Nhiều người nói rằng thịt xá xíu có nguồn gốc từ Nhật Bản, cũng có người nói rằng có nguồn gốc từ vùng đất Quảng Nam của Việt Nam. Tuy nhiên nguồn gốc thực sự của món thịt xá xíu là ở Trung Quốc.
Người Trung Quốc đã sáng tạo ra món ăn đặc biệt này. Được làm từ những bộ phận ngon nhất của con heo với công thức thật đơn giản. Nhiều đầu bếp thích làm chúng từ phần thịt thăn, người khác thích lấy phần thịt vai hoặc những miếng thịt có lẫn mỡ để tạo độ mềm khi đã chín. Thịt lợn được phủ một lớp sốt ngọt, mặn, được đặt trên các que xiên nướng trên bếp lửa, bếp nướng hoặc trong các nồi nấu chậm. Miếng thịt sau khi chín sẽ rất mềm, mang vị mặn -ngọt đặc trưng và thơm ngon. Đây cũng là món ăn được khách du lịch rất ưa chuộng và nghiện mỗi khi được thưởng thức.
Các nhà sử học cho rằng trong quá khứ, không phải lúc nào món ăn thịt xá xíu này cũng được làm từ thịt heo. Thay vào đó, các đầu bếp địa phương sẽ sử dụng nước sốt xá xíu truyền thống ướp lên bất kỳ loại thịt nào, và nướng chậm chúng trên những que xiên dài trên bếp lửa/lò nướng.
Thông thường, miếng thịt sẽ có màu đỏ hồng hoặc caramel, tùy vào cách tẩm ướp với nước sốt của từng đầu bếp. Tuy nhiên, món ăn thường có màu sắc bóng bẩy, nhìn hấp dẫn. Trên thực tế, các đầu bếp thường thêm một thành phần gọi là maltose (mạch nha) vào nước sốt. Dù mạch nha không ngọt như đường thông thường, nhưng đây là gia vị được người Trung Quốc sử dụng trong nấu ăn hơn 3.000 năm.
Miếng thịt ngon hay không, phần lớn yếu tố quyết định bởi vị của nước sốt. Công thức nước sốt gồm mật ong (hoặc maltose), rượu, sốt hoisin (một loại nước sốt đặc của Trung Quốc), nước tương, 5 loại bột gia vị, dầu mè, tỏi băm. Nhiều người thường ướp gia vị với thịt sau đó để trong tủ lạnh ít nhất 4 tiếng.
Quy trình là nướng thịt xá xíu cũng rất đơn giản. Đầu tiên lót giấy bạc trên khay nướng và đặt một cái giá kim loại lên trên. Sử dụng giá kim loại để giữ cho thịt lợn không bị áp sát khay nướng và giúp thịt được nướng đều hơn. Đặt thịt lợn đã ướp lên giá, chừa càng nhiều khoảng trống giữa các miếng thịt càng tốt. Đổ 1 ½ cup nước vào khay nướng bên dưới giá. Làm như vậy để ngăn bất kỳ chất béo nào chảy ra khỏi miếng thịt trong quá trình nướng.
Thịt xá xíu chuẩn vị người Hoa với phần thịt heo vừa mềm nhưng vẫn giữ được độ dai, không gây ngấy và mang lại nhiều dưỡng chất cho cơ thể. Người dân Trung Quốc thường ăn xá xíu kèm cơm trắng, bánh bao. Tuy nhiên, ở các quốc gia khác nhau sẽ có cách ăn món này khác nhau.
Ở Hawaii, Mỹ, xá xíu không phải tên một món ăn cụ thể mà là tên của quá trình tẩm ướp và nấu nướng nói chung. Bạn có thể làm xá xíu với món thịt bò, gà... Tại Nhật Bản, món này được om thay vì nướng và thường xuất hiện trong các bát mì ramen. Malaysia, Thái Lan, Indonesia hay Singapore đều chế biến món ăn cùng phong cách với Trung Quốc.