Chuyển đổi số quốc gia: Tăng cường phổ cập kỹ năng số cho cộng đồng

Trong khuôn khổ Tuần lễ Số quốc tế Việt Nam 2022, ngày 13/10, Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO), Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), Liên minh Viễn thông thế giới (ITU), Tổ chức Lao động Thế giới (ILO) tổ chức Hội nghị với chủ đề “Phổ cập Hiểu biết số: Nâng cao kỹ năng số cho cộng đồng - Digital Literacy: Digital Skills for the communities."

Trong kỷ nguyên số, các hoạt động cơ bản đều được chuyển dịch lên không gian số. Nhiều quốc gia trên thế giới đang tập trung xây dựng chiến lược phát triển chính phủ số, kinh tế số, xã hội số.

Cái gốc của chiến lược này nhằm xây dựng được thế hệ công dân số, trong đó hiểu biết số là năng lực quan trọng nhất để của công dân số.

Cần phải phổ cập, nâng cao nhận thức và đào tạo kỹ năng về công nghệ số, dịch vụ số, ứng dụng số, khai thác tối ưu các tiện ích số phục vụ cho sản xuất kinh doanh, nâng cao chất lượng cuộc sống.

Ông Triệu Minh Long, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết, Bộ Thông tin và Truyền thông xác định, một trong những những nhiệm vụ trọng tâm là hợp tác với các tổ chức quốc tế, các cơ quan, tổ chức của Việt Nam để đẩy mạnh việc nâng cao kỹ năng số cho người dân.

Việt Nam cũng tổ chức nhiều hoạt động nâng cao kỹ năng số cho người dân, trong đó đặc biệt là tổ công nghệ số cộng đồng trong việc nâng cao nhận thức công nghệ số cho người dân, tiếp cận trực tiếp với người dân.

Bà Lesley Miller, Phó Trưởng đại diện UNICEF tại Việt Nam chia sẻ, UNICEF đánh giá cao tầm nhìn 2030 và các mục tiêu được đưa ra trong Chương trình chuyển đổi số quốc gia của Việt Nam ở cả 3 trụ cột Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số.

Chương trình này cũng đã làm rõ rằng, chuyển đổi số phải đặt con người làm trung tâm, đảm bảo không ai bị bỏ lại phía sau.

Trong bối cảnh hiện nay, việc xây dựng kỹ năng số như một kỹ năng học tập suốt đời trong cộng đồng mọi thành phần trong xã hội.

“Biết đọc, biết viết” không còn là kỹ năng tối thiểu mà con người cần được trang bị. Mọi người cần được trang bị thêm 1 năng lực cơ bản nữa đó là “biết số - digital literacy."

Biết số không chỉ là kỹ năng xử lý máy tính mà còn cho phép các cá nhân tham gia vào việc xử lý thông tin với tư duy phản biện, tham gia tích cực vào việc tạo ra nội dung và chia sẻ kiến thức qua mạng xã hội.

Trọng tâm về hiểu biết số là hỗ trợ sự phát triển của một công dân có hiểu biết và kết nối, có thể thích ứng với các nhu cầu thay đổi nhanh chóng của xã hội, bao gồm cả nhu cầu của thị trường lao động.

Khảo sát đến đầu năm 2022, gần 27% dân số Việt Nam vẫn gặp khó khăn trong vấn đề kết nối số. Nhiều trẻ em, nhất là trẻ em gái chưa có kỹ năng thông tin số cơ bản.

Gần 90% giáo viên vùng sâu, vùng xa cho biết chưa bao giờ sử dụng thiết bị hiện đại trong quá trình giảng dạy… Đây ra những rào cản không nhỏ trong việc phổ cập kỹ năng số.

Nhiều tổ chức quốc tế như UNESCO, UNICEF, ITU đã đưa ra các định nghĩa, khuyến nghị cũng như khung tham chiếu để các quốc gia tham khảo và xây dựng Chiến lược Quốc gia về trang bị “biết số” cho cộng đồng.

Một số doanh nghiệp công nghệ, tiên phong như Microsoft đã xây dựng và cung cấp miễn phí nguồn học liệu, và lộ trình đào tạo về “biết số” bằng 12 ngôn ngữ trong đó có tiếng Việt.

Tại hội thảo, đại diện các tổ chức quốc tế trong Liên hợp quốc như UNESCO, UNICEF, ITU đã đưa ra định nghĩa, khuyến nghị cũng như khung tham chiếu để các nước tham khảo và xây dựng Chiến lược quốc gia về trang bị “biết số” cho cộng đồng.

Để phổ cập “biết số” đến mọi người dân trong xã hội, để không ai bị bỏ lại phía sau, cần sự tham gia, xác định rõ vai trò và nhiệm vụ của các bên liên quan gồm cơ quan nhà nước, các tổ chức chính trị-xã hội, doanh nghiệp và cơ quan truyền thông.

Triển khai Đề án “Nâng cao nhận thức, phổ cập kỹ năng và phát triển nguồn nhân lực chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, từ tháng 4/2022, Bộ Thông tin và Truyền thông đã khai trương Nền tảng học trực tuyến mở đại trà tại địa chỉ onetouch.mic.gov.vn.

Đây là cách tiếp cận mới của Việt Nam trong bồi dưỡng kỹ năng. Cùng với đó, Việt Nam có sáng kiến tổ công nghệ số cộng đồng để đẩy mạnh việc phổ cập kỹ năng số cho người dân.

Từ tháng 3 đến tháng 10/2022, cả nước đã thành lập hơn 61.500 Tổ công nghệ số cộng đồng, với gần 284.000 thành viên.

Tính đến hết tháng 9/2022, nền tảng đã hỗ trợ bồi dưỡng về chuyển đổi số cho 117.158 lượt cán bộ, công chức, viên chức; phổ cập kỹ năng số cho các thành viên Tổ công nghệ số cộng đồng trên toàn quốc với tổng cộng 159.132 lượt truy cập và tham gia khóa tập huấn.

Ngoài ra, Bộ Thông tin và Truyền thông cùng các địa phương tổ chức bồi dưỡng trực tiếp cho Tổ công nghệ số cộng đồng tại 55/63 tỉnh, thành phố.