Cuối tháng 4/2021, trong vai doanh nghiệp, chúng tôi đến Công ty TNHH MTV An Lợi Phú (sau đây gọi là Công ty An Lợi Phú, đóng ở thôn Vĩnh Hoà, sau khi sáp nhập thành thôn 9, xã Triệu Vân) hỏi mua 2.500 khối cát nền để thi công công trình ở huyện Cam Lộ và làm nhà ở TP.Đông Hà.
Tiếp chúng tôi là người đàn ông tuổi thanh niên tên Luận.
Luận được giới thiệu là người của Công ty An Lợi Phú, quản lý việc xúc, bán đất cát.
Khi chúng tôi đặt vấn đề, Luận dò xét khá kỹ, sau đó gọi điện thoại cho sếp của mình.
Cúp máy, Luận báo giá, xe chở cát tới tận nơi có giá 150.000 đồng/khối; muốn có hoá đơn thì nộp thêm 16%, thành 175.000 đồng/khối.
Luận khẳng định, cát của công ty sạch 100% và khoe đã từng cung cấp cho một vài công ty trên địa bàn tỉnh.
Chúng tôi tiếp tục bày tỏ lo sợ cơ quan chức năng kiểm tra, phát hiện doanh nghiệp mua cát không rõ nguồn gốc để thi công công trình thì rách việc. Nhưng Luận trấn an và tự tin khẳng định có đủ giấy tờ chứng minh nguồn gốc cát.
Tuy vậy, khi PV cố tình đến xem nơi khai thác cát thì Luận tỏ ý không muốn và ngăn cản.
Tháng 4 và tháng 5/2021, PV Dân Việt đã nhiều lần ghi nhận Công ty An Lợi Phú khai thác cát trái phép.
Đối diện trụ sở công ty này là con đường trước đây bằng đất đỏ nhưng nay bị phủ một lớp cát dày, hằn bánh xe tải.
Theo con đường này vào phía rừng tràm khoảng 300 mét, thuộc địa bàn thôn 9, xã Triệu Vân sẽ nghe tiếng máy múc gầm rú, cây tràm nghiêng ngả, bật gốc. Sau đó, những chiếc xe tải biển số 74C 05854, 74C 06526, 74C 08365, 74C 05731 đều mang tên Công ty An Lợi Phú chở đầy cát lần lượt chạy ra.
Quan sát của PV Dân Việt, khu vực rộng lớn nhiều ha này đã bị đào xới nham nhở hố hầm, có nơi thành hồ nước sâu rất nguy hiểm. Một khối lượng cát lớn đã bị lấy đi.
Người phụ nữ tư xưng nhân viên bán hàng của Công ty An Lợi Phú đã khẳng định với chúng tôi rằng, công ty này đã bán cát nền đi nhiều nơi; đồng thời cam kết "Khi mô công ty anh cần giấy thì em có giấy nguồn gốc cho anh".
Cơ quan chức năng ở đâu, tại sao để tình trạng khai thác cát trái phép diễn ra mà không xử lý?
Trước khi đi tìm câu trả lời ấy, chúng tôi đã gặp ông Nguyễn Văn Lợi - Giám đốc Công ty An Lợi Phú.
Ông Lợi thừa nhận việc khai thác, bán cát trái phép của mình.
Theo ông Lợi, công ty của ông đã mua diện tích đất của dân, sau đó múc cát đem bán.
PV hỏi: "Việc múc đất cát của công ty có giấy phép hay không", ông Lợi trả lời: "Làm sao có phép được".
Ông Lợi tiết lộ, có một số cơ quan đã "viếng thăm" nhưng đều tạo điều kiện cho công ty làm kèm yêu cầu phải kín đáo.
Chiều 7/5, làm việc với PV Dân Việt, ban đầu, ông Nguyễn Văn Lâm – Chủ tịch UBND xã Triệu Vân cho biết, 2 năm trở lại đây, trên địa bàn xã không xảy ra tình trạng khai thác đất cát trái phép.
Khi PV cung cấp thông tin Công ty An Lợi Phú đang múc đất cát trái phép ở thôn 9, ông Lâm tỏ ra bất ngờ.
Sau đó, ông Lâm cho biết, cuối tháng 2/2021, UBND xã có kiểm tra phát hiện Công ty An Lợi Phú khai thác đất cát trái phép nên lập biên bản, buộc công ty cam kết không tái phạm.
PV hỏi: "Là người đứng đầu chính quyền địa phương, trách nhiệm của ông như thế nào trong việc này?". Ông Lâm trả lời vòng vo rồi lặp câu đã kiểm tra và yêu cầu công ty cam kết không tái phạm hồi tháng 2/2021.
PV tiếp tục hỏi: "Xã đã lập biên bản, yêu cầu doanh nghiệp cam kết không tái phạm nhưng vẫn xảy ra múc cát trái phép đem bán. Vậy chính quyền xã và người đứng đầu là chủ tịch xã có giám sát chặt chẽ không?".
Ông Lâm trả lời bằng cách viện lý do doanh nghiệp tư nhân, họ lợi dụng ngày nghỉ để tự ý làm bậy. Tuy nhiên, PV cho biết, thời gian ghi hình Công ty An Lợi Phú khai thác cát trái phép vào giờ hành chính.
Ông Lâm lại phân bua, doanh nghiệp lợi dụng sơ hở của cán bộ để xúc đất cát.
Sau đó, theo đề nghị của PV, ông Lâm đã cử ông Nguyễn Văn Mừng - cán bộ địa chính cùng cán bộ tư pháp, công an xã kiểm tra hiện trường.
Ông Mừng xác nhận, ông Nguyễn Văn Lợi – Giám đốc Công ty An Lợi Phú là anh ruột của Chủ tịch UBND xã Triệu Vân Nguyễn Văn Lâm. Trước đó, ông Lâm làm Phó Chủ tịch UBND xã này.
Chiều 7/5, khi PV Dân Việt cùng đoàn cán bộ xã sắp đến nơi Công ty An Lợi Phú múc đất cát trái phép thì những chiếc xe tải, xe múc của công ty vội vã lao ra khỏi rừng. Có xe còn oằn mình gánh nhiều khối cát. Trong rừng, nơi đoàn xe vừa rời đi vẫn còn 3 đống cát lớn được múc lên.
Dưới đây là một số hình ảnh khu đất cát thôn 9, xã Triệu Vân bị khai thác trái phép: