Để kỳ họp Quốc hội bất thường thành bình thường (Bài 2)

Một Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội luôn phối hợp, đồng hành với Chính phủ, nhất là trong công tác xây dựng, hoàn thiện chính sách pháp luật, hoạt động giám sát, qua đó, kịp thời tháo gỡ khó khăn, "nút thắt" về thể chế, cơ chế, chính sách, góp phần triển khai thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ, mục tiêu về phục hồi, phát triển kinh tế-xã hội.

Tổ chức kỳ họp bất thường là cần thiết!

Trao đổi với PV Dân Việt, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa – Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội cho rằng, ngay từ đầu nhiệm kỳ khóa XV, Quốc hội đã có đổi mới mang tính đột phá, đó là việc tổ chức kỳ họp bất thường để giải quyết những vấn đề lớn, cấp bách, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, đưa ra những chính sách phù hợp với tình hình của đất nước, tạo đà cho sự phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo đời sống dân sinh.

Đại biểu Phạm Văn Hòa nhấn mạnh, ở nước ta, trong tất cả các bản Hiến pháp (từ năm 1946 đến nay) và các Luật Tổ chức Quốc hội (từ năm 1960 đến nay) đều có quy định về kỳ họp bất thường, nhưng chỉ đến Quốc hội Khóa XV mới tổ chức kỳ họp bất thường đầu tiên (diễn ra từ ngày 4/-11/1/2022), đến nay đã có thêm 3 kỳ họp bất thường nữa đã được tổ chức.

"Kỳ họp bất thường của Quốc hội mang tính rất cấp bách và quan trọng, nội dung chính là bàn những việc vô cùng quan trọng của đất nước. Như vừa rồi họp Kỳ bất thường lần thứ nhất, đã đưa ra những chương trình, chính sách quan trọng về phục hồi và phát triển kinh tế đất nước, vấn đề cấp bách trong đó cần sự chỉ đạo chung của Quốc hội và Chính phủ, nhất là vấn đề an sinh xã hội", đại biểu Phạm Văn Hòa nói.

Phân tích rõ thêm, vị đại biểu là Phó Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp cho hay, thời điểm đó, trước những ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19 đến mọi mặt đời sống kinh tế - xã hội; hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống của nhân dân, người lao động gặp nhiều khó khăn; tốc độ phục hồi kinh tế còn chậm, có nguy cơ lỡ nhịp với kinh tế thế giới… nên Quốc hội cần phải có các quyết sách kịp thời nhằm thể chế hóa, cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về kinh tế, xã hội, tài chính, ngân sách để hỗ trợ cho Chương trình phòng, chống dịch Covid-19 và Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng yêu cầu cấp thiết của đất nước, của doanh nghiệp, sinh kế và đời sống của nhân dân.

"Nếu Quốc hội không họp hoặc đến định kỳ mới họp sẽ dẫn đến sự chậm trễ về thời gian khiến những những chính sách quan trọng thời điểm liên quan đến an sinh xã hội không thể đến tay người dân và doanh nghiệp một cách kịp thời. Điều này sẽ gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến việc phục hồi, phát triển kinh tế, ổn định đời sống nhân dân", đại biểu Phạm Văn Hòa nói và đồng tình việc Quốc hội tổ chức kỳ họp bất thường để bàn những vấn đề quan trọng của đất nước, những vấn đề cần thiết để ổn định đời sống và sinh hoạt của người dân.

Là người quan sát hoạt động của Quốc hội qua nhiều nhiệm kỳ, ông Nguyễn Túc - Uỷ viên Đoàn Chủ tịch, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam nhìn nhận, bối cảnh đất nước thời gian qua đã đặt ra rất nhiều vấn đề cấp bách, quan trọng đòi hỏi phải có những quyết sách nhanh chóng, kịp thời mà chỉ có Quốc hội mới có thể quyết định được. "Có những vấn đề chưa có tiền lệ, chưa từng xảy ra trong lịch sử, nếu Quốc hội không đổi mới, không hoạt động năng động, tích cực, chủ động thì không thể giải quyết được vấn đề", ông Nguyễn Túc nói.

Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, khẳng định: Những kỳ họp Quốc hội bất thường vừa qua là sự đổi mới quan trọng và tạo ra giải pháp hết sức cần thiết để giải quyết những thực tiễn nảy sinh trong quá trình triển khai Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và những vấn đề bức bách mà cuộc sống xã hội đặt ra và chính những vấn đề thực tiễn cuộc sống đặt ra đã buộc chúng ta phải vận dụng chính sách một cách năng động, sáng tạo.

"Thành công của các kỳ họp bất thường đã minh chứng cho một Quốc hội hoạt động năng động, sáng tạo, hiệu lực, hiệu quả, tạo ra một khí thế mới, một sự quan tâm lớn của cử tri và nhân dân cả nước đối với các hoạt động của Quốc hội", ông Nguyễn Túc nói và bày tỏ hy vọng việc tổ chức kỳ họp bất thường sẽ trở thành phương thức hoạt động mới của Quốc hội để giải quyết những vấn đề cấp bách đặt ra.

Có ý kiến về việc Quốc hội tổ chức kỳ họp bất thường, PGS.TS Lê Bộ Lĩnh - Nguyên Phó Tổng Thư ký Quốc hội, nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội (đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII) nhấn mạnh: Việc tổ chức kỳ họp bất thường là rất cần thiết để giải quyết những vấn đề các kỳ họp thông thường chưa giải quyết, do yêu cầu của thực tế, do khối lượng công việc cần phải hoàn thành nên rất cần thiết tổ chức kỳ họp bất thường. Vừa qua, sự cần thiết tổ chức kỳ họp bất thường đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định.

Cũng theo PGS.TS Lê Bộ Lĩnh, việc tổ chức các kỳ họp bất thường này cũng đáp ứng yêu cầu thực tiễn, nhất là trong giai đoạn những năm đầu triển khai nhiệm vụ của cả một nhiệm kỳ. Ngoài ra, việc tổ chức kỳ họp bất thường cũng cho thấy tính quyết liệt, khẩn trương của Quốc hội trong việc hoàn thiện thể chế và thúc đẩy việc triển khai các nhiệm vụ không chỉ trong nhiệm kỳ này mà cho cả thời kỳ đầu của Chiến lược kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030.

Sự phối hợp linh hoạt, Quốc hội luôn đồng hành cùng Chính phủ

Nhận định, các kỳ họp bất thường của Quốc hội thời gian qua diễn ra rất thành công, đáp ứng kịp thời yêu cầu thiết thực, cấp bách của đời sống xã hội và các hoạt động của Quốc hội thời gian qua đã có hiệu quả lớn, được cử tri và nhân dân cả nước ủng hộ, đánh giá cao, ông Lê Như Tiến - Đại biểu Quốc hội khóa XII, XIII, nguyên Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng (nay là Uỷ ban Văn hoá, Giáo dục của Quốc hội) cho rằng, như chúng ta đã thấy, đại dịch Covid-19 vừa qua đã đặt ra rất nhiều vấn đề cấp bách mà không thể chờ đến kỳ họp Quốc hội thường lệ để xem xét, quyết định. Đặc biệt, những vấn đề nhân sự đặt ra vừa qua cũng đòi hỏi Quốc hội phải có những phiên họp bất thường để quyết định vì nếu để chờ đến kỳ họp Quốc hội chính thức sẽ có thể tạo ra một "khoảng trống" trong thời gian dài.

So sánh với thời kỳ hoạt động trước đây của mình - ông Lê Như Tiến cho rằng, nhờ các kỳ họp bất thường, các đại biểu Quốc hội khóa XV hiện nay có điều kiện rất thuận lợi phát huy vai trò, vị thế và khả năng của bản thân hơn nữa, đóng góp vào sự đổi mới trong hoạt động của Quốc hội.

Đại biểu Quốc hội Triệu Thế Hùng - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương cho hay, Kỳ họp bất thường của Quốc hội trong khóa XV này là điều chưa từng có tiền lệ, đây là điểm rất mới, có ý nghĩa sâu sắc trong điều hành kinh tế vĩ mô, cũng như cải cách về thể chế.

Đánh giá về các nội dung được xem xét tại kỳ họp bất thường, ông Hùng cho rằng,  những vấn đề được xem xét và thông qua tại Kỳ họp bất thường đều là những vấn đề mang tính cấp bách, quan trọng đối với sự ổn định an sinh xã hội, phục hồi và tạo động lực phát triển kinh tế của đất nước.

Ví như việc Quốc hội thông qua Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ để hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội tại Kỳ họp bất thường lần thứ nhất là một chủ trương rất kịp thời, đáp ứng tính cấp thiết từ thực tiễn để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Điều đó thể hiện chính sách nhân văn, sự chia sẻ, hỗ trợ, đồng hành cùng doanh nghiệp, người lao động, người dân; cho thấy sự phối hợp linh hoạt giữa Chính phủ và Quốc hội để tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp trong bối cảnh bị ảnh hưởng nặng nề bởi đại dịch Covid-19.

"Tôi cho rằng, gói chính sách tài khóa, tiền tệ được Quốc hội thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất đã kích thích nền kinh tế phục hồi và tăng trưởng, tạo đà cho các năm tiếp theo, góp phần thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã đặt ra với chủ trương thích ứng an toàn, linh hoạt, thực hiện mục tiêu kép", ông Hùng nói.

"Trong giai đoạn vừa qua, Quốc hội cũng linh hoạt trao quyền để Chính phủ chủ động điều hành một số vấn đề về công tác phòng chống dịch – điều này chưa từng có tiền lệ. Quốc hội luôn thể hiện tinh thần đồng hành cùng Chính phủ để giải quyết những vấn đề căn bản về chính sách, pháp luật. Đây là điều rất quan trọng để ổn định an sinh xã hội, phát triển kinh tế, đảm bảo quốc phòng, an ninh", vị đại biểu là Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương nhấn mạnh thêm.

Đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn - Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, các vấn đề được xem xét, bàn bạc tại kỳ họp bất thường đã thể hiện sự quyết tâm, tinh thần đổi mới, hành động quyết liệt, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, và 3 chữ "quyết đoán, quyết tâm và quyết định" mà Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nhấn mạnh.

Theo đại biểu Bùi Hoài Sơn, dù trong bối cảnh xã hội như thế nào, đất nước cần phải có những quyết sách lớn kịp thời, đủ bảo đảm bao quát và xử lý nhanh thực tiễn cuộc sống, tạo định hướng cho sự phát triển đất nước.

Đại hội XIII của Đảng đã đặt ra mục tiêu năm 2030 là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Đây là nhiệm vụ không dễ đạt được nếu chúng ta không có sự chuẩn bị, quyết tâm ngay từ bây giờ.

Vì thế, chúng ta cần nghĩ nhiều hơn về việc đổi mới các kỳ họp của Quốc hội, và chính kỳ họp bất thường là một gợi ý tốt để chúng ta có thêm kinh nghiệm cho các kỳ họp tới, đưa những kỳ họp bất thường thành bình thường. Quốc hội cần tiến tới hoạt động đáp ứng yêu cầu thực tiễn của đất nước, không chỉ họp thường kỳ mỗi năm hai lần.

