Cuộc sống trong hoàng cung, mặc dù đảm bảo đầy đủ điều kiện về cơm ăn và áo mặc, nhưng lại đầy rẫy các quy định nghiêm ngặt được truyền lại từ những thời đại trước.
Ngay cả hoàng thượng, người đứng đầu của quốc gia cũng không được miễn phạt. Việc lựa chọn phi tần để thị tẩm hàng ngày của hoàng thượng tuân thủ một cách chặt chẽ và chuẩn bị cẩn thận. Dù hoàng thượng có thích hay không, ông cũng không thể vi phạm quy định này.
Quá trình thị tẩm một phi tần của hoàng thượng được thực hiện với sự nghiêm ngặt. Trong thời kỳ nhà Thanh, tất cả các hoạt động trong hậu cung đều phải tuân theo chỉ đạo cụ thể và trình tự được xác định bởi “phòng Kính Sự” – một nhóm chịu trách nhiệm đặc biệt cho các công việc trong hậu cung.
Bắt đầu từ việc chọn phi tần cho buổi thị tẩm, mỗi tối, các thái giám sẽ trình lên hoàng thượng những thẻ bài có khắc tên của các phi tần. Hoàng thượng sẽ nhìn vào đây để lựa chọn người mình mong muốn.
Sau khi thẻ bài được lật, thái giám sẽ thông báo cho phi tần được chọn và giúp họ chuẩn bị mọi thứ. Trong một số thời kỳ khác, quy tắc cho buổi thị tẩm còn nghiêm ngặt hơn nhiều, ví dụ như việc chọn phi tần thị tẩm không chỉ do sự quyết định của vua.
Đầu tiên, thái hậu sẽ xem xét và quyết định người được thị tẩm, sau đó phi tần được chọn sẽ trải qua nhiều bước chuẩn bị kỹ lưỡng trước khi được dẫn vào tẩm cung của hoàng thượng.
Dù ở bất kỳ thời đại nào, mỗi lần thị tẩm, hoàng thượng cần có một số lượng lớn cung nữ và thái giám đi kèm. Điều đặc biệt là bên ngoài cung tẩm luôn có 8 cung nữ và 16 tỳ nữ đứng chờ đợi.
Đối với những người phụ trách nhiệm vụ này, đêm đó sẽ không có sự nghỉ ngơi, họ phải tập trung tối đa để chú ý mọi di chuyển từ phía hoàng thượng.
Khi hoàng thượng triệu gọi, họ phải đáp lời ngay lập tức, không được chậm trễ một giây. Nếu họ xao lãng, hậu quả sẽ khó lường, nhẹ nhàng có thể bị phạt từ phòng Kính Sự, nặng hơn có thể bị hoàng thượng trừng phạt, thậm chí đến mất mạng.
Vì sao hoàng thượng cần nhiều người đợi bên ngoài như vậy khi thị tẩm? Nguyên nhân là do thái giám chỉ có thể thực hiện các công việc nặng nhọc như mang, vác còn những việc yêu cầu sự cẩn thận và nhẹ nhàng cần có sự hiện diện của cung nữ và tì nữ.
Sau khi thị tẩm xong, phi tử không thể nán lại nơi tẩm cung của hoàng thượng nên cung nữ và tì nữ sẽ hộ tống họ hồi cung. Sau đó, họ tiếp tục hầu hạ chủ tử những công việc như thay quần áo, chải đầu tóc hoặc tắm rửa… Đây đều là các việc cần đến nhiều người cùng phục vụ.
Thứ nhất, là phi tử sau khi hoàn tất việc sửa soạn sẽ được quấn trong một tấm chăn và dẫn đến nơi hoàng thượng. Phi tần tuyệt đối không được mang bất kỳ vật phẩm nào. Lý do cho quy tắc này là để đảm bảo rằng trong quá trình thị tẩm, hoàng thượng không gặp phải nguy hiểm hay bị tổn thương. Thái giám và cung nữ đảm nhận trách nhiệm chuẩn bị mọi thứ cho phi tử, đồng thời không mang theo bất kỳ vật phẩm cá nhân nào.
Thứ hai, khi được hoàng đế thị tẩm, phi tử không được phép phát ra bất kỳ âm thanh nào. Đây là quy định bất di bất dịch trong cung, nhằm đảm bảo rằng phi tự khi thị tẩm không gây ra bất kỳ tiếng động nào, nhằm duy trì sự uy nghiêm cho hoàng thượng.
Vi phạm quy định này sẽ bị coi là vi phạm tôn nghiêm, làm mất uy tín của hoàng thượng. Vì lẽ đó, mỗi buổi thị tẩm luôn có thái giám từ phòng Kính Sự đứng bên ngoài để giám sát chặt chẽ.
Thứ ba, ngoài hoàng hậu, phi tử không được phép ở lại tẩm cung của hoàng thượng. Khi thời gian thị tẩm đã hết, nếu bên trong không có động tĩnh gì, các thái giám thuộc phòng Kính sự sẽ ra hiệu nhắc nhở phi tần đã đến giờ hồi cung. Cho dù là mùa đông thời tiết lạnh giá, các phi tần cũng không có ngoại lệ.
Cuộc sống trong cung thời phong kiến luôn là chủ đề được nhiều người quan tâm. Tuy nhiên, qua những gì mà sử sách lưu lại, hoàng cung có thể là nơi xa hoa, lộng lẫy trong mắt nhiều người, nhưng trên thực tế, đây cũng là nơi trói buộc hoàng đế, phi tần và hoàng tộc bằng những quy tắc nghiêm ngặt mà thôi.