Vụ chặt cây đa ở đình Chèm cổ: Kết luận chính thức của cơ quan chức năng về các sai phạm

Tu bổ đình Chèm cổ đã sai phạm những gì?

Ngày 1/4, theo thông tin Dân Việt nắm được, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) Hoàng Đạo Cương mới đây đã ký văn bản đề nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội khẩn trương báo cáo về nội dung liên quan đến việc thực hiện tu sửa di tích đình Chèm (phường Thụy Phương, Quận Bắc từ Liêm, Hà Nội).

Trong văn bản được gửi đi nêu rõ, trên cơ sở thông tin phản ánh của các cơ quan báo chí về việc tu sửa cấp thiết di tích đình Chèm có khả năng ảnh hưởng đến di tích, ngày 25/3, Cục Di sản Văn hóa đã có văn bản đề nghị Sở VHTT Hà Nội phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm tra thực tế di tích, đề xuất biện pháp xử lý, báo cáo UBND TP. Hà Nội và Bộ VHTTDL. Tuy nhiên, đến nay, Bộ VHTTDL chưa nhận được báo cáo của Sở VHTT Hà Nội. 

Do vậy trong văn bản ngày 30/3, lãnh đạo Bộ VHTTDL đề nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo Sở VHTT Hà Nội khẩn trương báo cáo về nội dung liên quan đến việc thực hiện tu sửa cấp thiết di tích đình Chèm.

Đề xuất phương án xử lý đáp ứng yêu cầu bảo vệ, phát huy giá trị di tích theo đúng quy định pháp luật về di sản văn hóa. Bộ VHTTDL cũng nhấn mạnh, báo cáo và đề xuất của Hà Nội để có cơ sở trả lời báo chí và không gây ảnh hưởng tiêu cực trong cộng đồng xã hội.

Cũng liên quan đến vấn đề này, theo thông tin PV Dân Việt có được, mới đây Sở VHTT Hà Nội cũng đã có văn gửi gửi UBND quận Bắc Từ Liêm liên quan đến việc giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong hoạt động tu bổ di tích tại đình Chèm.

Theo đó, ngày 25/3, Sở VHTT Hà Nội đã phối hợp với UBND quận Bắc Từ Liêm và UBND phường Thuỵ Phương tổ chức kiểm tra việc tu bổ di tích quốc gia đặc biệt đình Chèm. 

Qua kiểm tra đã phát hiện có 3 hạng mục thực hiện không đúng hồ sơ Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm trình Sở VHTT, không đúng giải pháp thiết kế được UBND quận Bắc Từ Liêm phê duyệt thời điểm tháng 11/2020.

Cụ thể, 3 hạng mục thực hiện không đúng gồm, thứ nhất việc chặt hạ cây đa bên ngoài cổng đình. Đối chiếu với hồ sơ di tích, cây đa được thể hiện trên bản đồ và nằm trong vùng 1 của di tích đình Chèm. Trong dự án đầu tư tu bổ tôn tạo đình Chèm (báo cáo tu sửa cấp thiết), các cây đa đều được giữ nguyên, không có nội dung chặt hạ hoặc di dời.

Thứ 2, theo hồ sơ Dự án đầu tư tu bổ di tích quốc gia đặc biệt đình Chèm (báo cáo tu sửa cấp thiết) do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm trình Sở VHTT Hà Nội thì tại mặt bằng tổng thể hiện trạng của di tích có 1 cổng đánh số 12 (cạnh nhà Tảo Vu). Tuy nhiên, tại mặt bằng tổng thể diện tích thiết kế cảnh quan của dự án thể hiện cổng này không có tại vị trí cũ (cảnh nhà Tảo Vu) mà được mở tại vị trí khác trên hệ thống tường bao của di tích.

"Theo hồ sơ dự án thì cổng này được thực hiện việc 'tu bổ', không thấy có nội dung xây bịt hoặc chuyển vị trí cổng. Theo Quyết định của UBND quận Bắc Từ Liêm tháng 11/2020 thì cổng này được 'hạ giải, tháo dỡ cổng cũ, trùng tu phục hồi theo kiến trúc truyền thống'. 

