Trong thời buổi công nghệ bùng nổ như hiện nay, mỗi người đều có điện thoại thông minh có thể chụp ảnh, quay video. Đặc biệt, người dân phản ánh lực lượng CSGT cũng dùng điện thoại để ghi hình vi phạm giao thông của người dân để làm căn cứ xử phạt, vậy điều này có đúng quy định?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 64 Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi bổ sung 2020, các trường hợp phát hiện vi phạm hành chính bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ cụ thể như sau:
Điều 64 - Phát hiện vi phạm hành chính bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ.
Cơ quan, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, cá nhân, tổ chức được giao quản lý phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông, bảo vệ môi trường, phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, phòng, chống ma túy, phòng, chống tác hại của rượu, bia và lĩnh vực khác do Chính phủ quy định sau khi được sự đồng ý của Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Với quy định trên, CSGT có thẩm quyền sử dụng các phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ để phát hiện vi phạm hành chính.
Tại khoản 3 Điều 11 Thông tư 65/2020/TT-BCA, các phương tiện kỹ thuật nghiệp vụ mà CSGT được sử dụng để phát hiện vi phạm giao thông gồm:
Điều 11. Trang phục; phương tiện giao thông; phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và vũ khí, công cụ hỗ trợ của lực lượng Cảnh sát giao thông.
Cụ thể, phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, gồm: Hệ thống giám sát, xử lý vi phạm trật tự, an toàn giao thông đường bộ (sau đây viết gọn là hệ thống giám sát), cân kiểm tra tải trọng xe cơ giới, máy đo tốc độ có ghi hình ảnh, thiết bị ghi âm và ghi hình, phương tiện đo nồng độ cồn trong hơi thở, thiết bị đo, thử chất ma túy, thiết bị phát hiện giấy tờ, tài liệu giả, thiết bị định vị vệ tinh, thiết bị ghi đo bức xạ, thiết bị đánh dấu hóa chất, thiết bị trích xuất dữ liệu thông tin từ thiết bị giám sát hành trình, thiết bị đo áp lực hơi của lốp xe cơ giới, thiết bị đo chiều cao hoa lốp xe cơ giới, thiết bị đo hiệu quả phanh xe cơ giới, phương tiện đo độ ồn, phương tiện đo nồng độ khí thải xe cơ giới, thiết bị đo âm lượng, thiết bị đo cường độ ánh sáng, thiết bị đo độ rơ góc của vô lăng lái xe cơ giới.
Phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được lắp đặt, sử dụng công khai hoặc hóa trang trên các tuyến giao thông đường bộ, tại Trạm Cảnh sát giao thông, trên phương tiện giao thông tuần tra, kiểm soát, trang bị cho Tổ Cảnh sát giao thông, do cán bộ Cảnh sát giao thông trực tiếp vận hành, sử dụng để phát hiện, ghi thu hành vi vi phạm của người và phương tiện tham gia giao thông đường bộ.
Như vậy, với quy định trên thì CSGT có thể sử dụng điện thoại để ghi hình người vi phạm giao thông để làm căn cứ xử lý vi phạm hành chính. Tuy nhiên, điện thoại phải đảm bảo một số yêu cầu.
Trong quy định, CSGT có quyền sử dụng điện thoại để ghi hình vi phạm giao thông, nhưng phải đảm bảo quy định về thiết bị ghi hình theo khoản 3 Điều 7 Thông tư 06/2017/TT-BGTVT như sau:
Điều 7. Yêu cầu về phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ
- Thiết bị ghi hình khi chụp hình ảnh thực tế phải bảo đảm hình ảnh có hiển thị ngày, tháng, năm, giờ, phút, giây và địa điểm chụp hình.
- Thiết bị ghi hình ảnh động (camera) khi ghi, thu hình ảnh thực tế, clip hình ảnh phải bảo đảm có hiển thị ngày, tháng, năm, giờ, phút, giây, địa điểm ghi, thu hình ảnh, clip;
- Trường hợp thiết bị ghi hình không có chức năng xác định địa điểm thì trong phiếu xác nhận kết quả thiết bị ghi hình phải ghi rõ địa điểm ghi hình.
Đồng thời, việc sử dụng điện thoại để ghi hình của CSGT phải đảm bảo thêm một điều kiện được quy định trong Luật xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi 2020 tại Điều 64. Phát hiện vi phạm hành chính bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ.
+ Việc quản lý, sử dụng và quy định danh mục phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phải bảo đảm các yêu cầu, điều kiện sau đây:
- Tôn trọng quyền tự do, danh dự, nhân phẩm, bí mật đời tư của công dân, các quyền và lợi ích hợp pháp khác của cá nhân và tổ chức;
- Tuân thủ đúng quy trình, quy tắc về sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ;
- Kết quả thu thập được bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phải được ghi nhận bằng văn bản và chỉ được sử dụng trong xử phạt vi phạm hành chính;
- Phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phải bảo đảm đúng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật và đã được kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm theo quy định của pháp luật; tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật phải được duy trì trong suốt quá trình sử dụng và giữa hai kỳ kiểm định, hiệu chuẩn, thử nghiệm.
+ Việc sử dụng, bảo quản kết quả thu thập được bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phải bảo đảm các yêu cầu, điều kiện sau đây:
- Kết quả thu thập được bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ là bản ảnh, hình ảnh, phiếu in, chỉ số đo, dữ liệu lưu trong bộ nhớ của phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ theo quy định của Luật này;
- Kết quả thu thập được bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ chỉ được sử dụng để xử phạt vi phạm hành chính khi bảo đảm các yêu cầu, điều kiện quy định tại khoản 2 Điều này;
- Khi có kết quả thu được bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính phải nhanh chóng xác định tổ chức, cá nhân vi phạm hành chính và thông báo bằng văn bản đến tổ chức, cá nhân vi phạm.
Trường hợp xác định được tổ chức, cá nhân vi phạm, người có thẩm quyền phải tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 58 của Luật này và kết quả thu được bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được lưu theo biên bản vi phạm hành chính;
- Kết quả thu được bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phải được bảo quản chặt chẽ, lưu vào hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính.
+ Cơ quan nhà nước có thẩm quyền sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và các biện pháp nghiệp vụ khác nhằm xác định thông tin, dữ liệu được thu thập từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp để phát hiện vi phạm hành chính.
+ Chính phủ quy định việc quản lý, sử dụng, đối tượng được trang bị phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, danh mục phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ được sử dụng để phát hiện vi phạm hành chính và việc sử dụng, bảo quản kết quả thu thập được bằng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ; quy trình thu thập, sử dụng dữ liệu thu được từ phương tiện, thiết bị kỹ thuật do cá nhân, tổ chức cung cấp.
Như vậy, người dân có quyền cầu CSGT đáp ứng đầy đủ những yêu cầu trên khi sử dụng điện thoại để ghi hình lỗi vi phạm giao thông mới đủ căn cứ xử phạt.