Đã gần một thập kỷ kể từ khi chiếc Model S của công ty Tesla chứng minh rằng, ô tô điện có thể cạnh tranh tốt nhất về kiểu dáng và hiệu suất, và bốn năm kể từ khi Model 3 của công ty được đưa ra thị trường rộng lớn hơn. Trong những năm đó, Elon Musk - người hiện giàu nhất thế giới với giá trị tài sản ròng chính thức ở mức 302 tỉ USD, không chỉ phải xây dựng thị trường xe điện gần như đơn độc, mà còn phải chèo chống trước các nguy cơ phá sản, đó có thể xem là giai đoạn khó khăn nhất của vị tỷ phú này.
Tuy nhiên trong năm nay, một số thành tựu trong ngành xe điện đã mang lại một thước đo để minh oan cho Elon Musk, khi các công ty từ Ford đến Volkswagen cho đến Mercedes-Benz đều cam kết rõ ràng về tương lai của họ đối với xe điện. Toyota trở thành hãng mới nhất gia nhập cuộc chơi xe điện khi công bố khoản đầu tư 35 tỷ đô la vào việc xây dựng xe điện.
"Trong một thời gian dài, phần còn lại của ngành công nghiệp ô tô về cơ bản gọi Tesla và tôi là những kẻ ngu ngốc và lừa đảo". Musk nói trong một cuộc phỏng vấn với Tạp chí Financial Times. "Họ nói rằng ô tô điện sẽ không hoạt động, bạn không thể đạt được phạm vi và hiệu suất vận hành nếu dựng xây dòng xe này. Và ngay cả khi bạn đã làm được điều đó, sẽ không ai mua chúng đâu". Nhưng cho tới hiện tại, Elon Musk nói rằng ông muốn rộng lượng với những người từng chỉ trích mình.
Musk tin rằng, các nhà hoạt động về biến đổi khí hậu đã giúp thúc đẩy các nhà sản xuất ô tô hướng tới công nghệ bền vững hơn. Nhưng anh ấy khẳng định có một lý do quan trọng khiến họ cuối cùng đã sẵn sàng bán xe điện ra thị trường: "Cho đến khi chúng tôi bắt đầu chiếm thị phần xe hơi từ họ một cách có ý nghĩa qua dòng xe điện thay thế, họ đã chịu nhìn nhận và chấp nhận vấn đề".
Bob Lutz, cựu phó chủ tịch General Motors và chủ tịch Chrysler, người từng nghi ngờ về cơ hội sống sót của Tesla, giờ đây đã gọi tác động của Musk đối với ngành công nghiệp ô tô là "không thể tin được, là đáng kinh ngạc". Chỉ ra sự xâm nhập của Musk và Tesla ngay cả tại các thị trường xe hơi sang trọng của châu Âu, Lutz nói: "Đây là lý do tại sao Mercedes-Benz và BMW rất sợ anh ta".
Ngay cả một số người ủng hộ lớn nhất của Elon Musk cũng thừa nhận có sự bức phá nhất định xung quanh Tesla. Trong bối cảnh thị trường chứng khoán bùng nổ, định giá của công ty này đã vượt qua rào cản 1 tỷ đô la trong năm nay, đưa Musk trở thành người giàu nhất thế giới. Sau nhiều năm vật lộn để chứng minh rằng nó có thể khả thi về mặt tài chính, tỷ suất lợi nhuận của Tesla đã trở nên mạnh mẽ một cách đáng kinh ngạc, và nhiều nhà đầu tư đã sẵn sàng đặt cược rằng nó sẽ dẫn đầu một ngành công nghiệp xe điện, xe tự hành mới lớn trên toàn cầu.
Tuy nhiên, đằng sau sự ồn ào và sự điên cuồng, Tạp chí Financial Times đặt Elon Musk là Nhân vật của năm, vì anh ấy đã tạo ra một sự thay đổi lịch sử trong ngành công nghiệp ô tô thế giới đối với xe điện. Ngay cả khi Tesla bằng cách nào đó sẽ sụp đổ vào những năm tới hay không thì điều này không ai đoán trước được, nhưng có thể thấy Musk đã tiên phong biến đổi một trong những ngành công nghiệp quan trọng nhất thế giới theo những cách có thể có ý nghĩa sâu sắc đối với các chính phủ, nhà đầu tư – và đặc biệt là các nhà quản lý khí hậu toàn cầu.
