Xuân Tóc đỏ là một nhân vật trong tiểu thuyết Số đỏ của nhà văn Vũ Trọng Phụng. Thông qua nhân vật này, tác giả muốn phê phán mặt tiêu cực, bi hài của xã hội thực dân nửa phong kiến Việt Nam giai đoạn trước năm 1945. Ảnh: NXB Giáo dục.
Theo Số đỏ, Xuân - biệt danh là Xuân Tóc đỏ, từ chỗ là một kẻ bị coi là hạ lưu, bỗng nhảy lên tầng lớp danh giá của xã hội nhờ trào lưu "Âu hóa" (học những trào lưu văn hóa phương Tây không phù hợp với thuần phong mỹ tục người Việt) của một bộ phận xã hội khi đó. Ảnh: Tạo hình Xuân Tóc đỏ trên phim.
Xuân Tóc Đỏ sinh ra thuộc tầng lớp dưới đáy xã hội, mồ côi cả cha lẫn mẹ, đi ở cho nhà bác họ, sau bị bác đánh, đuổi đi. Không nhà, không cửa, không người thân thích, hắn sống lang thang bằng đủ mọi nghề “Lấy đầu hè xó chợ làm nhà, lây sấu ở các phố, lấy cá ở Hồ Hoàn Kiếm làm cơm. Nó bán phá xa, bán nhật trình, chạy cờ rạp hát, quảng cáo thuốc lậu, nhặt bóng tennis... Cảnh ngộ đó tạo cho nó lên một đứa hoàn toàn vô giáo dục, tuy nó tinh quái lắm, thạo đời lắm”. Thế nhưng, trong cái xã hội thực dân tư sản thời Vũ Trọng Phụng với đông đúc những me Tây, nhà giàu hãnh tiến,... Xuân Tóc đỏ gặp số đỏ đến lạ kì. Ảnh: Tạo hình Xuân Tóc đỏ trên phim.
Theo tiểu thuyết Số đỏ, Xuân Tóc đỏ từng bị bắt vì nhìn trộm một cô đầm thay váy. Sau đó, Xuân Tóc đỏ được bà Phó Đoan bỏ tiền nộp phạt, bảo lãnh cho Xuân ra tù để hầu hạ bà. Ảnh: Tạo hình Xuân Tóc đỏ trên phim.
Theo Số đỏ, Xuân Tóc đỏ có công “giết chết cụ cố tổ” và đem lại “hạnh phúc” cho con cháu của cụ. Bởi sau cái chết của cụ cố tổ, mọi thành viên trong gia đình ai cũng được hưởng lợi. Người được nâng cao địa vị (cụ cố Hồng), người được chia chác tài sản, con cháu thì được diện những bộ đồ hở hang…Câu chuyện này đã được trích giảng dạy trong chương trình văn học phổ thông nước ta với tiêu đề “Hạnh phúc của một tang gia”. Ảnh: Báo Giáo dục thời đại.
Đến nay, tiểu thuyết “Số đỏ” đã được chuyển thể thành phim vào các năm 1990 với tên gọi “Số đỏ” và 2013 với tên gọi “Trò đời”.
Theo “Thông tấn xã Việt Nam”, tiểu thuyết "Số đỏ" đã được Giáo sư Zinoman dịch ra tiếng Anh và được xem là một trong số 50 sách dịch hay ở nước Mỹ. Ảnh: Tạo hình Xuân Tóc đỏ trên phim.