Bước thụt lùi trong tăng trưởng lợi nhuận của Viettel Post

"Bất ngờ" kết quả kinh doanh của Viettel Post năm 2020

Cụ thể, năm 2020, CTCP Bưu chính Viettel (Viettel Post - mã: VTP) đạt doanh thu 17.200 tỷ đồng, tăng 120% so với năm 2019. Chủ yếu là do tăng trưởng ở mảng thương mại không cốt lõi, đóng góp 10.600 tỷ đồng doanh thu, tăng 550% so với năm trước đó.

Trong khi đó, mảng chuyển phát nhanh và logistics chỉ tăng nhẹ 7,2% so với 2019, lên 6.600 tỷ đồng doanh thu.

Tuy nhiên, do lợi nhuận từ mảng kinh doanh không cốt lõi rất thấp, nên mặc dù tăng trưởng doanh thu cao song không thể giúp doanh nghiệp cải thiện lợi nhuận so với năm 2019.

Do đó, kết thúc năm 2020, Viettel Post ghi nhận lợi nhuận trước thuế đạt 481 tỷ đồng, tăng 1% so với năm trước. Đây là năm đầu tiên kể từ 2012, Viettel Post ghi nhận mức tăng trưởng một con số. 

"Chúng tôi rất bất ngờ trước kết quả kinh doanh năm nay - thấp hơn 6% so với ước tính lợi nhuận trước thuế của chúng tôi trong năm 2020", các chuyên gia SSI Research bày tỏ.

Theo SSI Research, có 3 nguyên nhân chính khiến cho kết quả kinh doanh thấp hơn kỳ vọng của Viettel Post.

Thứ nhất, do sức ép cạnh tranh đến từ các đối thủ mới như BEST và J&T Express đã buộc Viettel Post phải giảm giá dịch vụ trung bình khoảng 10% - 15%.

Đồng thời, doanh nghiệp cũng cung cấp dịch vụ thanh toán COD miễn phí cho tất cả khách hàng của mình, được tính bằng 1% tổng giá trị hàng hóa theo cơ chế giá trước đây.

Thông thường, chi phí dịch vụ giao hàng dao động từ 9% -10% giá trị hàng hoá, và khoảng 90% đơn hàng tại Việt Nam được giao bằng COD, theo Sách trắng Thương mại điện tử Việt Nam 2020. Điều này có nghĩa phí dịch vụ COD đã khiến Viettel Post mất khoảng 10% doanh thu cốt lõi.

Tổng cộng, theo ước tính của Công ty chứng khoán SSI, giá bán bình quân hiện tại của Viettel Post đã giảm khoảng 20% -25% so với mức trước đây.

Hai là, chi phí nhân viên của Viettel Post đã tăng 25% trong quý cuối cùng của năm 2020, trong khi mức thưởng cũng tăng 20% so với cùng kỳ. Theo dữ liệu từ SSI Research, chi phí lao động trong thời gian trước của Viettel Post thường chiếm tỷ trọng cao, khoảng 45% - 55%.

Ba là, tỷ lệ chuyển phát nhanh liên tỉnh đường dài của Viettel Post thấp hơn do thu nhập ở vùng nông thôn giảm. Thông thường, vận chuyển đường dài mang lại doanh thu và tỷ suất lợi nhuận cao hơn.

Theo ước tính, thị phần của Viettel Post trong ngành chuyển phát nhanh ở Việt Nam đã giảm 2% xuống 26% trong năm 2020 do cạnh tranh gay gắt hơn và các công ty mới gia nhập thị trường.

Một bước lùi ngắn trong lộ trình tăng trưởng dài hạn

Đánh giá triển vọng của Viettel Post, các chuyên gia từ SSI Research cho biết, Viettel Post đang bắt đầu tập trung hơn vào việc phục vụ khối lượng ngày càng tăng mạnh của các nền tảng thương mại điện tử như Tiki, Shopee, Sendo và Lazada để tiếp cận với nhiều người dùng hơn.