Một dấu ấn thành công khác của Musk thể hiện ở sự cạnh tranh thực sự cuối cùng đã xuất hiện trong lĩnh vực xe điện. Công ty khởi nghiệp đối thủ Rivian đã tung ra chiếc xe bán tải chạy điện của riêng mình, và Ford chuẩn bị tung ra phiên bản chạy điện của chiếc F-150 đời mới vào đầu mùa xuân năm sau.
Tuy nhiên, Musk có vẻ không quan tâm đến cuộc cạnh tranh mới và dự đoán rằng, các công ty như Volkswagen và Ford sẽ thành công với ô tô điện - mặc dù anh ấy cảnh báo rằng, Rivian cũng đang phải đối mặt với nỗ lực nhất định thì mới phá vỡ được vị thế mà chính Tesla đã và đang có được. Tesla sẽ tiếp tục đi tiên phong tiếp cận mới trong sản xuất, thiết kế phần mềm và kiến trúc điện tử cho phép họ có những đổi mới nhanh hơn so với các đối thủ trong ngành xe điện.
Thậm chí, Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk cũng đã liệt kê ba cách lớn nhất mà ngành công nghiệp ô tô sẽ thay đổi trong 20 năm tới:
• "Có lẽ trong 10 năm nữa, hơn một nửa sản lượng xe mới là thuần điện ở Hoa Kỳ"
• "Tôi nghĩ rằng, hầu hết tất cả các mẫu xe điện được sản xuất sẽ tự chủ trong 10 năm tới"
• " 20 năm nữa, xe điện sẽ thay thế hoàn toàn các phương tiện truyền thống"
Tuy nhiên, xa hơn, anh ấy cũng chỉ ra một thách thức mới đang đặt ra cho các công ty ô tô trên thế giới khi hướng tới xu hướng hoàn toàn hóa dòng xe điện. Musk nói: "Sản xuất xe điện là một việc cực kỳ khó khăn. Những người chưa thực sự tham gia sản xuất sẽ không biết nó khó khăn và vất vả như thế nào"
Vị tỷ phú này còn nói: "Ví dụ có 10.000 bộ phận và quy trình độc đáo phải hoạt động. Musk giải thích rằng, ngay cả khi họ có 9.999 bộ phận đó, chỉ cần thiếu một bộ phận là chiếc xe điện không thể xuất xưởng".
Một kỹ sư có tâm
Chính lời giải thích của Musk về thành công của Tesla cho thấy niềm đam mê của vị tỷ phú này đối với lĩnh vực kỹ thuật. "Điều mà ít ai hiểu là tôi trước hết là một kỹ sư, chứ không phải gói gọn ở một vị CEO, tỷ phú hay là người giàu nhất thế giới", Musk nói. "Tesla và SpaceX đã thành công như thế nào trong khi các công ty khác có nhiều nguồn lực và tiền bạc hơn tôi nhưng vẫn thất bại. Vấn đề là họ không thuê được tôi". Musk cũng nói rằng, sự cống hiến cho kỹ thuật và tập trung vào những thách thức quan trọng là yếu tố then chốt để thu hút các tài năng kỹ thuật hàng đầu.
Musk cho biết mình dành 7 ngày và 80-90 giờ mỗi tuần để thực hiện các chiến lược, dự án kỹ thuật quan trọng nhất tại Tesla và SpaceX. "Tôi đặt mục tiêu làm việc miễn là tôi có thể làm việc hết năng suất và cống hiến - đó là bản chất của tôi".
Ngoài ra, còn có những thách thức kỹ thuật cực kỳ khó khăn khiến ngay cả Musk đôi khi phải nghi ngờ khả năng của bản thân mình, bao gồm cả việc chế tạo tàu Starship hoàn toàn có thể tái sử dụng, và hoàn thiện hơn công nghệ lái xe tự hành mà Musk đã tuyên bố chỉ ở gần đây. Anh ấy nói, đây là hai thứ chiếm "nhiều tải trọng trí óc nhất" trong cuộc đời anh ấy.