Ngày 14/12, Viện Khảo cổ học Việt Nam phối hợp với Trung tâm bảo tồn di sản Thành Nhà Hồ (Sở Văn Hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Thanh Hóa) công bố kết quả khai quật nội thành Di sản thế giới Thành Nhà Hồ.
Đây là cuộc khai quật lớn nhất lịch sử Khảo cổ học Việt Nam tính về tổng số diện tích trong một lần khai quật. Theo đó, Viện Khảo cổ học và Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành Nhà Hồ đã tiến hành 6 hố khai quật nội thành Di sản thế giới Thành nhà Hồ với tổng diện tích 25.000m2.
Cuộc khai quật đã phát hiện được 4 cụm dấu tích có niên đại thời Trần - Hồ, 2 cụm kiến trúc thời Lê Sơ, 1 cụm kiến trúc thời Lê Trung Hưng.
Đối với dấu tích kiến trúc thời Trần - Hồ, các nhà khoa học đã phát hiện được nhiều di tích tại các hố khai quật ở khu vực trung tâm Thành Nhà Hồ (hay còn gọi là nền Vua), khu vực Đông Nam và Tây Nam. Tính từ phía Nam lên Bắc dài 200 m, rộng 80 m (tổng diện tích khoảng 16.000 m2) đã phát hiện được 10 kiến trúc.
Cụ thể, tại cụm kiến trúc phía Đông nền Vua, xuất hiện 2 cụm dấu tích kiến trúc nhiều gian phía Bắc và phía Nam với kết cấu móng cột gia cố phân bố đều nhau và trong phạm vi rộng lớn. Cụm kiến trúc phía Tây nền Vua xuất hiện dấu tích kiến trúc nhiều gian và xác định được 1 kiến trúc nhiều gian...
Đối với dấu tích kiến trúc thời Lê sơ, các nhà khoa học cũng phát hiện 4 dấu tích được xây bằng gạch vồ, ngói âm dương, kích thước móng cột nhỏ khoảng 0,7 m x 0,8 m, được xây dựng bằng gạch ngói vụn.
Hai dấu tích kiến trúc thời Lê Trung Hưng với đặc điểm xây bằng gạch vồ, ngói âm dương, kích thước móng cột trung bình 1,3 m x 1,4 m được xây dựng bằng gạch ngói vụn.
Cuộc khai quật cũng cho thấy lòng đất Thành Nhà Hồ đang còn tiềm ẩn rất nhiều các di tích tích kiến trúc khác. Tất cả đều được quy hoạch, bố trí hết sức quy chuẩn, đồng bộ, hài hòa, bài bản, các kiến trúc được được xây dựng với nhiều tầng, nhiều lớp, nhiều loại hình kiến trúc, vật liệu xây dựng trong nhiều thời kỳ khác nhau…
Theo PGS. TS Tống Trung Tín - Chủ tịch Hội Khảo cổ học Việt Nam, cuộc khai quật đã xác định dấu tích kiến trúc độc đáo, có quy mô vào loại lớn nhất cho đến nay trong lịch sử nghiên cứu kiến trúc cổ truyền Việt Nam ở khu vực Trung tâm Thành Nhà Hồ (hay còn gọi là nền Vua).
Đây có thể là dấu tích Chính điện cổ nhất trong lịch sử Kinh đô Việt Nam được phát hiện cho tới ngày hôm nay.
Ngoài ra, tổ hợp kiến trúc phía Đông Nam khá hoàn chỉnh được tương truyền đó là Đông Thái Miếu thờ tổ tiên của nhà Hồ. Nếu xác định điều này là chính xác thì đây cũng là một dấu tích Tổ miếu thuộc loại cổ nhất trong lịch sử Kinh đô Việt Nam.
Ông Nguyễn Bá Linh - Giám đốc Trung tâm bảo tồn di sản Thành Nhà Hồ cho biết, qua đợt khai quật này, đơn vị sẽ từng bước xây dựng kế hoạch phục dựng, khôi phục và bảo vệ cảnh quan, đa dạng hóa các giải pháp bảo tồn như trường hợp Nara (Nhật Bản).
"Nếu làm tốt và khoa học, dần dần chúng ta có thể hiểu được và khôi phục được một Kinh đô cổ nhất ở Đông Nam Á, từng bước biến Di sản trở thành một trong những di sản văn hóa có giá trị nổi bật nhất của Việt Nam có sức thu hút mạnh mẽ đối với công chúng trong nước và thế giới", Giám đốc Trung tâm bảo tồn di sản Thành Nhà Hồ thông tin thêm.