Xe máy xăng khó chuyển đổi, xe máy điện bứt tốc

Xe điện là tương lai của giao thông trên toàn thế giới bởi thân thiện với môi trường, dễ sử dụng và dễ dàng tích hợp các công nghệ hiện đại. Tại các quốc gia phát triển, ô tô điện ngày càng trở nên phổ biến còn xe máy điện có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ.

Sự thay đổi này cũng có thể dễ dàng nhận ra tại Việt Nam trong thời gian gần đây.

Theo thống kê của Motorcyclesdata, trong năm 2021, thị trường xe máy Việt Nam sụt giảm mạnh bởi tác động của Covid-19, xuống mức thấp nhất trong 15 năm qua. Trong đó, Honda giảm 6,8% doanh số, Yamaha giảm tới 9,7% doanh số. Ngược lại, các thương hiệu xe điện lại có sự tăng trưởng đáng kể. Thị phần xe máy điện tăng mạnh từ 2,9% trong năm 2018 lên tới 10% trong năm 2021. Tờ Motorcyclesdata cho rằng Việt Nam chắc chắn sẽ là thị trường xe máy điện lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Trung Quốc.

Việt Nam sẽ là thị trường xe máy điện lớn thứ hai thế giới trong tương lai.

Chuyển đổi làm xe máy xăng sang xe điện: Nhiều thách thức!

Có thể nhìn rõ thị trường xe máy điện đầy tiềm năng nhưng các "ông lớn" ngành xe dường như vẫn chưa sẵn sàng đón bắt cơ hội này. Những động thái để chuyển đổi hay mở rộng thêm mảng xe điện của họ dường như vẫn chưa bắt nhịp được với nhu cầu thực tế trên thị trường.

Theo giới chuyên gia, lý do khiến các hãng xe có tên tuổi lâu năm vẫn "án binh bất động" bởi có quá nhiều thách thức để chuyển đổi mô hình từ sản xuất và kinh doanh xe máy xăng truyền thống sang một loại phương tiện hoàn toàn mới như xe máy điện.

Đầu tiên, các hãng lớn vẫn chưa dám từ bỏ mảng xe máy xăng đang chiếm thị phần lớn trên thị trường hiện tại. Trong năm 2021, một hãng xe Nhật vẫn thống trị toàn thị trường xe máy tại Việt Nam với thị phần lên tới 75%, theo số liệu từ Motorcyclesdata. Từ bỏ xe xăng đồng nghĩa với việc đánh đổi những gì mà họ đã dày công gây dựng tại Việt Nam trong suốt hàng chục năm qua.

Thách thức thứ hai chính là chi phí và thời gian đầu tư để chuyển đổi hoàn toàn mô hình sản xuất và kinh doanh. Các hãng xe đã mất rất nhiều thời gian nghiên cứu, phát triển sản phẩm để có được thành công của ngày hôm nay, trong khi chi phí và thời gian đầu tư loại hình sản phẩm hoàn toàn mới như xe máy điện có thể sẽ đội lên nhiều lần, làm giảm cơ hội cạnh tranh trên thị trường.

Thị trường xe máy tại Ấn Độ không khác gì Việt Nam. Ảnh: Mashable

Ấn Độ là một quốc gia có tỷ lệ người dân sở hữu xe hai bánh cao tương tự Việt Nam. Tại đây, nhiều doanh nghiệp đã tính tới việc làm xe máy điện nhưng gặp phải khó khăn khi chi phí bị đội lên quá nhiều. Chỉ tính riêng chi phí nhập khẩu mô-tơ, bộ điều khiển và pin Lithium-ion đã rất đắt đỏ. Đó là chưa kể đến các khoản chi phí cho nhà máy, dây chuyền, cơ sở hạ tầng cho đến các khâu nghiên cứu thị trường, sản phẩm hay marketing, bán hàng…

Phương án còn lại là duy trì sản xuất và kinh doanh xe xăng, đồng thời mở rộng thêm mảng xe điện. Song, việc chuyển đổi dần dần như vậy cũng sẽ mất thêm nhiều thời gian và chi phí đầu tư bởi họ phải phát triển đồng thời hai dòng xe chạy xăng và điện. Cùng lúc đó, các thương hiệu thuần điện đã có nền móng vững chắc, trên đà phát triển khiến các "ông lớn" làm xe máy xăng khó có thể đuổi kịp về tốc độ.

Sự bứt phá của hãng xe Việt

VinFast là hãng sản xuất xe máy điện đang là "át chủ bài" trên thị trường khi liên tục tung ra nhiều sản phẩm chất lượng, chính sách bán hàng độc đáo cùng hệ thống cơ sở hạ tầng đáp ứng được nhu cầu sử dụng hàng ngày của người dân.

Để có được thành quả này, hãng xe Việt đã bắt đầu nghiêm túc đầu tư vào mảng xe máy điện từ năm 2018, khi thị trường còn đang sơ khai. VinFast đầu tư một nhà máy lớn chuyên sản xuất xe máy điện đặt trong Tổ hợp sản xuất ô tô và xe máy điện tại khu kinh tế Đình Vũ (Hải Phòng). Nhà máy được xây dựng trên diện tích 6,4 ha, được đầu tư nhiều thiết bị hiện đại, đưa vào những công nghệ đạt tiêu chuẩn châu Âu, tỷ lệ tự động hoá cao, cho công suất lên tới 250.000 xe/năm.

Đầu tư bài bản ngay từ đầu, VinFast đã rút ngắn được rất nhiều thời gian để đưa ra thị trường mẫu xe máy điện đầu tiên là Klara vào cuối năm 2018. Với thiết kế thời trang, công nghệ hiện đại, trang bị đạt tiêu chuẩn quốc tế cùng giá bán phải chăng, Klara nhanh chóng được người tiêu dùng đón nhận rộng rãi. Sau đó là Impes, Ludo tiếp tục khẳng định được vị thế là một trong những mẫu xe bán chạy nhất dành cho giới trẻ. Đến nay, danh mục sản phẩm xe máy điện của VinFast đã tăng lên con số 8, với những cái tên như Tempest, Feliz, Klara A2, Klara S, Theon và mới nhất là Vento vừa ra mắt. Các mẫu xe của VinFast trải dài ở nhiều phân khúc, đa dạng hoá lựa chọn cho khách hàng.

Cũng tính tới chi phí cho pin và hệ thống sạc từ sớm, VinFast mua lại công nghệ từ các hãng nổi tiếng sau đó tự nghiên cứu, phát triển. Đặc biệt, hãng xe Việt lựa chọn hình thức cho thuê pin thay vì bán pin để giảm giá bán sản phẩm. Hệ thống các trạm sạc của VinFast cũng nhanh chóng phủ khắp các tỉnh, thành trên toàn quốc và đều nằm tại các vị trí thuận tiện nhất cho người sử dụng.

Sự đầu tư nghiêm túc, bài bản ngay từ đầu của VinFast cho thấy tầm nhìn của hãng xe Việt. Theo một nghiên cứu được công bố bởi Research and Markets, giá trị thị trường xe máy tại Việt Nam được dự đoán sẽ tăng từ 89,9 triệu USD năm 2020 lên tới con số hơn 10,2 tỷ USD đến năm 2030. Trong đó, xe sử dụng động cơ điện được trông đợi sẽ chiếm thị phần chủ đạo trong những năm tới, khi người dân ngày càng có thêm nhiều có hiểu biết về công nghệ và yêu cầu cao hơn trong việc tham gia giao thông thông minh.