Ở Việt Nam, từ trước đến nay chưa có quy định hay bất cứ hình thức nào để người dân có thể sở hữu biển số xe đẹp.
Theo đó, công tác đăng ký, cấp biển số phương tiện giao thông cơ giới đường bộ là chức năng quản lý nhà nước của Bộ Công an. Chính vì vậy, việc cấp biển số đăng ký phương tiện được thực hiện theo hình thức bấm số ngẫu nhiên trên hệ thống đăng ký, quản lý xe.
Với sự quản lý của nhà nước, việc mua, bán biển số xe hiện nay hoàn toàn bị cấm và không có bất cứ trường hợp ngoại lệ nào. Nhiều phương tiện sở hữu biển số đẹp, nhưng khi mua bán, chuyển nhượng xe về địa phương khác đều bị thu hồi biển số để cấp cho xe khác.
Anh Hữu Phong (Cầu Giấy - Hà Nội), người có nhu cầu sở hữu biển số đẹp chia sẻ: "Tôi mong chờ việc đấu giá này từ lâu bởi người dân có quyền tự do lựa chọn những biển số mà mình yêu thích, hợp biển, hợp mệnh theo quan niệm của từng người sẽ mang đến may mắn. Riêng khoản giải quyết được bài toán tinh thần là một trong những lợi ích lớn của việc đấu giá biển số, biển đẹp thì mình mới yêu xe hơn.
Hơn nữa, việc này còn giúp những người như tôi tránh được những biển số xấu, không may mắn. Trước đây, từng bốc được biển đuôi xấu nên việc được lựa chọn biển số theo ý thích, khả năng tài chính của mình là điều cần thiết".
Đa số người dân đều có tâm lý mong muốn sở hữu biển số đẹp, chí ít là biển số xe không xấu, nhưng vẫn còn đó nhiều lo ngại.
"Việc đấu giá biển số xe là điều nên thực hiện để mọi người cảm thấy công bằng hơn chứ không chỉ dựa vào may mắn như hiện nay. Tuy nhiên, tôi cũng khá lo ngoại việc đấu giá này sẽ khiến việc sở hữu biển số xe bị thao túng. Nghe đấu giá có vẻ công bằng, minh bạch, nhưng ở Việt Nam những gì có thể mua được bằng tiền thì thường ít có điều đó nên người dân vẫn là thiệt thòi nhất", chị Lan (Tây Hồ - Hà Nội) quan ngại việc đấu giá biển số xe.
Thực tế, nhiều người muốn sở hữu biển số xe đẹp, nhưng chỉ có thể mua "chui" với nhiều hình thức khác nhau và điều đó khiến tồn tại nhiều vấn đề.
Cụ thể, với những chiếc xe biển số đẹp mà người dân may mắn bốc được sẽ có rất nhiều người muốn sở hữu như các dãy số tứ quý, ngũ quý. Tuy nhiên, chỉ những người trong cùng một tỉnh mới được giữ lại biển số đó khi sang tên đổi chủ chiếc xe, còn mua khác tỉnh đều buộc bốc lại biển và số đẹp sẽ bị thu hồi cho phương tiện khác.
Điều này khiến không ít người mua xe biển số tứ quỹ hoặc ngũ quý khác tỉnh phải sở hữu biển số đẹp thông qua nhiều hình thức "chui".
Điển hình là việc mua xe biển số đẹp khác tỉnh nhưng không sang tên đổi chủ, giữ nguyên dãy số. Vô tình, việc sở hữu này trái với quy định "Không sang tên đổi chủ" phương tiện sau khi thực hiện giao dịch mua bán, cho biếu hay quà tặng.
Không những vậy, nhằm "lách luật", người mua biển số đẹp sẽ sử dụng giấy ủy quyền của chủ sở hữu để sử dụng chiếc xe biển số đẹp đó.
Khi việc sở hữu biển số xe vẫn là ngẫu nhiên như hiện nay, không ít đã trở thành miếng "mồi" ngon cho "cò" thủ tục đăng ký, tránh biển xấu, bốc biển đẹp. Tình trạng này đã diễn ra nhiều năm nay ở các địa phương và không khó để bắt gặp.
Người dân từng phản ánh, hiện tượng "cò" mồi tránh biển số xấu diễn ra công khai ngay tại trụ sở đơn vị đăng ký xe ở Hà Nội.
