Kiến trúc độc đáo của trường Tiểu học xây từ thời Pháp "có một không hai" ở Hà Nội
Trường Tiểu học Đông Ngạc B hay còn gọi là trường kiêm bị, tọa lạc trên con đê sông Hồng, thuộc phường Đông Ngạc, quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội). Đây được xem là một trong số ít những công trình trường học do người Pháp xây dựng còn sót lại cho đến thời điểm hiện tại.
Ngôi trường cổ xây dựng từ thời Pháp. Thực hiện: Phương Linh- Nguyễn Tùng.
Nằm ven bờ con sông Hồng thơ mộng, ngay tại số 39 Đông Ngạc (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) có một kiến trúc mà ít ai biết rằng, nơi đây đã từng là ngôi trường dành cho học sinh có niên đại lên tới hơn 100 năm.
Theo đó, khi tiến hành cải cách thuộc địa lần 2, thực dân Pháp đã cho xây dựng các trường kiêm bị (cấp 1) tại một số làng xã miền Bắc để con em nhà khá giả, học giỏi theo học. Năm 1921, trường chính thức hoàn thành với khoảng 5-6 lớp học, được rất đông học trò ở khu vực xung quanh tới theo học.
Ông Phan Thạch, một người dân sống lâu năm tại làng Đông Ngạc cho biết: "Ngôi trường này trước đây có tên là trường kiêm bị, theo từ điển Hán Việt có nghĩa ‘Trường tiểu học có đủ các lớp’. Sau này, trường được đổi tên thành Đông Ngạc. Cuối cùng, khi các trường tiểu học khác trong khu vực được xây dựng khang trang, hiện đại hơn, nơi này trở thành cơ sở 2 của trường Đông Ngạc B".
Kiến trúc của trường THCS Đông Ngạc B là sự dung hòa giữa phong cách cổ điển Pháp và truyền thống Việt Nam. Phần lối đi hành lang được xây theo kiến trúc vòm đặc trưng châu Âu khiến khoảng không gian trở nên vô cùng tinh tế, sang trọng.
Đặc biệt, mái ngói với hình ảnh "lưỡng long chầu nguyệt" cùng phần bậc thềm được trang trí bởi những con rồng đá cuộn mình đã góp phần khiến nơi này trở nên uy nghiêm, có giá trị văn hoá lịch sử. Hình tượng rồng không chỉ thể hiện sự thịnh vượng mà còn giáo dục con người phải tu tâm dưỡng tính, chinh phục chính mình.
Từ năm 1954 - 1955, Đại tá - NGƯT Nguyễn Trọng Vĩnh được giao trọng trách giữ chức vụ hiệu trưởng của trường. Dù chỉ đồng hành trong thời gian ngắn nhưng sau này khi quay trở lại thăm trường, ông Vĩnh đã để lại nơi đây một phiến đá khắc ghi lời răn dạy của Bác Hồ, thể hiện tâm huyết của ông với sự nghiệp "trồng người".
Hiện tại, phần kiến trúc cổ này đã trở thành một phần của Trường tiểu học Đông Ngạc B bên cạnh trường mới và đã được treo biển hạn chế ra vào để đảm bảo sự an toàn cho người dân.
Là một ngôi làng có truyền thống khoa bảng, người dân làng Đông Ngạc vô cùng trân trọng giá trị truyền thống, văn hoá mà cha ông để lại. Đó cũng chính là lý do giúp ngôi trường cổ kính này vẫn được giữ nguyên và hầu như chưa có dấu hiệu xuống cấp nghiêm trọng dù trải qua hàng trăm năm.