Sự thoái trào tất yếu của các gameshow âm nhạc trên truyền hình

Thời kỳ hoàng kim của gameshow âm nhạc

Những năm đầu thập niên 1990, giữa thời điểm thiếu sân chơi cho giới trẻ, truyền hình còn nghèo nàn về giải trí, độ phủ sóng của VTV rất ít ở Nam Bộ, HTV7 - 1 trong những kênh truyền hình có lượng rating cao vào lúc ấy đã tạo nên 1 trò chơi truyền hình về kiến thức âm nhạc, ca hát mang tên "Âm nhạc và Tuổi trẻ". Đây được coi là gameshow truyền hình về âm nhạc đầu tiên tại Việt Nam, thu hút một lượng người xem khổng lồ tại Nam Bộ.  

Thừa thắng xông lên, vào thập niên 2000, các gameshow, trong đó có gameshow âm nhạc phát triển mạnh mẽ. Năm 2007, Đông Tây Promotion đã thực hiện thành công Vietnam Idol mùa đầu tiên, trong khi VTV tự sản xuất chương trình Đồ rê mí. Hai chương trình này đã mở đầu cho hàng loạt chương trình tìm kiếm tài năng âm nhạc trên truyền hình như Giọng hát Việt, Nhân tố bí ẩn, Giọng hát Việt nhí… Các gameshow thu hút lượng khán giả khổng lồ và tạo nên hàng loạt gương mặt nghệ sĩ mới. Rất đông trong số họ nhanh chóng tạo hit và có chỗ đứng trong làng nhạc. Có thể kể tới Uyên Linh, Văn Mai Hương, Hương Tràm, Bích Phương, Trung Quân…

Tháng 8/2020, hai gameshow Rap Việt và King of Rap cũng tạo nên làn gió mới cho thể loại nhạc Rap tại Việt Nam. Đặc biệt, đêm chung kết của chương trình Rap Việt đã tạo ra kỷ lục khi có tới 1 triệu lượt người xem cùng lúc trên Youtube.  

Khi gameshow truyền hinh mất dần chỗ đứng

Sau mùa đầu tiên gây sốt và đem lại nhiều hi vọng cho sự trở lại của các gameshow truyền hình, Rap Việt mùa 2 giảm rõ rệt sức hút khi không còn trở thành đề tài bàn tán trên mạng xã hội. Việc thí sinh Seachains giành ngôi vị quán quân và Blacka về nhì trong đêm chung kết diễn ra vào tháng 1/2022 chẳng hề được chia sẻ rộng rãi như trường hợp của Dế Choắt và G.Ducky năm trước đó.

Dù nhận được nhiều sự kỳ vọng, gameshow Rock Việt mùa đầu tiên cũng "chìm xuồng" khi không có bất kỳ màn trình diễn nào trở thành tâm điểm. Trong khi MC và các HLV của chương trình được đánh giá là khá "gồng mình" để tạo sức hút thì các ban nhạc tham gia lại không đem lại nhiều ấn tượng, không ít ban nhạc trong số đó bị các rock fan đánh giá là "lai tạp". Một số cái tên gây chú ý như Chú Cá Lơ, Bumblebee... nhưng không đủ tạo ra sự đột biến.

Các gameshow như Giọng hát Việt, Ca sĩ thần tượng, Giọng hát Việt nhí cũng lụi tàn dần theo năm tháng. Ngoài việc rating giảm sút mạnh, các quán quân trong những năm gần đây đều "chìm nghỉm" và nhanh chóng bị khán giả cho vào quên lãng. 

Chia sẻ với PV Dân Việt, nhạc sĩ Quốc Trung, người từng "cầm cân nảy mực" tại Việt Nam Idol những mùa đầu tiên cho rằng: "Đời sống âm nhạc hiện tại đã có nhiều thay đổi. Ngay tại nước ngoài, các gameshow cũng thoái trào, dần trở nên nhạt nhẽo, thiếu sức hấp dẫn. Thực tế ngày càng cho thấy, truyền hình thật ra không giúp ích gì cho đời sống âm nhạc, nó chỉ tạo ra những "trend" (xu hướng) ngắn, nhất thời. Âm nhạc cần vận động theo một cách khác".

Trong khi đó, nữ ca sĩ Thu Phương từng chia sẻ, một trong những bi kịch của truyền hình thực tế về âm nhạc chính là việc là khan hiếm thí sinh. Sự nở rộ của gameshow đã khiến số thí sinh không còn đủ để đáp ứng nhu cầu quá lớn của các chương trình. Và cũng bởi vậy, rất khó để tìm ra một gương mặt quán quân xuất chúng.

Một lý do khác không thể không nói tới đó là sự nhàm chán, đơn điệu của các gameshow truyền hình qua các năm. Cùng một mô-tip quen thuộc (HLV chọn thí sinh, sau đó chia đội và thi đấu) đã lặp đi lặp lại ở một loạt chương trình như Giọng hát Việt, Rap Việt, Rock Việt... Khán giả không còn quá bất ngờ trước những câu chuyện trên truyền hình thực tế, bởi những scandal liên tiếp trong nhiều năm, cũng như việc họ được tiếp cận quá nhiều luồng thông tin trên các mạng xã hội như Facebook, Youtube...

Sau thời kỳ bùng nổ, việc gameshow âm nhạc trên truyền hình thoái trào gần như là điều tất yếu. Vấn đề được đặt ra là các nhà sản xuất sẽ làm thế nào để làm hấp dẫn lại những món ăn "đã cũ" này?