Thời gian gần đây, TP.HCM liên tục xảy ra những vụ cháy vào ban đêm, gây thiệt hại nặng về người tài sản. Tối 27/6, 2 người mắc kẹt bên trong ngôi nhà 3 tầng bốc cháy tại địa chỉ 18/53/3 Nguyễn Cửu Vân, phường 17, quận Bình Thạnh (TP.HCM) được xác định đã tử vong.
Khi phát hiện hỏa hoạn, ngôi nhà kể trên khóa trái bên ngoài hai lớp, người dân phải dùng búa, kềm cộng lực để phá cửa, ứng cứu. Tuy nhiên hai người mắc kẹt bên trong ngôi nhà cháy gần 1 giờ đồng hồ mất hoàn toàn tín hiệu.
Cảnh sát xác định, hai người này một người già gần 90 tuổi, người đàn ông gần 60 tuổi mắc bệnh down không thể tự cứu mình được. Khói độc của đám cháy khiến họ không qua khỏi. Những căn nhà xung quanh ngôi nhà bị cháy cũng bị thiệt hại nặng nề bởi đám cháy lan ra.
Khoảng 1 giờ đồng hồ sau khi vụ cháy kể trên, Tòa nhà A1 của chung cư Opal Riverside trên đường số 10, phường Hiệp Bình Chánh (TP.Thủ Đức, TP.HCM) cũng bốc cháy. Hàng nghìn cư dân ở đây đã tháo chạy theo đường cầu thang bộ.
Vụ cháy khiến cửa kính căn hộ rơi xuống đất. Nhiều tài sản trong căn hộ này bị thiêu rụi. Lực lượng chức năng TP.Thủ Đức cũng cho biết, đang thống kê thiệt hại.
Nguyên nhân vụ cháy ở Bình Thạnh và kể cả vụ này chưa được nhà chức trách công bố.
Hai hôm trước, khoảng 20h45, lửa bùng lên tại tầng 6 cơ sở kinh doanh phức hợp karaoke, bar, nhà hàng No.1 ở số 104 Ký Con, phường Nguyễn Thái Bình, quận 1, TP.HCM. Vụ cháy này được nhà chức trách công bố diện tích chỉ 0,5m2 bị cháy, nhỏ nhưng thực sự nguy hiểm khi hỏa hoạn xảy ra không có ai ở bên trong.
Theo đại diện Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH Công an TP.HCM (PC07), ban đêm khi mọi người đang ngủ say, đám cháy mới nhen nhóm không được phát hiện kịp thời. Đến lúc bùng phát lớn mới choàng tỉnh xử lý thì đã không kịp. Tâm lý hoảng sợ, mất bình tĩnh và bị ngạt do khói và khí độc dẫn tới hậu quả nhiều nạn nhân tử vong thương tâm.
Nhiều vụ cháy cho thấy vẫn còn các hộ gia đình kết hợp sản xuất kinh doanh chỉ có một lối ra vào, hàng hóa chất rất nhiều, chắn hết các lối đi. Thêm vào đó là việc lắp đặt cửa cuốn, ban đêm khóa nhiều lớp. Khi xảy ra cháy, cửa cuốn không thể mở do cúp điện, nên các nạn nhân không thể thoát ra bên ngoài.
Đặc biệt, nhiều gia đình thường có thói quen sạc ắc quy xe đạp điện, xe máy điện, sạc dự phòng, điện thoại… xuyên đêm. Việc này tiềm ẩn nguy hiểm vì thiết bị sạc, ắc quy quá nóng dễ gây chập điện dẫn đến hỏa hoạn…
"Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sự cố cháy, nổ, tuy nhiên, nguyên nhân lớn nhất vẫn là do chủ quan và thiếu ý thức của nhiều người đối với công tác phòng cháy chữa cháy", đại diện PC07 nhận định.
1. Trước khi đi ngủ, ra khỏi nhà phải kiểm tra, rút phích cắm các thiết bị điện không sử dụng, kiểm tra nơi đun nấu để ngắt bếp từ, khóa van bếp gas và kiểm tra nơi thờ cúng. Đối với các thiết bị điện như lò vi sóng, tủ lạnh không kê áp sát các vật dụng khác, mà để thông thoáng khoảng cách an toàn nhất từ 30-50 cm. Thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng đúng, định kỳ thiết bị điện như máy giặt, tủ lạnh, bình nóng lạnh để kịp thời phát hiện hư hỏng, khắc phục ngay.
