Dạy tích hợp liên môn theo chương trình mới: Giáo viên gặp khó

Theo chương trình GDPT 2018, từ bậc THCS sẽ không còn các môn Lịch sử, Địa lý, thay vào đó là môn tích hợp Khoa học xã hội, các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học đơn lẻ sẽ được thay thế bằng môn tích hợp Khoa học tự nhiên. Điều này đồng nghĩa với việc các giáo viên vốn dạy đơn môn nay sẽ phải chuyển sang dạy liên môn.

Trực tiếp tham gia giảng dạy và tập huấn cho giáo viên, TS Đoàn Nguyệt Linh, Phó Chủ nhiệm bộ môn Sư phạm Ngữ văn và Khoa học Sư phạm, Đại học Giáo dục cho rằng, dạy học tích hợp là một trong những giải pháp để phát triển năng lực của học sinh. Khi học tích hợp sẽ thiết lập các kiến thức 1 cách logic, bên cạnh đó cũng sẽ giảm tải những kiến thức không cần thiết, tăng cường những kiến thức hữu ích, có khả năng áp dụng trong đời sống. Tuy nhiên việc dạy học tích hợp liên môn cũng đặt ra không ít thách thức, khó khăn cho giáo viên.

“Giáo viên hiện nay chưa được trang bị kiến thức liên môn một cách đầy đủ. Ví dụ giáo viên Lịch sử, nay sẽ phải dạy cả Địa lý, giáo viên Vật lý phải dạy cả Hóa học và Sinh học. Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất không nằm ở kiến thức, nội dung cụ thể, mà cái khó nhất là giáo viên phải thay đổi phương pháp giảng dạy. Dạy tích hợp liên môn đòi hỏi giáo viên sẽ phải có kỹ năng tổ chức các hoạt động trong lớp học để đảm bảo tính linh hoạt, thực tiễn, có tính vận dụng cao, đáp ứng yêu cầu của chương trình mới. Để thay đổi phương pháp, giáo viên cần có nhiều thời gian luyện tập. Nhiều giáo viên cũng gặp khó khăn khi mỗi tiết học hiện nay chỉ kéo dài 45 phút, quá ngắn để tổ chức 1 tiết học hay theo chương trình mới”, TS Đoàn Nguyệt Linh chỉ rõ.

PGS.TS Phạm Văn Thuần, Phó Hiệu trưởng ĐH Giáo dục cũng cho rằng, đổi mới lớn nhất trong chương trình giáo dục phổ thông 2018 là dạy học tích hợp, bao gồm tích hợp nội môn và tích hợp liên môn. Việc dạy học tích hợp có thể triển khai theo triết lý “bánh khoai tây” hoặc “giỏ khoai tây”. Triết lý “giỏ khoai tây” tức các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học trong môn Khoa học tự nhiên sẽ được dạy một cách riêng rẽ, tuy nhiên vẫn có những điểm chung. Triết lý “bánh khoai tây” tức 1 giáo viên có thể đảm nhận nội dung của cả 3 môn học trên.

Theo PGS.TS Phạm Văn Thuần, khi triển khai dạy tích hợp liên môn sẽ không tránh khỏi những khó khăn do phần lớn đội ngũ giáo viên hiện nay được đào tạo đơn môn.

“Nhiệm vụ của các trường và địa phương hiện nay cần khẩn trương đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên để đáp ứng yêu cầu dạy tích hợp. Hiện nay, giáo viên tại các trường vừa phải đảm nhận việc giảng dạy chương trình hiện tại, vừa phải tham gia tập huấn để chuẩn bị cho chương trình mới, do đó thời gian để bồi dưỡng chưa nhiều.

Về lâu dài cần có các bước đào tạo phù hợp hơn với kết cấu chương trình, đào tạo đội ngũ mới đáp ứng yêu cầu của chương trình mới”, PGS, TS Phạm Văn Thuần cho biết.

Từ thực tế cho thấy, công tác bồi dưỡng tập huấn chỉ diễn ra trong vài tháng là chưa đủ để các giáo viên chuyển từ dạy học đơn môn sang tích hợp, đặt biệt là với lớp 2 và lớp 6 tới đây.

PGS.TS Phạm Văn Thuần cho rằng, để triển khai đào tạo bồi dưỡng đội ngũ giáo viên học tích hợp liên môn phải theo 3 con đường chính gồm đào tạo từ đầu, đào tạo liên thông và bồi dưỡng chứng chỉ.

Còn theo TS Trần Xuân Quang, Phó trưởng phòng Đào tạo ĐH Giáo dục (ĐH Quốc gia Hà Nội), thống kê của Bộ GD-ĐT cho thấy, hiện cả nước còn thiếu khoảng 88.000 giáo viên, đặc biệt cấp THPT thiếu 10.000 giáo viên. Nguồn giáo viên để đáp ứng dạy tích hợp liên môn đang thiếu, do đó sinh viên đang có nhiều cơ hội việc làm tại các trường THCS, THPT trên cả nước.