Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an (C03) đang điều tra vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Công ty Việt Á, CDC Hải Dương và các đơn vị, địa phương có liên quan.
Trong vụ án này, C03 đã ra quyết định khởi tố về tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ đối với ông Trịnh Thanh Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học & Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ Khoa học và Công nghệ (KHCN).
Năm 2020, Bộ KHCN từng có bài viết thông tin "bộ kit xét nghiệm Covid-19 của Việt Nam sản xuất vừa được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chấp thuận" trên website chính thức của Bộ.
Sau khi vụ nâng khống giá kit test Việt Á nổ ra vào trung tuần tháng 12/2021, Bộ KHCN đã lặng lẽ gỡ bài mà không thông báo. Đến khi báo chí, dư luận chất vấn thì ông Trịnh Thanh Hùng đại diện cơ quan này mới thừa nhận "là sơ suất của Bộ KHCN".
Đáng chú ý, chính ông Hùng tại cuộc họp báo công bố kết quả nghiên cứu, sản xuất thành công kit xét nghiệm của Việt Á đã không ngớt lời ca ngợi, cho rằng, "đây là cơ hội để xuất khẩu kit xét nghiệm của Việt Nam ra thế giới".
Trong cuộc họp báo ngày 5/3/2020, Bộ cũng cho hay bộ kit này được WHO công nhận là "tương đương với bộ sinh phẩm do Trung tâm Kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (US CDC) và WHO sản xuất"; đồng thời khẳng định "Việt Nam trở thành một trong 6 đơn vị sản xuất được sản phẩm này, bên cạnh WHO, Nhật Bản, Đức, Trung Quốc và Mỹ và cho rằng việc thông qua bộ kit xét nghiệm của Việt Á là một trong những thành công trong việc phòng chống Covid-19 ở nước ta".
Bộ KHCN cho rằng thông tin sai sự thực về kit xét nghiệm của Việt Á chỉ là "trên cơ sở tổng hợp nguồn tin từ các cơ quan báo chí chính thống", mà "quên" rằng, Bộ này đã gửi thông tin chính thức đến các cơ quan báo chí khẳng định việc "bộ kit xét nghiệm Covid-19 của Việt Nam sản xuất vừa được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chấp thuận".
Ngày 31/12, Bộ Công an cho biết, C03 xác định có căn cứ xác định dấu hiệu sai phạm trong việc quản lý, nghiên cứu, chuyển giao Đề tài khoa học về sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19 tại Bộ KHCN trong việc cấp phép đăng ký lưu hành tạm thời (theo Quyết định số 774/QĐ-BYT ngày 4.3.2020), cấp phép đăng ký lưu hành chính thức (theo Quyết định số 5071/QĐ-BYT ngày 4.12.2020) sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19, việc hiệp thương giá sản phẩm kit xét nghiệm Covid-19 với Công ty Việt Á tại Bộ Y tế.
Ngoài Phó Vụ trưởng thuộc Bộ KHCN, C03 đã ra quyết định khởi tố bị can, lệnh khám xét và áp dụng biện pháp ngăn chặn với 11 bị can. Trong đó, ông Nguyễn Minh Tuấn - cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị - Công trình y tế (Bộ Y tế) và ông Nguyễn Nam Liên - Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính (Bộ Y tế) bị khởi tố về tội "Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ".
9 bị can khác bị C03 khởi tố về tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng", gồm các ông, bà: Nguyễn Văn Định, Giám đốc CDC Nghệ An; Nguyễn Thị Hồng Thắm, Kế toán trưởng CDC Nghệ An; Nguyễn Thành Danh, Giám đốc CDC Bình Dương; Trần Thanh Phong, Phó phòng Tài chính Kế toán CDC Bình Dương; Lê Thị Hồng Xuyên, nguyên phụ trách Phòng Thí nghiệm CDC Bình Dương; Tiêu Quốc Cường, Kế toán trưởng, Phó phòng Tài chính Sở Y tế Bình Dương; Nguyễn Trường Giang, Giám đốc Công ty VNDAT; Nguyễn Thị Thuý, nhân viên kinh doanh Công ty VNDAT, và Lê Trung Nguyên, Giám đốc vùng Công ty Việt Á.
Đáng chú ý, căn cứ vào kết quả điều tra mở rộng, C03 khởi tố bổ sung vụ án, đồng thời khởi tố thêm tội danh đối với ông Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Công ty Việt Á và Vũ Đình Hiệp, Phó Tổng giám đốc Công ty Việt Á, về tội Đưa hối lộ; bổ sung quyết định khởi tố bị can đối với ông Phạm Duy Tuyến, Giám đốc CDC Hải Dương, về tội Nhận hối lộ.
Mặt khác, C03 xác định một số lãnh đạo, cán bộ CDC Nghệ An và CDC Bình Dương đã thông đồng, câu kết với ông Phan Quốc Việt và các đối tượng liên quan thuộc Công ty Việt Á, Công ty TNHH Phát triển Công nghệ ứng dụng Việt Nam (Công ty VNDAT) vi phạm các quy định của Luật Đấu thầu khi tổ chức đấu thầu mua vật tư phòng, chống dịch bệnh Covid-19, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng.
Vụ việc Công ty Việt Á câu kết thổi giá kit xét nghiệm Covid-19 trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp tại Việt Nam vừa được đưa vào diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng chống tham nhũng, tiêu cực (Ban Chỉ đạo) theo dõi và chỉ đạo.
Ban Chỉ đạo yêu cầu Đảng ủy Công an Trung ương, Ban Cán sự Đảng VKSND Tối cao phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan, chỉ đạo các cơ quan chức năng tập trung lực lượng, khẩn trương, quyết liệt, mở rộng điều tra làm rõ bản chất của vụ án. Từ đó có căn cứ xử lý nghiêm các sai phạm theo quy định của pháp luật theo tinh thần không có vùng cấm, không có ngoại lệ, không chịu bất kỳ sự can thiệp trái pháp luật của bất kỳ tổ chức, cá nhân nào.
Ngày 18/12, Cơ quan điều tra Bộ Công an khởi tố ông Phan Quốc Việt (Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng giám đốc Công ty Việt Á), ông Phạm Duy Tuyến (Giám đốc CDC Hải Dương) và 5 bị can khác về tội Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng. Kết quả điều tra cho thấy sau khi ký 5 hợp đồng cung ứng kit xét nghiệm cho CDC Hải Dương với tổng trị giá 151 tỷ đồng, Việt Á đã chi "lại quả" ngoài hợp đồng cho ông Tuyến. Ngoài ra, nhân viên Công ty Việt Á còn khai đã chi tiền cho một số CDC và bệnh viện khác.
Tại cuộc họp báo Bộ Công an hôm 28/12, Thiếu tướng Nguyễn Văn Thành, Phó Cục trưởng C03, cho biết đến nay, Cơ quan điều tra xác định Công ty Việt Á đã bán trực tiếp hoặc gián tiếp sản phẩm kit xét nghiệm đến 62 tỉnh, thành phố. Trong đó, nhiều sản phẩm có thể do Việt Á sản xuất, nhiều sản phẩm được bán thông qua đơn vị trung gian hoặc nhà tài trợ.
Theo Phó Cục trưởng C03, cơ quan điều tra làm rõ doanh số bán hàng trong 2 năm của Công ty Việt Á khoảng 4.000 tỷ đồng. Đây là doanh số bán hàng, không phải số tiền chiếm hưởng. Quá trình điều tra tiếp theo, C03 sẽ làm rõ số tiền các bị can đã chiếm hưởng, thu lợi bất chính.