Các hiệp hội cho biết, đợt bùng phát dịch Covid-19 lần thứ 4 do biến chủng Delta khiến việc giãn cách xã hội tại Hà Nội, TP.HCM và nhiều tỉnh miền Nam đã kéo dài từ 2 đến 3 tháng, khiến các doanh nghiệp (DN) gặp rất nhiều khó khăn.
Nhiều DN đứng trước nguy cơ phá sản, chuỗi cung ứng trong nước và quốc tế bị đứt gãy, người lao động mất việc làm, nông - ngư dân không tiêu thụ được sản phẩm. Nhiều lao động ở các tỉnh không có việc làm, không có lương thực và tiền dự trữ.
Theo đó, các hiệp hội đề nghị Thủ tướng Chính phủ ban hành chỉ thị phòng chống dịch (PCD) phù hợp với tình hình mới thay thế Chỉ thị số 15, 16 do dịch bệnh đã chuyển giai đoạn mới, mục tiêu "zero Covid-19" đã chuyển sang "sống chung với Covid-19".
Công dân được tham gia giao thông và các hoạt động xã hội (trừ hoạt động tập trung đông người) khi có xét nghiệm âm tính.
Xét nghiệm âm tính có giá trị trong vòng 14 ngày đối với người đã tiêm 2 mũi vaccine hoặc khỏi bệnh, 5 ngày đối với người đã tiêm 1 mũi, 3 ngày đối với người chưa tiêm vaccine.
Cần thống nhất sử dụng 1 phần mềm quản lý, khai báo PCD trên toàn quốc. Yêu cầu, quy định PCD phải được thực hiện online.
Cần trao quyền chủ động trong mô hình và phương thức tổ chức sản xuất cũng như vận hành PCD cho các tổ chức, DN.
Không cực đoan đóng cửa DN nếu lây nhiễm chỉ trong phạm vi hẹp của 1 dây chuyền hay một phân xưởng, bộ phận riêng biệt.
Chính phủ lập tổ đặc biệt để kiểm tra, giám sát lưu thông, chống ách tắc hàng hóa bằng đường dây nóng. Các địa phương chỉ được phép kiểm tra PCD đối với người trên các phương tiện vận chuyển tại điểm đi và điểm đến.
Xây dựng các trạm y tế lưu động và cố định tại các khu công nghiệp. Khuyến khích các DN nằm ngoài KCN xây dựng tổ y tế lưu động phản ứng nhanh để phòng chống dịch cho CB-CNV của mình và gia đình. Tăng cường trang thiết bị và năng lực cho các cán bộ y tế cơ sở.
Cho phép người lao động đang mắc kẹt ở các khu nhà trọ được về quê hoặc quay trở lại làm việc trước khi xét nghiệm. Xét nghiệm miễn phí, hỗ trợ tiền đi đường để họ có thể về quê hoặc đi làm (khi có kết quả âm tính). Xã phường nơi đến có trách nhiệm hướng dẫn cách ly, xét nghiệm lại trong 14 ngày.
Để quản lý tình hình dịch bệnh, các hiệp hội đề xuất: Không áp dụng phong tỏa cách ly theo vùng địa lý, quản lý mà PCD theo Điểm. Lấy tổ dân phố, tổ Covid cộng đồng làm nòng cốt PCD tại các điểm dân cư.
Các tổ chức, DN chủ động sắp xếp số lao động tham gia làm việc tại các điểm. Điểm ở đây có thể là nhà, căn hộ hoặc khu dân cư nhỏ, cơ quan, văn phòng, chợ, siêu thị… Các điểm có F0 là "điểm đỏ".
Tại các điểm sản xuất, hộ gia đình, HTX, DN dịch vụ, nhà máy, công trình, bến cảng cần tự chủ lập phương án PCD, thực hiện 5K; xét nghiệm xác suất 10% lao động với tần xuất 7 ngày một lần. Tổ chức sản xuất theo khu vực, giờ ăn linh hoạt, hạn chế tiếp xúc.
Đối với việc PCD tại các điểm dân cư, chỉ nên cách ly căn hộ có F0. Căn hộ khác trong tòa nhà nếu xét nghiệm âm tính, không phải cách ly. Đối với nhà riêng lẻ chỉ cách ly căn nhà có F0; cách ly cả ngõ, phố nếu có trên 5 căn nhà cùng có F0.
Để phục hồi kinh tế, các hiệp hội đề nghị thực hiện miễn, giảm các loại thuế, phí, tiền điện, nước các biện pháp đã nêu trong Nghị quyết 105/NQ-CP về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh trong bối cảnh dịch Covid-19.
Đối với lĩnh vực giao thông vận tải, các hiệp hội đề xuất: Chính phủ cần chỉ đạo các địa phương bãi bỏ các hạn chế về vận tải hàng hóa giữa các vùng. Chỉ kiểm tra tại điểm đầu và điểm đến. Nếu đến từ các vùng có dịch, tuân thủ 5K + xét nghiệm âm tính trong 72 giờ + nguyên tắc "bong bóng" (không tiếp xúc). Các vùng khác chỉ cần 5K.
Bên cạnh đó, cần kiểm tra tiến độ và hiệu quả thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất ngân hàng, gia hạn nợ, miễn giảm các loại thuế, phí, tiền điện, nước cho các DN, HTX, hộ kinh doanh bị ảnh hưởng nặng bởi dịch bệnh. Miễn, giảm, hỗ trợ liên quan đến BHXH, kinh phí công đoàn...
Hỗ trợ các nhà máy, cụm nhà máy, khu công nghiệp lập các cơ sở lưu trú, lập các trạm y tế tại chỗ hoặc lưu động để triển khai PCD.
Hỗ trợ đối với các các nhân, hộ kinh doanh, DN vừa và nhỏ: Cho phép cộng lãi xuất ngân hàng vào dư nợ gốc trong 24 tháng. Gia hạn nợ 12 tháng đối với dư nợ ngắn hạn, 24 tháng đối với nợ trung và dài hạn.