Tuy nhiên, hiện nay, tại vị trí cổng cũ đã được xây bịt kín. tại tường bao khu di tích đã bị phá một đoạn để xây dựng cổng mới, cổng mới đã được xây xong phần thô và đang hoàn thiện", văn bản do Giám đốc Sở VHTT Hà Nội Đỗ Đình Hồng ký nêu rõ.

Thứ 3, tại khu vực sân bia nằm cạnh tứ trụ phía ngoài cổng di tích đang xây dựng móng được gia cố phía bên dưới lan can bằng đá bằng bê tông lót đá, bê tông cốt thép và đá nguyên khối xếp chồng lên nhau. Theo dự án đầu tư tu bổ di tích đình Chèm không thấy có nội dung gia cố móng tại vị trí này.

Theo Sở VHTT Hà Nội: "Từ những thông tin trên xác định việc chặt hạ 1 cây đa bên ngoài cổng đình, xây bịt cổng cũ tại vị trí tu bổ và xây dựng cổng mới tại vị trí khác trên hệ thống tường bao cũ di tích và việc gia cố móng phía bên dưới của lan can đá bằng biện pháp bê tông lót đá, bê tông cốt thép, đá nguyên khối xếp chồng lên nhau tại khu vực sân bia nằm cạnh tứ trụ phía ngoài cổng di tích đang xây dựng là những nội dung, chi tiết, công việc nằm ngoài hồ sơ Dự án đầu tư tu bổ di tích đình Chèm, không đúng với nội dung, yêu cầu đã được UBND quận Bắc Từ Liêm phê duyệt tại Quyết định tháng 11/2020".

Cần làm gì sau loạt việc tu bổ sai?

Sở VHTT Hà Nội cho rằng, việc tu bổ di tích không đúng nội dung, dự án và thiết kế kỹ thuật được phê duyệt như trên đã vi phạm các quy định của pháp luật về bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lịch sử - văn hoá, danh lam thắng cảnh. Những hành vi vi phạm này sẽ bị xử lý theo quy định tại điểm B, khoản 1 Điều 24 Nghị định số 38/2921/NĐ-CP ngày 29/3/2021 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm trong lĩnh vực hành chính văn hoá và quảng cáo.

Từ những vi phạm trên, để thực hiện hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về di sản văn hoá, đảm bảo việc tu bổ di tích được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật, kịp thời phát hiện và ngăn ngừa các hành vi vi phạm có thể xảy ra, Sở VHTT Hà Nội đề nghị UBND quận Bắc Từ Liêm chỉ đạo 5 nội dung chính.

Thứ nhất, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc tu bổ di tích quốc gia đặc biệt đình Chèm theo đúng quy định của pháp luật, đúng hồ sơ tu sửa cấp thiết di tích đã được phê duyệt trước đó. 

Thứ 2, có biện pháp xử lý nghiêm các hành vi vi phạm (nếu có) của tổ chức, cá nhân trong việc tu bổ di tích.

Thứ 3, khắc phục khẩn trương hậu quả khi thực hiện việc tu bổ di tích đình Chèm không đúng với hồ sơ tu bổ cấp thiết.

Thứ 4, tổ chức kiểm điểm trách nhiệm và áp dụng hình thức xử lý phù hợp đối với các tổ chức và cá nhân liên quan đến sai phạm trong việc tu bổ di tích đình Chèm. 

Cuối cùng, đề nghị UBND quận Bắc Từ Liêm báo cáo kết quả bằng văn bản về UBND TP Hà Nội, Bộ VHTTDL, Sở VHTT trước ngày 13/4, thông tin tới cơ quan báo chí theo đúng quy định.

Trước đó, trên mạng xã hội lan truyền những bức ảnh liên quan tới đình Chèm - ngôi đình nằm trên địa phận quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội. Theo người chia sẻ, phía ngoài đình đang diễn ra quá trình sửa chữa, xây dựng: Toàn bộ bậc thềm, nền đá được tháo dỡ, một cây đa nhiều năm tuổi bị chặt bỏ, cảnh tượng ngổn ngang.

Nhiều người dân bình luận, tỏ ý bức xúc khi cho rằng phần bậc thềm, nền đá lâu năm, cổ kính bị "đập đi xây lại". Bên cạnh đó, nhiều người cũng cảm thấy khó hiểu khi cây đa cao lớn, nhiều năm tuổi cạnh đình bị chặt hạ.