Dân Việt

Thực hư cây đa nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 năm tuổi bị đốn hạ không thương tiếc

Gia Khiêm 25/03/2022 10:54 GMT+7
Trước hình ảnh tháo dỡ nền đá, bậc thềm, chặt hạ cây đa nhiều năm tuổi phía trước đình Chèm (Bắc Từ Liêm, Hà Nội), nhiều người tỏ ra tiếc nuối, thậm chí bức xúc.

Mới đây, mạng xã hội lan truyền hình ảnh một cây cổ thụ ở đình Chèm, phường Thuỵ Phương, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội, bị chặt và một số hạng mục đang được tu sửa gây xôn xao dư luận.

Vì đây là di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt nên ngay sau khi hình ảnh được đăng tải, không ít người đã vào bình luận và tiếc nuối khi cho rằng ngôi đình lâu năm dù được tu sửa nhưng cũng rất khó được phục hồi nguyên trạng. Thậm chí, nhiều người bức xúc cho rằng ngôi đình đang bị "phá hoại".

Thực hư cây đa trăm năm tuổi nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 tuổi bị đốn hạ không thương tiếc - Ảnh 1.

Toàn cảnh đình Chèm mặt hướng ra sông Hồng nhìn từ trên cao. Ảnh: Gia Khiêm

"Cây đa to mấy người ôm dễ đến vài chục, thậm chí trăm năm tuổi, đangng sừng sững xanh rì ở Đình Chèm thì bị đốn hạ bởi công cuộc gọi là trùng tu di tích, xót xa đau lòng quá…", tài khoản M.P.T chia sẻ nhận được sự quan tâm của dư luận. 

Thực hư cây đa trăm năm tuổi nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 tuổi bị đốn hạ không thương tiếc - Ảnh 2.

Đình Chèm đang được tiến hành sửa chữa nên ngổn ngang gạch đá, đất, cát. Ngay bên cạnh cổng đình là một gốc đa đã bị chặt hạ. Ảnh: Gia Khiêm

Liên quan đến vấn đề này, tìm đến đình Chèm, theo quan sát của PV Dân Việt, ngôi đình đang được rất nhiều công nhân tu sửa, phía ngoài đình, các bậc đá đã được đập ra. Đáng chú ý, cây đa cổ thụ trước cửa đình đã bị đốn hạ. Phía ngoài đình, mặt hướng ra sông Hồng đang được tiến hành sửa chữa nên ngổn ngang gạch đá, đất, cát. Ngay bên cạnh cổng đình là một gốc đa đã bị chặt hạ.

Ông Nguyễn Văn Thắng, một người dân sống gần đình Chèm chia sẻ, cây đa được chặt hạ cách đây gần 1 tuần. Từ đó đến nay, mỗi khi ra đình ông và mọi người đều thấy tiếc vì cây khá to, có bóng mát. 

Thực hư cây đa trăm năm tuổi nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 tuổi bị đốn hạ không thương tiếc - Ảnh 3.

Vị trí gốc đa nhiều năm tuổi bị đốn hạ khiến nhiều người tiếc nuối. Ảnh: Gia Khiêm

"Tôi lớn lên tại đây, hằng ngày ra đây hóng mát, ngắm cảnh, thế nhưng giờ không còn nữa khiến tôi khá lưu luyến. Hôm biết tin cây đa bị chặt tôi không dám ra xem vì tiếc quá!", ông Thắng chia sẻ.

Đình Chèm nằm cạnh ven bờ sông Hồng. Theo người dân, nơi đây có niên đại khoảng 2.000 năm. Với những giá trị kiến trúc nghệ thuật đặc sắc, đình Chèm đã được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt. Trải qua hàng nghìn năm lịch sử, những câu chuyện về đình Chèm càng khiến ngôi đình trở nên linh thiêng, huyền bí. Đó cũng là lý do hình ảnh tu sửa tại nơi đây được nhiều người dân quan tâm đến vậy.

Thực hư cây đa trăm năm tuổi nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 tuổi bị đốn hạ không thương tiếc - Ảnh 4.

