Lương y Võ Hoàng Yên bị tố cáo, nếu vi phạm có thể bị xử lý thế nào?
Theo đơn tố cáo, vợ chồng ông Dũng phát hiện ông Yên lạm dụng tín nhiệm với mình để thực hiện hành vi "lừa đảo, chiếm đoạt tài sản" của vợ chồng ông. Trong đó, có tố việc ông Yên "ăn chặn" tiền ủng hộ đồng bào miền Trung bị lũ lụt ở 2 huyện Tiên Phước (xã Tiến Hiệp và xã Tiến Ngọc) và huyện Bắc Trà My, tỉnh Quảng Nam, vào tháng 11/2020 vừa qua.
Bà Hằng cho hay: "Vợ chồng tôi đã gửi tiền cho ông Yên với tư cách ủng hộ cho Hội quán Hưng An Tự (Bình Thuận) số tiền 3,8 tỷ đồng để làm từ thiện, ủng hộ đồng bào bị lũ lụt. Nhưng ông Yên chỉ sử dụng đúng mục đích có 2,7 tỷ đồng".
Bà Nguyễn Phương Hằng ký đơn tố cáo để gửi tới Cơ quan điều tra - Công an TP.HCM.
Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) cho biết, về nội dung, vợ chồng ông Dũng, bà Hằng tố cáo ông Võ Hoàng Yên lừa đảo chiếm đoạt tài sản với số tiền hàng tỷ đồng.
Vấn đề này, cơ quan điều tra sẽ thụ lý tin báo và làm rõ có việc chuyển tiền giữa 2 bên hay không; số tiền chuyển là bao nhiêu; bao nhiêu lần chuyển tiền; mục đích mỗi lần chuyển tiền để làm việc gì; việc sử dụng tiền đã được thực hiện như thế nào…
Theo quy định của Bộ luật dân sự, trong quan hệ dân sự có thể có những hợp đồng, giao dịch tặng cho, ủy quyền, mua bán, chuyển nhượng...
Bởi vậy, trong vụ việc này đối với số tiền mà vợ chồng ông Dũng cho ông Yên vô điều kiện thì hợp đồng có hiệu lực kể từ thời điểm ông Yên nhận được tiền.
Trong những giao dịch tặng cho không kèm theo điều kiện, khi ông Yên đã nhận được tiền, vợ chồng ông Dũng không có quyền đòi lại. Trường hợp hợp đồng tặng cho có điều kiện ông Yên phải thực hiện điều kiện của việc tặng cho.
Hình ảnh buổi đối chất giữa vợ chồng ông Dũng "lò vôi" và ông Võ Hoàng Yên vào sáng 2/3 vừa qua, tại trụ sở của Trung ương Tịnh độ cư sĩ Phật hội Việt Nam, tại TP.HCM. Ảnh: H.H
Trường hợp ông Yên vi phạm cam kết về việc thực hiện điều kiện (ví dụ như giúp đỡ bệnh nhân, xây dựng cơ sở chữa bệnh...) vợ chồng ông Dũng có quyền đòi lại số tiền này. Bộ luật dân sự quy định, hợp đồng dân sự có thể bằng lời nói, bằng hành vi hoặc bằng văn bản.
Với hợp đồng về chuyển quyền sở hữu tài sản là động sản thì có hiệu lực kể từ thời điểm có việc chuyển giao tài sản. Khi đã chuyển giao tài sản tặng cho mà không kèm theo điều kiện bên tặng cho tài sản không được quyền đòi lại. Giao dịch thứ hai giữa hai bên có thể phát sinh là việc ủy quyền để làm từ thiện.
Đây là một quan hệ dân sự, theo đó dựa vào uy tín, sự tin tưởng của nhau mà vợ chồng ông Dũng chuyển tiền cho ông Yên đi làm từ thiện, (ủng hộ đồng bào lũ lụt miền Trung, chữa bệnh cho người nghèo....). Với những số tiền này ông Yên buộc phải thực hiện đúng cam kết đã đưa ra từ trước đó.
Trường hợp ông Yên lợi dụng dịch bệnh, thiên tai để đưa ra thông tin sai sự thật nhằm chiếm đoạt tiền của vợ chồng ông Dũng và những người khác thì đây là hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Trong trường hợp này ông Yên có thể sẽ bị xử lý hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 bộ luật hình sự 2015 với mức hình phạt cao nhất là 20 năm tù hoặc tù chung thân.
Trường hợp hành vi gian dối nảy sinh sau khi đã nhận được tài sản có thể bị xử lý hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015.
Trong trường hợp ông Yên có tài liệu chứng cứ chứng minh rằng ông đã thực hiện đúng, đầy đủ những cam kết đã đưa ra trước đó, những con số chênh lệch là do nhầm lẫn, không có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản cơ quan điều tra sẽ không khởi tố vụ án.
Vợ chồng ông Dũng có đơn tố cáo ông Yên đến cơ quan điều tra, cơ quan này sẽ thụ lý tin báo và tiến hành xác minh trong vòng 2 tháng và có thể được gia hạn 2 tháng nữa.
Luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội).
Như vậy trong thời hạn 4 tháng, cơ quan điều tra sẽ quyết định có khởi tố vụ án hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tội lạm dụng chiếm tín nhiệm chiếm đoạt tài sản hay không. Trong trường hợp cơ quan điều tra không khởi tố vụ án vợ chồng ông Dũng có quyền khiếu nại đối với quyết định này theo thủ tục tố tụng hình sự.
Trường hợp khiếu nại cũng không có kết quả vợ chồng ông Dũng có thể khởi kiện đến tòa án để được giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự về việc yêu cầu hủy bỏ hợp đồng ủy quyền, hợp đồng tặng cho để đòi lại tài sản.
Trong tình huống đó tòa án chỉ chấp nhận yêu cầu khởi kiện buộc ông Yên phải trả lại tiền cho vợ chồng ông Dũng khi có căn cứ cho thấy giao dịch giữa hai bên là giả tạo hoặc có yếu tố lừa dối.
Hợp đồng dân sự sẽ bị vô hiệu do giả tạo hoặc do lừa dối hoặc vi phạm nghĩa vụ khiến hợp đồng không thể thực hiện được. Vấn đề này các cơ quan chức năng sẽ xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật.