"Du hành về Nam" qua con mắt của nhà văn Bỉ Jean-Pierre Outers

Để viết về một dân tộc, một đất nước cần có một trải nghiệm trong khoảng thời gian dài. Với 16 năm sống, làm việc tại Việt Nam, Du hành về Nam của Jean-Pierre Outers là một tác phẩm du ký tập hợp những câu chuyện kể về các chuyến đi thực tế, du lịch, gặp gỡ của ông tại Việt Nam trong suốt những năm tháng ông sống và làm việc tại đây.

Jean-Pierre Outers từng là giáo viên tiếng Pháp tại Đại học Quốc gia Hà Nội và Trường Đại học Hà Nội, sau đó công tác tại Phái đoàn Wallonie - Bruxelles. Ít ai biết, ông là một trong những người phương Tây đầu tiên đến Việt Nam năm 1977, 2 năm sau khi đất nước thống nhất để làm tiền đề cho các hiệp định hợp tác sau đó.

Ông đã xuất bản một số tác phẩm văn học có giá trị, trong đó có tác phẩm du ký phẩm Passer du Sud. Với lòng yêu mến và sự quan sát tinh tế, Jean-Pierre Outers đã đưa ra những góc nhìn khác nhau về sự chuyển động từng ngày của Việt Nam, về những trải nghiệm, cảm xúc sâu sắc của chính tác giả đối với đất nước mà ông coi là quê hương thứ hai của mình.

Chính vì lẽ đó, những trang viết trong Du hành về Nam thể hiện rõ nét những am hiểu, trải nghiệm và những cảm xúc sâu sắc của chính tác giả về rất nhiều khía cạnh, lĩnh vực trong đời sống văn hóa vật chất và tinh thần của người Việt Nam từ chuyện giao thông đi lại, giải quyết tắc nghẽn giao thông thủ đô, quy hoạch đô thị và bài toán về phương tiện đi lại nội đô đến phong tục thờ cùng những linh hồn đã khuất…

Theo Jean-Pierre Outers: "Điểm khởi đầu, lập luận đơn giản để trải nghiệm một đất nước, để hiểu nó một chút, hãy trải nghiệm phương tiện vận tải của nó, trải nghiệm cảm giác lạnh ngắt, nóng chảy mỡ, trải nghiệm những gì thô sơ, lộn xộn hay náo nhiệt. Giao thông là điều gây ấn tượng đầu tiên với du khách tới Việt Nam, và cũng là điều được họ nhắc đến trước tiên khi về nước. Đây là chủ đề bàn tán ưa thích của người nước ngoài. 

Bạn phải hòa mình trong đó, hòa trong sự đi lại này, hòa vào những chặng đường này, không gian địa lý này, để cảm nhận chúng được tốt hơn. Bạn phải đi xuyên một mạch qua thành phố không dừng lại, mỗi ngày, từ đầu đến cuối thành phố, vừa mê vừa mệt trước cảnh đường phố, trước sức hút dài của nó, vệt sáng của nó, tựa như nó xuất hiện trên những bức ảnh chụp nhanh về đêm của giao thông đô thị".

Kỹ thuật thể hiện tác phẩm được xem là khá mới lạ khi tác giả kết hợp nhiều thể loại viết: Kể chuyện, ký sự lữ hành, hướng dẫn du lịch… khiến mỗi chương viết của tác phẩm như một tiểu luận nhỏ đầy thú vị.