Trải nghiệm tham quan di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò và triển lãm "Khoảng lặng". Thực hiện: Kim Duyên.
Nằm độc nhất trên con phố Hoả Lò thuộc phường Trần Hưng Đạo, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội, di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò từng được coi là "địa ngục trần gian" ngay giữa lòng Hà Nội. Nhà tù được người Pháp xây dựng năm 1896, từng là nơi giam cầm hàng ngàn chiến sĩ, nhà hoạt động cách mạng của Việt Nam.
Thời gian gần đây, di tích Nhà tù Hoả Lò đón nhận được sự ủng hộ và quan tâm của nhiều người dân, đặc biệt là các bạn trẻ tìm đến với mong muốn được tìm hiểu lịch sử và "sống lại" một thời vẻ vang của dân tộc.
Nhà tù Hỏa Lò được xây dựng vào năm 1896 với tên gọi là Đề lao Trung ương (Maison Centrale). Tuy nhiên, do được xây trên đất của làng Phụ Khánh - một làng nghề thủ công nổi tiếng của đất Hà thành - nơi chuyên làm các loại siêu đất, ấm đất và bếp lò, ngày đêm rực lửa lò nung nên có tên là Hỏa Lò. Từ đó, nhà tù này được gọi là nhà tù Hỏa Lò hay ngục thất Hà Nội.
Nhà tù Hỏa Lò được chia thành bốn khu A, B, C, D riêng biệt, trong đó: Khu A và B dành cho phạm nhân đang được điều tra, tội nhẹ, hoặc vi phạm kỷ cương của nhà tù. Khu C dành cho phạm nhân người Pháp hoặc người ngoại quốc. Khu D dành cho các phạm nhân tội nặng và đang chờ tử hình.
Nơi này được mệnh danh là địa ngục trần gian giữa lòng Hà Nội vì thực dân Pháp dùng nhiều thủ đoạn giam giữ, hình thức áp chế, chế độ ăn uống cho tù nhân đầy tàn ác, vô nhân đạo.
Chị Nguyễn Thị Ngọc Trâm (Hạ Long, Quảng Ninh) - du khách đến tham quan cho biết: "Đây một chuyến tham quan đáng nhớ với mình. Qua những câu chuyện kể, mình thấy xúc động, nước mắt cứ trào rơi. Mình cảm thấy thật trân trọng và biết ơn những anh hùng đã ngã xuống để giành lại được độc lập, tự do như ngày hôm nay. Bản thân mình cũng sẽ luôn ghi nhớ và kể lại cho con cháu sau này".
Di tích nhà tù Hỏa Lò còn lưu giữ khu giam đặc biệt rất tối tăm, chật hẹp, ngột ngạt: Khu Cachot (ngục tối), khu Xà lim tử hình, khu máy chém,…
Thời gian gần đây, ngày càng có nhiều du khách tới tham quan khu di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò. Đặc biệt, vào dịp cuối tuần hay dịp nghỉ lễ, chỗ để xe gần như chật kín, khách vào ra nườm nượp, trong đó khá đông du khách nước ngoài.
Chia sẻ với phóng viên, ông Nguyễn Văn Thắng, nhân viên bảo vệ tại di tích Nhà tù Hỏa Lò cho biết, ông đã trông xe ở đây được 2 năm, dịp gần đây, số lượng khách tham quan tăng vọt so với năm ngoái.
"Tôi thấy rất hạnh phúc khi số lượng khách tham quan tới đây chủ yếu là các bạn trẻ. Các bạn được giáo dục tốt để luôn biết ơn và ghi nhớ công lao của thế hệ trước đã ngã xuống để đổi lại độc lập như ngày hôm nay", ông Thắng nói.
Không chỉ mở đón khách ban ngày di tích Nhà tù Hoả Lò còn những chuyến tham quan đêm thu hút rất nhiều khách tham quan. Chương trình này sẽ đưa du khách tới 10 địa điểm tại di tích, kể nhiều câu chuyện xúc động và diễn lại hoạt cảnh của các chiến sĩ cách đây khoảng hàng chục năm, dưới ngục tối vẫn chiến đấu kiên cường.
Theo chị Hoà, nhân viên bán vé tại di tích, từ khi di tích mở cửa trở lại và khai thác thêm chương trình tour đêm, lượng du khách quan tâm đến di tích nhiều hơn. Khi mở bán, vé tour đêm hết rất sớm, đặt mua vé chủ yếu là các bạn trẻ.
Thích tìm hiểu lịch sử, biết đến tour du lịch và các hoạt động trưng bày, triển lãm được tổ chức tại Nhà tù Hỏa lò qua mạng xã hội, Lê Đức Minh (sinh viên Trường ĐH Giao thông Vận tải) cùng nhóm bạn đã nhiều lần đến tham quan di tích.
Minh tâm sự: "Thời gian gần đây nhiều bạn trẻ đến tham quan, tìm hiểu di tích Nhà tù Hỏa Lò bởi những chương trình tham quan đặc biệt, cách quảng bá cũng rất gần gũi. Đó có thể là những gợi ý khiến mình và nhiều bạn trẻ tự tìm đến đây để tìm hiểu, dần dần rút ngắn khoảng cách và yêu lịch sử hơn".