Ông Nguyễn Mạnh Thìn, trưởng ban khánh tiết đình Chèm cho hay, cây đa này phát triển rất tốt nhưng về phong thuỷ không đạt, án ngữ trước cửa đình. Bên cạnh đó, lối thoát nước của nhà đình ra sông Hồng đi qua gốc cây đa, hằng năm cây bị nghiêng từ 5 đến 10cm, do đó bị đề nghị cắt bỏ. Ảnh: Gia Khiêm

Ông Nguyễn Mạnh Thìn, trưởng ban khánh tiết đình Chèm xác nhận, ngôi đình đang trong quá trình chỉnh trang, tu sửa. Theo ông Thìn, các hạng mục chỉnh trang, tu sửa, bao gồm: Chỉnh trang lại toàn bộ hệ thống tường rào, cây xanh xung quanh đình, hạ cốt sân trước và sân sau đình để đảm bảo trả lại nguyên vẹn đình Chèm trước kia, vốn có 5 bậc, chỉnh sửa phần ngói.

Theo ông Thìn, kinh phí trùng tu dự kiến khoảng hơn 10 tỷ đồng, trong đó có nguồn kinh phí xã hội hóa khoảng hơn 1 tỷ đồng, còn lại của quận và thành phố. Dự kiến việc trùng tu, chỉnh sửa sẽ hoàn thành xong trong tháng 4 tới đây. Ông Thìn cũng cho hay, việc sửa chữa, trùng tu này đã được Sở Văn hóa và Thể Thao Hà Nội cũng như Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch chấp thuận.

Thực hư cây đa trăm năm tuổi nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 tuổi bị đốn hạ không thương tiếc - Ảnh 5.

Phía ngoài đình Chèm đang tiến hành sửa chữa nên ngổn ngang gạch, đá, đất, cát. Ảnh: Gia Khiêm

Thực hư cây đa trăm năm tuổi nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 tuổi bị đốn hạ không thương tiếc - Ảnh 6.

Những bậc thềm bị tháo dỡ. Ảnh: Gia Khiêm

"Dù được tu bổ lại nhưng đình làng vẫn được giữ lại các thiết kế, và không làm mất đi giá trị cốt lõi của ngôi đình. Chúng tôi cũng đã thống nhất và có văn bản phải giữ lại tối thiểu 20% giá trị của ngôi đình. Các bậc đá phần lớn được giữ lại, không làm biến trạng của di tích", ông Thìn nói.

Trong quá trình tu sửa, một cây đa đỏ có tuổi đời vài chục năm bị chặt hạ khiến nhiều người dân tiếc nuối và bày tỏ bức xúc. Về việc này, ông Thìn cho rằng, khi lập kế hoạch tu sửa cũng đã lấy ý kiến của các cụ trong phường, do cây đa ở trước cổng không phải là cây đa cổ thụ mà đây là cây đa đỏ, được trồng từ năm 1996.

Thực hư cây đa trăm năm tuổi nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 tuổi bị đốn hạ không thương tiếc - Ảnh 7.

Theo ông Thìn kinh phí trùng tu dự kiến khoảng hơn 10 tỷ đồng, trong đó có nguồn kinh phí xã hội hóa khoảng hơn 1 tỷ đồng, còn lại của quận và thành phố. Ảnh: Gia Khiêm

Thực hư cây đa trăm năm tuổi nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 tuổi bị đốn hạ không thương tiếc - Ảnh 8.

Dự kiến việc trùng tu, chỉnh sửa đình Chèm sẽ hoàn thành xong trong tháng 4 tới đây. Ảnh: Gia Khiêm

Thực hư cây đa trăm năm tuổi nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 tuổi bị đốn hạ không thương tiếc - Ảnh 9.

Những viên đá cổ có niên đại hàng nghìn năm tuổi được tháo dỡ trong quá trình trùng tu, chỉnh sửa. Ảnh: Gia Khiêm

Thực hư cây đa trăm năm tuổi nổi tiếng ở đình Chèm cổ 2.000 tuổi bị đốn hạ không thương tiếc - Ảnh 10.

