Cuộc thi “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” do Bộ GD-ĐT chủ trì phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh tổ chức trong những năm qua luôn tạo được hiệu ứng rất tốt cho học sinh, sinh viên và những cán bộ, giáo viên… Cuộc thi là cơ hội để người trẻ trong và ngoài nước nhận thức sâu sắc hơn về tấm gương đạo đức cách mạng, tư tưởng, phong cách Hồ Chí Minh, nâng cao hiểu biết về lịch sử hào hùng của đất nước, chủ quyền quốc gia về biển, đảo Việt Nam, từ đó, góp phần giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ Việt Nam hôm nay.
Cuộc thi không có gì phải bàn nhưng mới đây, nhiều trường học trên địa bàn 2 tỉnh Hoà Bình và Thái Nguyên đã nhận được công văn của Sở GD-ĐT yêu cầu mua tài liệu Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Theo đó, Sở GD-ĐT của 2 tỉnh này đã ban hành công văn triển khai, trang bị tài liệu Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” trong các nhà trường. Cụ thể, đối với giáo viên: mỗi trường tiểu học, THCS, TH&THCS, THPT, phổ thông Dân tộc nội trú, Trung tâm Giáo dục Thường xuyên, TTGDNN-TTGDTX trang bị cho mỗi giáo viên giảng dạy môn Đạo đức, Giáo dục công dân 1 cuốn.
Đối với học sinh, sinh viên, học viên: Khuyến khích các em học sinh từ lớp 2 tự trang bị mỗi em 1 cuốn để sử dụng trong học tập và tìm hiểu. Cuối mỗi công văn, Sở GD-ĐT 2 tỉnh cũng đính kém mẫu đăng ký mua tài liệu và yêu cầu các trường gửi về Sở GD-ĐT.
Được biết cuốn sách Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, tác phong Hồ Chí Minh” được in với số lượng 10.000 cuốn, khổ giấy 17x24 cm, gồm 276 trang do Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội xuất bản và giá bán là 85.000 đồng/cuốn.
Việc Sở GD-ĐT tỉnh Hòa Bình và Thái Nguyên chỉ đạo các đơn vị trực thuộc trang bị cho giáo viên tài liệu và khuyến khích học sinh từ lớp 2 trở lên mua một cuốn sách dày gần 300 trang đang khiến dư luận băn khoăn.
Bởi chương trình GDPT, bậc tiểu học do Bộ GD-ĐT ban hành chỉ yêu cầu “Giáo dục tiểu học phải đảm bảo cho học sinh có hiểu biết đơn giản, cần thiết về tự nhiên, xã hội và con người, có kỹ năng cơ bản về nghe, nói, đọc, viết và tính toán, có thói quen rèn luyện thân thể giữ gìn vệ sinh, có hiểu biết ban đầu về hát, múa, âm nhạc, mĩ thuật”.
Với học sinh lớp 2, mục tiêu cần đạt của chương trình cũng chỉ ở mức học sinh biết đọc trơn từ, câu, đoạn văn, bài văn, bài thơ ngắn có nội dung đơn giản. Đọc một số văn bản thông thường, mục lục sách, thời khóa biểu, thông báo đơn giản...
Như vậy, việc trang bị cho học sinh lớp 2 một cuốn tài liệu dày 276 trang trong đó có các nội dung như lịch sử Việt Nam từ 1930 đến nay, nội dung và giá trị tư tưởng, đạo đức, tác phong Hồ Chí Minh, tìm hiểu biển, đảo Việt Nam và Hồ Chí Minh với biển, đảo Việt Nam có phù hợp?
Để làm rõ những thông tin này, phóng viên VOV.VN đã liên hệ với ông Nguyễn Vinh Quang, Trưởng phòng Chính trị tư tưởng Sở GD-ĐT Hòa Bình, ông Quang xác nhận Sở GD-ĐT Hòa Bình có ra văn bản chỉ đạo các trường trang bị tài liệu với nội dung như trên. Theo ông Quang, chỉ đạo này xuất phát từ việc Bộ GD-ĐT có phát động cuộc thi tìm hiểu về phong cách Hồ Chí Minh, trong đó có kèm theo các danh mục tài liệu tham khảo và có cuốn sách Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, tác phong Hồ Chí Minh”. “Chúng tôi muốn có tài liệu cho học sinh tham khảo tham gia cuộc thi, nên khuyến khích các em mua, còn những em nào không mua cũng sẽ không ép”.