Đáng nói, mặc dù giá có thể thấp hơn bởi những nền tảng này có khả năng thương lượng cao hơn. Tuy nhiên, về dài hạn tỷ suất lợi nhuận tổng thể không nhất thiết thấp hơn.

Trường hợp của Giao hàng tiết kiệm, một công ty chuyển phát nhanh chưa niêm yết phục vụ phần lớn cho Shopee là một ví dụ.

Năm 2019, tổng doanh thu của giao hàng tiết kiệm 4.600 tỷ đồng, thấp hơn 40% so với Viettel Post. Nhưng tỷ suất lợi nhuận gộp là 17%, trong khi Viettel Post chỉ đạt 9,6% năm 2020.

"Vì Giao hàng tiết kiệm và Shopee có cùng một công ty mẹ (Garena), chúng tôi không chắc liệu mức tỷ suất lợi nhuận gộp này có phản ánh động lực kinh tế thực tế hay không. 

Tuy nhiên, điều này thể hiện tính kinh tế có quy mô khối lượng lớn có thể bù đắp mức giá thấp hơn khi vận hành một nền tảng thương mại điện tử", báo cáo đề cập.

Với chiến lược mới của Viettel Post, SSI Research dự báo doanh nghiệp có thể giành được thêm 2% thị phần trong năm 2021, nhưng tỷ suất lợi nhuận gộp thấp hơn 9% so với 9,6% năm 2020.

Trong bối cảnh thị trường thương mại điện tử dự kiến sẽ tăng 25% so với cùng kỳ trong năm 2021, đạt quy mô thị trường 15 tỷ USD. 

SSI Research ước tính doanh thu mảng chuyển phát nhanh và logistics của Viettel Post trong năm 2021 đạt 8.200 tỷ đồng và lợi nhuận gộp đạt 741 tỷ đồng, lần lượt tăng 22% và 16,5%.

Doanh thu và lợi nhuận gộp mảng thương mại năm 2021 dự kiến lần lượt đạt 13.800 tỷ đồng và 69 tỷ đồng, tương ứng với mức tăng 30% và 22% so với năm 2020.

Với giả định tỷ trọng chi phí bán hàng và quản lý tương tự năm 2020, SSI Research ước tính lợi nhuận trước thuế của Viettel Post trong năm 2021 đạt 519 tỷ đồng, tăng 8% so với năm 2020. Lợi nhuận ròng ước đạt 415 tỷ đồng.

Trong dài hạn, năm 2022, SSI kỳ vọng Viettel Post sẽ vẫn giữ được thị phần 28% trong ngành chuyển phát nhanh. Doanh thu từ mảng kinh doanh chính ước tính mang về 10.000 tỷ đồng, tăng 22% so với 2021. Đồng thời tỷ suất lợi nhuận gộp của doanh nghiệp có thể cải thiện lên 9,5% khi đạt được quy mô kinh tế lớn hơn.

Như vậy, tổng doanh thu năm 2022 của Viettel Post ước đạt 24.300 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 656 tỷ đồng, lần lượt tăng 10% và 26% so với năm 2021. 

Như vậy, theo dự báo sau 2 năm thụt lùi về tỷ lệ tăng trưởng lợi nhuận khi chỉ tăng trưởng ở mức 1 con số vào năm 2020 và 2021, Viettet Post sẽ lấy lại "phong độ" kể từ năm 2022.

Trên thị trường chứng khoán, cổ phiếu VTP của Viettel Post đang giao dịch quanh ngưỡng 91.200 đồng/cp, giảm 0,33% so với phiên liền trước. 

Giá mục tiêu 1 năm của VTP được SSI Research đưa ra là 94.500 đồng/cp. Mức giá này thấp hơn 25% so với giá mục tiêu trước đây là 126.000 đồng/cp.