Phải nói rằng, rất lâu rồi, Hà Nội mới có một liveshow chật kín người đến vậy. Cả khán phòng không còn một chỗ trống và không khí hân hoan lan tỏa ngay cả khi chương trình chưa bắt đầu. Trong số những khán giả đến với nhân vật chính của đêm nhạc tối qua, có khá nhiều người là Việt kiều trở về từ các nước trên thế giới – họ là những người học trò vô cùng yêu quý "thầy" Đức Long.
Đêm nhạc tái hiện lại chặng đường dài hơn 40 năm gắn bó với âm nhạc của NSƯT Đức Long. Mang tiếng là tái hiện nhưng không thể thể hiện hết cả chặng đường ấy mà chỉ có thể lấy những lát cắt quan trọng nhất trong đời và nghiệp của anh.
NSND Quang Vinh – người "cầm trịch" phần âm nhạc của chương trình, người xem Đức Long như một "người bạn không thể thân hơn" quá tài tình khi chọn những ca khúc mà chỉ cần Đức Long cất tiếng là ký ức xưa cũ lại hiện về và đưa hình ảnh "quý ông hát tình ca" phiêu bồng trong miền thương nhớ.
Có lẽ, chính nhờ những điều đó cùng sự cống hiến không mệt mỏi của Đức Long trong nghề, mà mở đầu đêm liveshow, anh đã bất ngờ được nhạc sĩ Đức Trịnh - Chủ tịch Hội nhạc sĩ Việt Nam trao tặng Kỷ niệm chương "Vì sự nghiệp âm nhạc Việt Nam" trên sân khấu. Đây là phần thưởng vô cùng ý nghĩa đối với Đức Long, ghi nhận sự cống hiến không ngừng nghỉ của anh trong nghề.
Hơn 4 thập kỷ gắn bó với âm nhạc, Đức Long thú nhận đã đi qua không biết bao nhiêu gập ghềnh, trúc trắc, thăng trầm, hạnh phúc, vinh quang… Âm nhạc đã có lúc khiến anh trở thành kẻ trắng tay, có lúc giàu hơn cả một đại tỷ phú. Sự giàu có đó chính là tình yêu thương của khán giả và những hạnh phúc vun bồi cho anh trong suốt 40 năm làm nghề. Có lẽ vì thế, đêm qua, Đức Long đã hát như rút ruột, như thể "đêm nay là đêm cuối cùng tôi được hát".
Trong gần 3 tiếng đồng hồ với hơn 20 ca khúc, NSƯT Đức Long đã dìu khán giả nhẹ bước vào miền âm nhạc của riêng mình. Những miền âm nhạc thanh khiết, đẹp đẽ được cất lên bằng trái tim chân thành và cháy bỏng. Người nghe bồi hồi khi thấy lại người nghệ sĩ mình yêu mến từ những ngày đầu tiên anh mới bước vào nghề.
Từ cái thuở giọng hát anh vang xa trên cánh sóng của đài phát thanh, cái thuở bật tivi lên là thấy Đức Long cùng gương mặt đặc trưng là rất ít khi cười nhưng giọng hát thì lạ và rất dễ gây "nghiện". Liveshow được bắt đầu bằng nhạc hiệu quen thuộc của Đài Tiếng nói Việt Nam, sân khấu được bài trí giống như hình ảnh của một chiếc tivi thời thập niên 1980 - thập niên mà Đức Long và chiếc tivi hay đài phát thanh không thể thiếu vắng nhau. Trên hình ảnh đầy hoài niệm đó, Đức Long cùng nhóm nhạc Pha Lê, nhóm nhạc mà anh đã có công dìu dắt, đã hát lên "Tiếng sóng biển" (Dương Thụ) ngợi ca vẻ đẹp của biển.
Biển là nơi Đức Long sinh ra và lớn lên, đã nuôi dưỡng con người, tâm hồn anh. Dòng hồi ức về một Đức Long thuở trai trẻ, chạm ngõ với âm nhạc chuyên nghiệp được tiếp nối qua ca khúc "Chiều Hạ Long" (Đức Minh), ca khúc anh đã giúp anh giành Huy chương Vàng Hội diễn Văn nghệ quần chúng Toàn quốc và sau đó được các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp săn đón.
