5 tháng đau bụng, bé gái 11 tuổi phát hiện dị tật bẩm sinh đường sinh dục

Theo lời kể của mẹ bé, từ tháng 11/2021, bé bắt đầu đau bụng vùng dưới rốn, nhưng không thấy kinh nguyệt. Suốt 5 tháng đau bụng nhưng không hành kinh, mỗi tháng bé đau bụng khoảng 7-10 ngày, bụng nặng, cảm giác căng.

Khoảng 2-3 tháng gần đây, bé đau nhiều hơn, không thể ăn ngủ bình thường, bé sút cân 5-6 ký. Bé đi đại tiện khó, kéo theo việc học tập bị gián đoạn nhiều lần do đau bụng càng lúc càng liên tục, tăng nặng. Lo lắng cho con, gia đình đưa bé đến Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám phụ khoa.

Qua mô tả của mẹ bé cũng như quan sát dấu hiệu trên cơ thể, các bác sĩ nhận định đây là trường hợp bé gái đã bước vào tuổi dậy thì nhưng chưa thấy kinh nguyệt. Từ kết quả siêu âm phụ khoa gợi ý, cháu bé đã được chỉ định chụp cộng hưởng từ (MRI) vùng chậu.

Kết quả cho thấy có cơ quan sinh sản, buồng trứng, tử cung bình thường, nhưng âm đạo bị bất sản đoạn giữa. Đường ống âm đạo của bệnh nhi không rỗng như bình thường mà bị "đặc" hoàn toàn một đoạn khoảng 5cm nằm ở 1/3 giữa khiến tử cung có tình trạng ứ máu kinh, làm căng giãn lớn đoạn từ tử cung đến 1/3 trên âm đạo và đè ép diện rộng vào trực tràng khiến bé mắc đại tiện nhiều nhưng lại không đi được.

"Chúng tôi xác định cháu bé mắc dị tật bẩm sinh đường sinh dục không có một đoạn dài âm đạo, hay còn gọi là bất sản âm đạo", BS.CKII Nguyễn Bá Mỹ Nhi - Giám đốc Trung tâm Sản Phụ khoa, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết.

Do tình trạng bệnh ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống của bệnh nhi, buộc phải có kế hoạch phẫu thuật thoát lưu máu kinh ứ đọng gây giãn căng tử cung và phần trên âm đạo. Bên cạnh đó, các bác sĩ cũng lựa chọn giải pháp phẫu thuật không để tái ứ máu kinh trở lại cho bé gái vừa dậy thì và đang trong giai đoạn phát triển cơ quan sinh dục.

Ca phẫu thuật kéo dài hơn một giờ đồng hồ. Dưới sự dẫn đường của siêu âm, các bác sĩ đã sử dụng kỹ thuật tạo ra một đường mở thông đi ngang qua âm đạo bị "đặc". Quá trình này cần sự thận trọng tối đa và điều chỉnh từng chút dụng cụ phẫu thuật mở thông vào phần đặc của âm đạo, để không bị lạc đường gây thủng vào bọng đái, trực tràng.

Hơn 500ml máu kinh màu nâu đen, đặc quánh, ứ đọng trong tử cung và âm đạo lâu ngày đã được thoát lưu ra ngoài và toàn bộ "túi" máu được bơm rửa liên tục. Sau phẫu thuật, sức khỏe bệnh nhi ổn định, đường hầm âm đạo hoạt động thông suốt, máu kinh đã được dẫn lưu ra ngoài bình thường. Bệnh nhi xuất viện khỏe mạnh sau 4 ngày điều trị.

Bác sĩ Mỹ Nhi cho biết, bất sản âm đạo là dị tật bẩm sinh ở cơ quan sinh của nữ giới khi âm đạo không có được cấu trúc rỗng hoàn toàn như bình thường, mà bị "đặc" hoàn toàn hoặc một phần.

Bình thường, khi bước vào tuổi dậy thì, các bé gái xuất hiện có kinh nguyệt, máu kinh chảy qua lỗ tử cung đổ thằng vào lòng ống âm đạo, và thoát ra ngoài qua lỗ thủng tự nhiên của màng trinh. Tuy nhiên, ở các trường hợp bất sản âm đạo như bé gái này, ống âm đạo bị tắc ở đoạn 1/3 giữa, khiến máu kinh không thể lưu thông qua ống âm đạo ra ngoài như bình thường. Máu kinh đọng lại, dồn ứ ở tử cung do không thể thoát đi đâu được, làm giãn to phần trên âm đạo. Sự căng giảm phần trên tử cung âm đạo khiến người bệnh đau đớn vùng bụng dưới ngày càng tăng, không thể đi đại tiện dễ dàng như bình thường.

"Nếu không phát hiện sớm có thể bé sẽ suy kiệt thể chất, chấn thương tâm lý do chịu nhiều đau đớn. Máu kinh ứ đọng, gây chèn ép cơ quan lân cận, có thể dẫn đến gây khó đi tiểu tiện. Bệnh nhân còn đối diện nguy cơ trào ngược máu kinh vào ổ bụng qua hai vòi trứng, làm tăng nguy cơ ứ máu vòi trứng, lạc nội mạc tử cung vùng chậu", bác sĩ Mỹ Nhi chia sẻ.

ThS.BS Ngô Thị Bình Lụa, Trung tâm Sản Phụ khoa BVĐK Tâm Anh TP.HCM cho biết thêm, bất sản âm đạo hiếm gặp, xuất hiện ở khoảng 1/4.000 đến 1/5.000 phụ nữ. Hầu hết thường không được phát hiện sớm mà chỉ phát hiện khi người phụ nữ đi khám vì không có kinh nguyệt hoặc không thể quan hệ tình dục, hoặc không hành kinh và đau bụng theo chu kỳ hàng tháng.

ThS.BS Ngô Thị Bình Lụa khuyến cáo phụ huynh có con gái trong độ tuổi dậy thì nếu không có kinh nguyệt, hoặc không có kinh nguyệt nhưng có các dấu hiệu cho thấy con đang dậy thì (ngực nảy nở, có mụn trứng cá, có lông vùng sinh dục…), cần đưa trẻ đi khám phụ khoa sớm để kiểm tra nguyên nhân chậm kinh.