Bánh thuẫn không chỉ thu hút du khách nhờ hương vị thơm ngon mà còn ở tên gọi lạ tai. Có không ít những lý giải được đưa ra để cắt nghĩa cho cái tên bánh thuẫn Quảng Nam. Có người cho rằng thuẫn là từ được dùng để chỉ những chiếc khuôn làm ra bánh. Bánh được đổ bằng các chiếc khuôn bằng gang hoặc đồng có hình bầu dục. Mà theo phương ngữ miền Trung thì hình bầu dục còn được gọi là hình thuẫn.
Ngoài ra, người ta còn có cách giải thích tên bánh thuẫn theo lối chữ nghĩa. Một số người cho rằng chữ thuẫn nằm trong từ "mâu thuẫn", dùng để chỉ phương thức làm bánh, với ngụ ý đây là món bánh tưởng chừng rất dễ nhưng cách làm lại rất phức tạp.
Bánh đòi hỏi tay nghề, kinh nghiệm của người đầu bếp để đạt được cả phần nhìn lẫn phần vị. Bánh làm ra không chỉ thơm ngon mà còn phải có hình dáng của những cánh hoa mai nở đều. Bánh phải có màu vàng tươi, rực rỡ, thể hiện mong ước năm mới nhiều may mắn và sung túc.
Khá giống với món bánh bông lan chúng ta sử dụng hàng ngày, bánh thuẫn Quảng Nam được làm từ bột, trứng và đổ trong khuôn bánh bằng gang hoặc đồng, từng chiếc bánh nhỏ sẽ nở bung lên như bông hoa xòe cánh đầy hấp dẫn. Độ ngon của bánh được quyết định bởi khâu pha và đánh bột.
Bột bình tinh và bột năng được pha với nhau theo tỷ lệ phù hợp rồi rây lại cho mịn. Để tăng thêm vị thơm béo cho bánh người ta thường sử dụng thêm trứng để pha chung với bột. Trứng được sử dụng là trứng gà hoặc trứng vịt, được đánh chung với đường cho đến khi tơi xốp.
Trứng sau khi đánh mang trộn đều với hỗn hợp bột cho đến khi chúng hoà quyện lại với nhau. Tuy cách làm bánh thuẫn khá dễ và bạn có thể dễ dàng thực hiện tại nhà, nhưng để có được mẻ bánh ngon bạn cần chú ý đến khâu pha và đánh bột sao cho thật chuẩn.
Nướng bánh cũng là khâu quan trọng không kém, bánh có ngon và đẹp hay không là ở bước này. Bánh thuẫn Quảng Nam được nướng bằng các khuôn bằng gang hoặc đồng có hình bầu dục. Mỗi khuôn có từ 5 đến 8 khuôn nhỏ hình hoa mai được phết một lớp bơ trước khi nướng.
Khi khuôn nóng, người ta đổ hỗn hợp bột đã pha vào các khuôn nhỏ sau đó đậy nắp lại. Sau khoảng 5 phút bánh bắt đầu nở ra và ngả sang màu vàng đẹp mắt. Thợ làm bánh bắt đầu lấy bánh ra và chuẩn bị cho công đoạn sấy bánh.
Bánh thuẫn Quảng Nam thường được dùng trong suốt dịp lễ tết, do đó cần phải sấy để bảo quản. Bánh muốn ngon thì phải sấy bằng cách thủ công chứ không được dùng lò sấy công nghiệp.
Bánh sau khi nướng được xếp lên các nia lớn đặt ở trên lò than đỏ lửa. Để giữ nhiệt, người ta dùng thêm các tấm phên, tấm cót quây lại xung quanh nia bánh. Sấy bằng hình thức này thường phải mất đến nửa ngày thì bánh mới đạt được độ cứng cần thiết.
Bánh thuẫn Quảng Nam thành phẩm phải có mùi thơm của trứng và bột bình tinh. Bánh có màu vàng ươm đẹp mắt, kích thước của cạnh bánh đều nhau, không bị vỡ. Khi ăn, thực khách phải cảm nhận được độ giòn của vỏ bánh, vị béo thơm, ngọt thanh vừa miệng.
Bánh sau khi chế biến được bảo quản kín gió trong các túi nilon hoặc hũ thuỷ tinh. Nếu bảo quản tốt bánh có thể giữ được từ 2 đến 3 tháng.
Bánh thuẫn Quảng Nam nhìn có vẻ khô, bứ nhưng thực ra rất dễ ăn bởi vừa thơm, vừa ngọt, đặc biệt không hề tanh mùi trứng. Món bánh này không chỉ gắn với tuổi thơ của người miền Trung mà đến bây giờ, nó vẫn là món bánh phổ biển vào dịp Tết của nhiều tỉnh Nam Trung Bộ. Thậm chí hiện tại bánh thuẫn còn có nhiều biến tấu về hương vị hơn với vị lá dứa hay các nguyên liệu khác.
Ngày nay, bánh thuẫn Quảng Nam dần trở thành thức quà đặc sản, thu hút rất nhiều du khách. Tuy nhiên, chọn mua bánh ngon đúng điệu ở đâu là điều rất nhiều người quan tâm. Tại Quảng Nam bạn có thể dễ dàng mua được bánh thuẫn tại các chợ, cửa hàng và siêu thị. Ngoài ra, các bạn còn có thể tìm mua bánh tại các trạng thương mại điện tử như: Chinhgoc.vn, Bánh thuẫn 76, dacsanngon3mien.net… với mưc giá dao động từ 100.000 đồng/bịch.
-7-
Ngoài món bánh để cúng ông bà trong ngày Tết, bánh thuẫn Quảng Nam được yêu thích vì có mùi thơm dịu, lại không quá ngọt như các loại bánh mức khác. Với nhiều người dân miền Trung, mùi bánh thuẫn đã "đánh thức" ký ức về những cái Tết xưa nghèo khó và ấm cúng của họ, một trong những ký ức đẹp đẽ chẳng thể nào quên.