"Quý ông hát tình ca" Đức Long ở tuổi U60 vẫn phong độ và tinh tế từ giọng hát đến diện mạo. Ảnh: Hòa Nguyễn.
Đứng trước rất nhiều đoàn nghệ thuật chào mời, Đức Long cuối cùng đã "liều nhắm mắt đưa chân" theo nghệ thuật chuyên nghiệp và chọn đến với đoàn Nghệ thuật Phòng không không quân. Đức Long đã có 14 năm trong quân ngũ với hai lần chuyển đơn vị. Trong khoảng thời gian đó, anh đã đi khắp nơi từ rừng xa, núi sâu, địa đầu biên cương tới nơi hải đảo… để hát phục vụ những người lính, phục vụ nhân dân mọi miền Tổ quốc.
Đó cũng là lý do để phần hát về người lính không thể thiếu trong chương trình và cũng không thể thiếu khi khắc họa chân dung âm nhạc Đức Long. Bản thu âm nổi tiếng của Đức Long được phát sóng trên đài tiếng nói Việt Nam "Bài ca trên cánh võng" (Nguyễn Nhung) được vang lên trên sân khấu khiến khán giả đầy hoài nhớ về ngày đó. Tiếp theo, Đức Long thể hiện "Sông Lô chiều cuối năm" (Minh Quang), "Đất nước" (Phạm Minh Tuấn, Thơ: Tạ Hữu Yên), "Ngày mai anh lên đường" (Thanh Trúc)… là những bài hát nổi tiếng về quê hương đất nước, người lính gắn với tên tuổi anh.
NSND Thái Bảo - người em thân thiết của NSƯT Đức Long góp mặt trong phần đầu liveshow. Ảnh: Hòa Nguyễn.
Ở phần này, NSND Thái Bảo song ca cùng NSƯT Đức Long bài "Ngày mai anh lên đường" và ôm đàn hát "Thời hoa đỏ" (Âm nhạc: Nguyễn Đình Bảng, Thơ: Thanh Tùng). Trong phần giao lưu, Thái Bảo tiết lộ từng 2 lần… "gạ gẫm" Đức Long.
Chị kể: "Lần đầu tiên là lần tôi đi diễn ở Hạ Long, đứng trong cánh gà, tôi thấy một nam ca sĩ lên sân khấu rất gầy gò, nhan sắc thì bình thường, nhưng khi anh cất giọng lên thì tôi sởn da gà. Tôi liền về nói với NSND Chu Thuý Quỳnh, khi đó là Giám đốc Nhà hát Ca múa nhạc Việt Nam rằng, có một anh hát rất hay, rất tình, giọng rất lạ, cô hãy mời anh về Nhà hát. Cô Quỳnh hỏi: "Hình thức cậu ấy thế nào?", tôi "cân não" một chút rồi đáp "Không đẹp cũng không xấu ạ!". Sau đó tôi đã "gạ" anh về Nhà hát.
Lần thứ hai, tôi muốn anh Đức Long có một chương trình xuất hiện trên truyền hình nên đã đi gặp cô Đàm Thanh để xin cho anh quay một bài hát. Tôi nói với cô là anh Đức Long hát hay lắm, cô hỏi "Có đẹp trai không?", tôi chần chừ rồi đáp: "Dạ... cũng bình thường ạ!". Sau đó anh Đức Long thu âm trước bài hát, cô nghe xong thốt lên hát hay quá, tuyệt vời và bảo Đức Long đến.
Hôm đó, anh đến với một chiếc áo sơ mi, quần kaki, vừa nhìn thấy anh cô hơi sững lại, gọi tôi vào bảo: "Bây giờ muốn Đức Long quay hình thì Thái Bảo phải làm minh hoạ cho Đức Long, đi quanh quẩn xung quanh như vậy, như vậy…". Tôi nói, tôi không phải diễn viên múa, nhưng cô nói "Đức Long hát một mình… không được". Thế là cuối cùng lần đầu trong đời tôi làm diễn viên múa minh hoạ cho một ca sĩ và đó cũng là lần đầu hai chúng tôi quay truyền hình cùng nhau".
