm lễ vật khác so với các lần tảo mộ khác đó là: Các gia đình chuẩn bị một bộ tam sinh (gồm 1 miếng thịt lợn, 3 - 5 con tôm, hoặc cua, trứng vịt 1 - 3 - 5 quả).
Bộ tam sinh là 3 loài vật đại diện cho thổ - thủy – thiên, có nghĩa sống trên cạn, dưới nước, trên trời. Bộ tam sinh còn có nghĩa là đức. Dâng ngoài mộ cùng với các vật phẩm nhang, đèn, giấy ngũ sắc, quần áo giấy, vàng mã, hoa quả tươi.
Ngày nay, nhiều nhà đã giản lược sắm sanh lễ vật, thường người ta chủ yếu mua hoa tươi, trái cây, hương, nến, tiền vàng thắp hương ngoài mộ.
Đây là lễ vật kêu khấn Thổ địa, Thần tài cai quản phần mộ chân linh gia tiên của mình yên nghỉ chứ không phải dâng cúng gia tiên. Đây là vị thần mà dân gian ta thờ cúng với mong muốn cầu bình an, sung túc cho gia chủ.