Tại Kỳ họp bất thường lần thứ hai (tháng 1/2023), Quốc hội đã thông qua Luật Khám bệnh chữa bệnh (sửa đổi) - theo nghị trình được bấm nút từ Kỳ họp thứ tư (tháng 10/2022), song khi đó chưa đảm bảo chất lượng. Nếu chờ đến kỳ họp thường lệ tiếp theo Quốc hội mới thông qua, thì sẽ khó khăn hơn cho ngành y đang gặp muôn vàn khó khăn, bất cập sau đại dịch Covid-19. Đại biểu Nguyễn Anh Trí - nguyên Viện trưởng Viện Huyết học Truyền máu Trung ương cho rằng, khi Luật có hiệu lực, có thể giải quyết được 80% những vướng mắc mà ngành y đang gặp phải, trong đó có các vấn đề vô cùng nan giải như tự chủ bệnh viện, mua sắm trang thiết bị, giá dịch vụ y tế... "Đây là một đạo luật đậm sâu nhất tinh thần lấy những bất cập trong thực tiễn để sửa đổi cho phù hợp, cho hợp lý, cho khả thi và để áp dụng được ngay trong thực tiễn khám, chữa bệnh đang rất nóng bỏng", đại biểu Nguyễn Anh Trí khẳng định.

Kỳ họp bất thường đã dần thực sự trở thành hoạt động bình thường

Ngay từ đầu nhiệm kỳ, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nhấn mạnh, Quốc hội sẽ không để xảy ra tình trạng "bắc nước sôi chờ gạo người", không chờ các dự án luật được các cơ quan soạn thảo trình sang xong mới cho ý kiến, mà Quốc hội sẽ giữ vai trò chủ động dẫn dắt công tác lập pháp, vào cuộc từ sớm, từ xa, thậm chí "đặt hàng" cho các cơ quan Chính phủ trong việc hoàn thiện thể chế pháp luật. Bởi vậy, những kỳ họp bất thường vừa qua của Quốc hội đã thể hiện rõ sự chủ động, khẩn trương, tinh thần trách nhiệm trước những vấn đề cấp bách liên quan đến quốc kế dân sinh.

Có thể nói, quyết định triệu tập Kỳ họp bất thường của Quốc hội khóa XV cho thấy quyết tâm chính trị rất lớn của Quốc hội, đặt người dân ở vị trí trung tâm trong mọi quyết sách. Chỉ trong một thời gian ngắn, nhiều nội dung lớn, đặc biệt quan trọng, cấp bách tới quốc kế dân sinh đều được Quốc hội đặt lên bàn nghị sự.

Việc tăng cường hợp lý số lượng kỳ họp bất thường của Quốc hội nhằm đáp ứng yêu cầu cấp bách của thực tiễn là hoàn toàn phù hợp với mong mỏi của cử tri và nhân dân cả nước. Đây cũng là điều kiện thuận lợi để tiến tới một Quốc hội hoạt động thường xuyên hơn, chuyên nghiệp hơn, đáp ứng cao nhất các yêu cầu của đất nước, đồng thời cũng bám sát định hướng về yêu cầu đổi mới hoạt động của Quốc hội tại Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Kỳ họp bất thường đã dần thực sự trở thành hoạt động bình thường của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, với việc tổ chức thành công Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, chúng ta có bài học quý để những kỳ họp "bất thường" trở thành hoạt động "bình thường" của Quốc hội nhằm đáp ứng kịp thời đòi hỏi cấp bách của thực tiễn.

"Tinh thần và kết quả của Kỳ họp bất thường lần thứ Nhất, Quốc hội khóa XV đã tạo ra những khí thế mới, thời cơ mới, cùng với các chính sách mới được ban hành, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, sự vào cuộc của các cấp, các ngành và cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ, đồng lòng của nhân dân, cộng đồng doanh nghiệp, chúng ta tin tưởng sẽ thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 và cả giai đoạn 2021 - 2025, đất nước sẽ tiếp tục phát triển bền vững, đời sống người dân sẽ được nâng cao, niềm tin của nhân dân sẽ càng được củng cố vững chắc" - Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định.