Ca khúc "Ngày mai anh lên đường" do Đức Long song ca cùng Thái Bảo. Clip: Hòa Nguyễn.
Ở phần hát thính phòng trong đêm diễn, chính là phần khắc hoạ chân dung thầy giáo âm nhạc Đức Long. Qua "Trở về Suriento" (Âm nhạc: Emesto De Curtis Lời: Giambattista De Curtis), "Trường ca sông Lô" (Văn Cao), "Thuyền và biển" (nhạc: Hữu Xuân Thơ: Xuân Quỳnh)… đã cho thấy một người thầy Đức Long với giọng hát đầy sang trọng, tinh tế và ngập tràn cảm xúc.
Trước đó, NSƯT Đức Long chia sẻ, anh nhất định phải hát "Trường ca sông Lô" trong đêm nhạc này vì đó là ca khúc mà anh được giải "Người hát và trình bày bài hát Việt Nam "Trường ca sông Lô" hay nhất" trong cuộc thi Thính phòng Toàn quốc. Đây là giải thưởng mà anh rất tự hào trong sự nghiệp của mình.
Đức Long song ca cùng Phạm Thu Hà bài "Thuyền và biển". Ảnh: Hòa Nguyễn.
Trong phần này, Đức Long và Phạm Thu Hà cùng thể hiện ca khúc "Thuyền và biển" như một sự "truyền lửa" giữa hai thế hệ. Phạm Thu Hà không phải học trò của anh nhưng là người yêu thích giọng hát và hết mực trân quý "chú" Đức Long. Đức Long yêu mến giọng hát cũng như sự chăm chỉ học hỏi của cô, khiến anh tự hào vì có một thế hệ nghệ sĩ kế cận như vậy. Giọng hát opera sang trọng của Phạm Thu Hà cũng đã để lại nhiều ấn tượng khi tiếp nối sự xuất hiện của mình với bài "Besame mucho".
Phần hát tình ca có lẽ mang đến nhiều cảm xúc hơn cả. Giọng hát của Đức Long khi thể hiện bài "Cô đơn" trên nền tiếng đàn piano cùng hình ảnh của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 mang đến sự khắc khoải, bơ vơ. Giọng hát ấy càng chơi vơi hơn khi hát với phần đệm piano của nhạc sĩ Nguyễn Quang - trưởng nam của nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9.
Nhạc sĩ Nguyễn Quang nhận lời ra Hà Nội chỉ để đệm đàn duy nhất một bài "Cô đơn" cho Đức Long trên sân khấu cũng là để hoàn thành phần nào đó tâm nguyện của cha anh sinh thời luôn muốn thực hiện một đêm nhạc Nguyễn Ánh 9- Đức Long.
Trước đây, vì yêu mến giọng hát Đức Long, nhạc sĩ Nguyễn Ánh 9 cũng từng lặn lội từ Sài Gòn ra để đệm đàn duy nhất cho anh một nhạc phẩm trong liveshow cách đây 8 năm.
Trong phần hát tình ca, Đức Long đem đến cho khán giả một số ca khúc quen thuộc như "Con thuyền không bến" (Nhạc Ngọc Thịnh, thơ Tạ Thanh Hùng), "Bản tình ca cho em" (Ngô Thuỵ Miên), "Khúc mùa thu" (thơ Hồng Thanh Quang, nhạc Phú Quang)…
Nghệ sĩ Đức Long hát "Khúc mùa Thu". Clip: Hòa Nguyễn.
Và như anh đã hứa, anh đã hát một số ca khúc mới của các tác giả mới như "Mơ", "Hà Nội và em" của nhạc sĩ trẻ Vũ Quốc Nam, để khán giả thấy một Đức Long luôn luôn tìm tòi những điều mới mẻ, luôn học hỏi cái mới không ngừng và không bao giờ dừng lại trên con đường âm nhạc.