Sông băng tan chảy đe dọa tính mạng hàng triệu người

Một điểm đến phổ biến để ngắm sông băng trên dãy Himalaya là Ladakh, một vùng ở cực bắc của Ấn Độ. Ladakh là quê hương của nhiều sông băng, trong đó có sông băng Siachen, sông băng dài thứ hai thế giới bên ngoài các vùng cực. Khu vực này cũng được biết đến với cảnh quan tuyệt đẹp và nền văn hóa sôi động, khiến nơi đây trở thành điểm đến phổ biến cho du khách.

Tuy nhiên, bất chấp nhiều nỗ lực của các quốc gia khác nhau nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu, các sông băng tan chảy theo thời gian trên dãy Himalaya vẫn là một vấn đề nghiêm trọng. Hiện tượng này gây ra những hậu quả sâu rộng đối với khu vực, bao gồm rủi ro lũ lụt và các mối đe dọa đối với an ninh nguồn nước.

Sông băng tan chảy đe dọa tính mạng hàng triệu người

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Geoscience, được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu Cao nguyên Tây Tạng thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, cho thấy sự tan chảy của các sông băng ở dãy Himalaya nghiêm trọng hơn dự kiến. Theo nghiên cứu, tổng cộng 270 triệu tấn sông băng tan chảy thành thành các hồ ở dãy Himalaya từ năm 2000 đến năm 2020. Nghiên cứu cũng cho thấy số lượng hồ sông băng, được hình thành do các sông băng tan chảy, tăng 47% và lượng nước hồ tăng 42% trong cùng thời kỳ. Các phát hiện này dựa trên các phép đo sự thay đổi thể tích ở 16 hồ sông băng lớn từ năm 2018 đến 2021 và dữ liệu được thu thập từ hình ảnh vệ tinh.

Zhang Guoqing, một trong những tác giả của nghiên cứu, tuyên bố rằng "nghiên cứu này cho thấy sự sụt giảm về khối lượng sông băng ở dãy Himalaya thậm chí còn lớn hơn so với những dự đoán trước đây. Hơn nữa, đây tiếp tục là nguyên nhân chính gây ra tổng số mất khối lượng băng trong suốt thế kỷ 21 vì dự kiến sẽ có thêm nhiều hồ phát triển".

Những phát hiện mới đã làm tăng thêm mối lo ngại về biến đổi khí hậu làm tan chảy nhanh chóng các sông băng ở dãy Himalaya. Người ta ước tính rằng chúng sẽ giảm 2/3 vào cuối thế kỷ này nếu tình trạng nóng lên toàn cầu tiếp tục. Được gọi là "Cực thứ ba", khu vực này có mật độ sông băng lớn thứ ba trên thế giới và cung cấp nước cho một hệ thống sông lớn đóng vai trò là nguồn nước và năng lượng quan trọng ở nhiều quốc gia châu Á, bao gồm Trung Quốc, Ấn Độ, Pakistan và Nepal .

Theo một nghiên cứu năm 2021 được công bố trên tạp chí Scientific Reports, quá trình tan băng trong khu vực đang tăng tốc và diễn ra nhanh hơn một số nơi khác. Nghiên cứu cho thấy các sông băng trên dãy Himalaya đang tan chảy nhanh gấp 10 lần so với thời kỳ Tiểu Băng hà, khoảng 400 đến 700 năm trước. Kích thước của lớp băng bao phủ chỉ bằng 60% so với Kỷ băng hà nhỏ.

Theo các nhà khoa học, sự thất thoát lớn của băng trong khu vực ảnh hưởng trực tiếp đến độ rắn chắc của đất đóng băng, có thể dẫn đến sạt lở đất ngày càng gia tăng hoặc lũ lụt bùng phát ở hồ băng ở các nước châu Á. Vào năm 2021, một trận tuyết lở lớn do đá và băng đã giết chết 200 người ở Ấn Độ. Sự tan chảy cùng với lượng mưa cực lớn đã góp phần gây ra trận đại hồng thủy gây ra lũ lụt lớn ở Pakistan vào năm ngoái.

Các nhà khoa học cảnh báo, các sông băng tan chảy cũng có thể gây ra những rủi ro lớn hơn đối với nguồn cung cấp nước và điện trong dài hạn và có tác động đối với nhiều con đập được lên kế hoạch ở các vùng hạ lưu. Là hai trong số các nhà sản xuất thủy điện lớn nhất ở châu Á, Trung Quốc đã tạo ra khoảng 1.300 terawatt giờ điện từ thủy điện, trong khi Ấn Độ sản xuất 1/10 số đó vào năm 2021.

Phát hiện của nghiên cứu là một hồi chuông cảnh tỉnh cho các chính phủ và các nhà hoạch định chính sách cần hành động ngay lập tức để giảm phát thải khí nhà kính và ngăn chặn thiệt hại thêm cho các sông băng ở Himalaya. Sự tan chảy của các sông băng ở Himalaya không chỉ là vấn đề môi trường mà còn là vấn đề sống còn của con người. Thế giới cần hành động khẩn cấp để ngăn chặn những hậu quả thảm khốc đối với khu vực và người dân ở đây.