Về việc yêu cầu trang bị sách này cho học sinh lớp 2, ông Quang cho hay, tài liệu này đã được Bộ GD-ĐT phê duyệt cho học sinh phổ thông, trong đó đương nhiên có học sinh tiểu học. “Tài liệu về tư tưởng Hồ Chí Minh nghe to tát nhưng cuốn sách rất nhẹ nhàng, gọn gàng, rất đẹp, phù hợp chứ không phải không”, ông Quang nói.
Ngày 21/9, Sở GD-ĐT Hòa Bình có văn bản gửi các Phòng GD-ĐT cũng như các trường trực thuộc về việc trang bị tài liệu trên. Nhưng đến ngày 6/12, lại có công văn về việc dừng phát thành sách Hỏi đáp "Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, tác phong Hồ Chí Minh". Công văn này cho biết, Công ty Cổ phần Môi trường và Thiết bị giáo dục Việt Nam - đơn vị phát hành sách- sẽ có trách nhiệm thu hồi và bồi hoàn tiền sách các trường đã mua. Tuy nhiên, văn bản này cũng không nêu rõ lý do đột nhiên thu hồi sách là gì.
Còn theo ông Nguyễn Vinh Quang, việc sách này bị thu hồi có thể do vấn đề bản quyền, song đây là trách nhiệm của Nhà xuất bản và đơn vị phê duyệt sách, Sở GD-ĐT chỉ làm theo văn bản của Bộ GD-ĐT.
Tương tự, trao đổi với VOV.VN, ông Nguyễn Đức Thịnh, Phó Giám đốc Sở GD-ĐT Thái Nguyên cũng xác nhận việc Sở này có văn bản gửi tới các trường yêu cầu trang bị tài liệu Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, tác phong Hồ Chí Minh” cho giáo viên và khuyến khích học sinh từ lớp 2 đến lớp 9 mua sách.
Ông Thịnh cũng cho biết, Sở GD-ĐT Thái Nguyên quyết định ban hành tài liệu này trong nhà trường là dựa trên danh mục tài liệu được Bộ GD-ĐT phê duyệt, phục vụ cho việc giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống Hồ Chí Minh. Vì là tài liệu do Bộ GD- ĐT phê duyệt nên Sở yên tâm đưa vào sử dụng trong các nhà trường.
“Tại Thái Nguyên, số nhà trường mua sách này đến nay không nhiều, có khuyến khích mua nhưng học sinh không đăng ký mua. Nhưng gần đây đột nhiên tài liệu này bị thu hồi, chúng tôi đã yêu cầu các trường thu hồi toàn bộ sách không sử dụng”.
Tuy nhiên, trước câu hỏi, khi đưa tài liệu này vào nhà trường, Sở GD-ĐT Thái Nguyên có tìm hiểu về nội dung cũng như mức độ phù hợp với từng nhóm học sinh ra sao hay không, ông Thịnh cho biết, khi phê duyệt cũng không nắm rõ. Đến nay khi bộ tài liệu này đã được thu hồi, Sở cũng không biết chính xác lý do thu hồi sách là gì, chỉ biết thông tin sơ qua rằng bị vi phạm bản quyền.
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin.
Tại Công văn của Sở GD-ĐT tỉnh Thái Nguyên ghi rõ căn cứ để triển khai ban hành tài liệu Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, tác phong Hồ Chí Minh” vào trường học là thực hiện Quyết định số 2805/QĐ-BGDĐT ngày 07/9/2021 của Bộ GD-ĐT.
Theo Quyết định 2805, Bộ GD-ĐT đã cho phép ban hành tài liệu Hỏi đáp “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Bộ tài liệu để phục vụ mục đích tuyên truyền và đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh trong học sinh, sinh viên nói riêng và thế hệ trẻ nói chung.
Tuy nhiên, Quyết định này cũng không chỉ đạo việc sử dụng tài liệu như thế nào, có được phát miễn phí hay các cơ sở giáo dục mua phát cho học sinh, hoặc người có nhu cầu mua phải tự bỏ tiền để mua?…
Nhiều ý kiến cho rằng, cuộc thi về Bác diễn ra bao nhiêu năm nay vẫn có hiệu quả cao với giới trẻ, tại sao trong năm học giữa bộn bề khó khăn do dịch Covid-19 lại ban hành cuốn tài liệu tới 300 trang để bán vào trường học? Trong khi Sở GD-ĐT của các tỉnh có thể hướng dẫn các trường tìm hiểu trên website nào đó các nội dung, thông tin này và để các địa phương chủ động…? Việc tài liệu được in ấn, bán cho các trường và học sinh với giá 85.000 đồng/ cuốn tại thời điểm dịch bệnh diễn biến đã lâu, học sinh phải học trực tuyến, cuộc sống của giáo viên và học sinh đều gặp khó khăn… như thế liệu có phù hợp?