Người dân vận chuyển cành cây khỏi đình. Ảnh: Gia Khiêm

"Cây đa này phát triển rất tốt, nhưng 'không đạt phong thuỷ', nó án ngữ trước cửa đình. Bên cạnh đó, lối thoát nước của nhà đình ra sông Hồng đi qua gốc cây đa, hằng năm cây bị nghiêng từ 5 đến 10cm, do đó chúng tôi đề nghị cắt bỏ. Ngoài ra chúng tôi còn có một số hạng mục cắt tỉa cành cây để phòng chống bão lụt. Tuy nhiên vừa rồi tôi bị Covid-19 nên các cháu cắt tỉa hơi nặng tay", ông Thìn chia sẻ.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Ngọc Phong, chủ tịch UBND phường Thụy Phương, (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) cho biết, dự án này thực hiện theo chủ chương của quận, do quận Bắc Từ Liêm là chủ đầu tư, phường chỉ nắm bắt phối hợp, tất cả quá trình do quận triển khai. 

Theo ông Phong, các hạng mục xuống cấp sẽ được tu bổ, thay thế, để đảm bảo được tuổi thọ của công trình. Công trình được giám sát của ban cộng đồng.

Đình Chèm là một trong những ngôi đình được coi là cổ nhất, nhì Việt Nam với niên đại khoảng 2.000 năm. Song hiện trong đình chỉ lưu giữ được nhiều hình chạm khắc gỗ phong cách thế kỷ 18, có hai pho tượng vợ chồng Lý Thân bằng gỗ sơn son thếp vàng tạc năm 1888. Hàng ngàn năm nay, đình Chèm vẫn ngự sát bên bờ sông Hồng nặng phù sa.

Dân làng Chèm vẫn thường kể với nhau rằng, vào khoảng từ năm 205 - 207 TCN, sau khi Đức Thánh Chèm mất, đình Chèm đã được xây dựng. Ban đầu, nơi thờ ông chỉ là một cái am nhỏ, đến khi một vị quan từ phương Bắc là Triệu Sương sang làm kinh lược sứ, ông nằm mơ thấy Đức Thánh Chèm tới đàm đạo cùng ông về sách chính sử. Trong cuộc đàm đạo, Triệu Sương có hỏi thăm và biết ngài đã mất tại quê nhà nên sau đó tìm đến nơi thăm nhưng chỉ thấy một cái am nhỏ.

Sau này, Triệu Sương qua tìm hiểu thì biết được Đức Thánh Chèm là một người tài giỏi, được người dân nước Việt và cả vua phương Bắc sùng bái nên đã cho xây dựng thành đền thờ to hơn. Từ năm 785, đến năm 864, lúc bấy giờ Cao Biền sang làm đô hộ sứ thì cũng được ngài linh mộng báo, giúp cho Cao Biền đánh giặc phương nam thành công. Cao Biền về sau để tỏ lòng biết ơn đã sửa lại đền của ông Triệu Sương, lấy gỗ quý để tạc tượng và đặt cho đền là đền Lý Hiệu Úy, bấy giờ dân ta thường gọi là Đền Chèm.

Đình Chèm được thiết kế theo lối kiến trúc nội công ngoại quốc. Cổng tam quan hướng về sông Hồng, trên đỉnh của 4 cột trụ của cổng đình là hình chim phượng, ở bốn góc trụ có đắp hình rồng uốn lượn, bốn mặt trụ là hình hổ phù lớn, phía dưới là lồng đèn giả, bên trong đắp nổi hình tứ linh. Tất cả trang trí đắp bằng vữa đều còn dấu tích gắn mảnh sứ hoa lam - đặc trưng của nghệ thuật trang trí thời Nguyễn. Sau cổng tam quan là ba nhà bia, nơi ghi công đức của những người đóng góp tu sửa đình.

Năm 1990, Đình Chèm được công nhận là Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia. Lễ hội Chèm là lễ hội lớn trong vùng, diễn ra từ ngày 14 đến ngày 16 tháng 5 âm lịch, trong đó, ngày 15 là ngày hội chính.

Theo sử sách để lại, lễ hội đình Chèm được tổ chức để kỷ niệm ngày thắng trận khải hoàn mở hội mừng công và làm lễ cầu siêu cho các tướng sĩ của Đức Thánh Lý Ông Trọng trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược phương Bắc. Nhưng sâu xa hơn là nghi lễ cầu mưa thuận gió hòa, cho mùa màng bội thu của cư dân nông nghiệp đồng bằng sông Hồng.

Trước đó, ngày 25/6/2018, đình Chèm được nhận bằng công nhận Di tích quốc gia đặc biệt của Chính phủ.

PV Dân Việt sẽ tiếp tục thông tin về việc này!