Thời điểm những ngày đầu tiên thực hiện Nghị định 103/2021/NĐ-CP về giảm 50% lệ phí trước bạ, phóng viên (PV) đã có ghi nhận thực tế tại một địa điểm đăng ký biển số xe ở Hà Nội.
Trong vai người đi đăng ký xe có nhu cầu tránh bốc phải biển số xấu, PV được rất nhiều đối tượng "cò mồi" tiếp cận với mức giá vài trăm nghìn đồng. Theo những đối tượng này, người đăng ký xe sẽ tránh được biển có những số như 49 hay 53, đồng thời bốc được biển có những dãy số đẹp như 68, 86, 99...
Những đối tượng này khẳng định, bỏ ra số tiền đấy sẽ tránh được biển xấu, nếu vẫn bốc phải sẽ được trả lại tiền. Điều đó chứng tỏ, đây chỉ là hình thức lừa đảo, bởi khi đã mất tiền tránh biển xấu mà vẫn có nguy cơ bốc phải thì rõ ràng không có bất cứ sự đảm bảo ở đây cả.
Xuất phát từ thực trạng trên và nhu cầu của người dân khi muốn sở hữu biển số đẹp, cần có luật để công bằng, tránh hiện tượng "cò mồi", lừa đảo có cơ hội tái diễn.
Theo đó, Bộ Công an vừa hoàn thiện dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cấp quyền đấu giá biển số xe, dự thảo lấy ý kiến đóng góp trong 2 tháng, tính từ 22/4/2022.
Trong dự thảo nêu rõ, biển số đuợc lựa chọn đấu giá là biển số ô tô nền màu trắng, chữ và số màu đen trong kho biển số chưa được đăng ký mà Cơ quan đăng ký dự kiến cấp mới theo từng tháng, quý, 6 tháng hoặc 1 năm.
Đồng thời, sẽ không đưa ra đấu giá đối với biển số cấp cho xe mua sắm từ ngân sách Nhà nước, xe của Quân đội sử dụng vào mục đích quốc phòng, xe của doanh nghiệp Quân đội làm kinh tế, xe của tổ chức doanh nghiệp nước ngoài, cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện của tổ chức quốc tế và người nước ngoài làm việc trong cơ quan, tổ chức đó hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam.
Các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân đều được tham gia cuộc đấu giá biển số của địa phương nơi đóng trụ sở (đối với tổ chức, doanh nghiệp) hoặc nơi đăng ký thường trú (đối với cá nhân).
Việc đấu giá sẽ được quy định cụ thể như sau:
- Vùng 1 (gồm Hà Nội, TP. HCM): Gkđ = Glp x 2
- Vùng 2 (gồm các địa phương còn lại): Gkđ = Glp x 10.
Trong đó, giá khởi điểm (Gkđ) của một biển số đưa ra đấu giá, đơn vị tính là Việt Nam đồng, Glp: Mức lệ phí đăng ký cao nhất đang áp dụng tại địa phương.
Cụ thể, theo quy định hiện hành, giá khởi điểm của biển số đấu giá ở Vùng 1 gồm Hà Nội và TP.HCM sẽ là 40 triệu đồng, vì mức lệ phí đăng ký xe tại hai địa phương này là 20 triệu đồng.
Về hình thức đấu giá, Bộ Công an giao công an cấp tỉnh ký hợp đồng thuê tổ chức đấu giá tài sản có trang thông tin điện tử đấu giá trực tuyến để tổ chức đấu giá trực tuyến.
Số tiền thu được từ đấu giá biển số sẽ phân chia nguồn thu theo tỷ lệ 70% nộp vào ngân sách trung ương, 30% phân bổ cho ngân sách địa phương sau khi trừ các khoản chi phí tổ chức đấu giá.
Cơ quan tổ chức đấu giá là công an tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tổ chức đấu giá biển số theo phân cấp đăng ký quản lý phương tiện.
Như vậy, khi có luật và được áp dụng rộng rãi sẽ giúp người dân cảm thấy công bằng hơn khi sở hữu biển số. Người chịu chi sẽ sở hữu những biển số "độc" nhất, dĩ nhiên sẽ giá cao, nhưng sẽ đường hoàng hơn, không còn phải mua "chui", còn những người muốn tránh biển xấu cũng dễ dàng hơn.
Ngoài ra, việc đấu giá này còn giúp ngân sách trung ương và địa phương có nguồn thu, tránh thất thoát, lãng phí tài nguyên.