2. Không sạc điện thoại, sạc dự phòng, xe đạp điện, xe máy điện... thiết bị tiêu thụ điện qua đêm vì không kiểm soát được.
3. Lắp đặt thiết bị tự ngắt (Aptomat) cho hệ thống điện chung toàn nhà, từng tầng, từng nhánh, từng thiết bị điện tiêu thụ công suất lớn; không để hàng hóa dễ cháy gần bóng điện (dây dẫn, ổ cắm, thiết bị) sát gần các tường, sàn, trần, vách là các vật liệu dễ cháy; khi sử dụng bàn là, bếp điện, lò sấy phải có người trông coi, không để trẻ nhỏ, người già mắt kém, người tàn tật, người tâm thần sử dụng các thiết bị điện.
4. Ôtô, xe máy, các phương tiện dụng cụ có xăng dầu, chất lỏng dễ cháy để trong nhà ở phải cách xa bếp đun nấu, nguồn sinh nhiệt. Thiết bị chứa, dẫn xăng, dầu… phải kín. Không để ô tô trong nhà ở để phòng ngừa xe tự cháy hoặc khí độc khi nổ máy.
5. Cửa có nhiều khóa nên sử dụng các loại khóa kiểu chìa khác nhau để dễ phân biệt khi mở và quy định nơi chìa khóa dễ lấy, dễ thấy. Các cửa phía trong nhà nên sử dụng loại chốt gạt không nên sử dụng khóa, vẫn đảm bảo chống trộm.
6. Mỗi hộ gia đình cần trang bị ít nhất 1 bình chữa cháy và dụng cụ, phương tiện CNCH cần thiết (xà beng, kìm cộng lực, mặt nạ lọc độc, đèn pin,…) và mở lối thoát nạn thứ 2 trong căn nhà của mình.
7. Hộ gia đình, nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh phải tham gia Xây dựng mô hình "Tổ liên gia an toàn PCCC" để nâng cao kiến thức, kỹ năng xử lý các tình huống, cháy nổ, nhằm kịp thời xử lý, dập tắt các sự cố cháy, nổ khi mới phát sinh.
Ngoài ra, chủ hộ gia đình, nhà ở kết hợp sản xuất kinh doanh cần trang bị các kiến thức, kỹ năng sau:
Không để nhiều đồ dùng, hàng hóa dễ cháy nơi đun nấu. Không dự trữ xăng, dầu, khí đốt, khí dễ cháy nổ và các chất lỏng dễ cháy ở trong nhà ở; trường hợp cần phải dự trữ thì số lượng ít nhất và để ở khu vực riêng biệt, tránh nhầm lẫn và đổ vỡ.
Hạn chế sử dụng gỗ, tấm nhựa, mút xốp… để ốp tường trần, vách ngăn nhằm hạn chế cháy lan.
Bố trí nơi thờ cúng hợp lý, tường phía đặt bàn thờ và trần phía trên bàn thờ phải bằng vật liệu không cháy. Đèn, hương, nến phải đặt chắc chắn, cách xa vật liệu dễ cháy; hạn chế tối đa vàng mã, hương, nến để trên bàn thờ. Chỉ đốt đèn, nến, thắp hương khi có người lớn ở nhà trông coi. Khi đốt vàng mã phải trông coi, có che chắn chống cháy lan hoặc bị gió cuốn tàn lửa gây cháy lan.
Nơi đun nấu phải có vách ngăn bằng vật liệu không cháy. Nếu dùng bếp gas phải có biện pháp chống chuột cắn thủng ống dẫn gas, khi đun nấu xong phải tắt bếp và khóa van gas. Nếu đun nấu bằng bếp dầu đổ bấc phải thường xuyên được lau chùi sạch sẽ. Trước khi rót thêm dầu vào bếp phải tắt lửa, tuyệt đối không sử dụng xăng hoặc xăng pha dầu, nhớt để đun bếp dầu, khi đun nấu phải có người trông coi.
Trước khi rời khỏi và trước khi đi ngủ phải kiểm tra nơi đun nấu, nơi thờ cúng, tắt thiết bị điện không cần thiết .
Không lắp lồng sắt, lưới sắt ở lan can nhà cao tầng. Trường hợp đã lắp thì phải có cửa chốt trong và không được khóa. Chuẩn bị sẵn thang, thang dây để thoát nạn khi cháy xảy ra.
Nhà có trẻ nhỏ, người già, người tàn tật thì phải có biện pháp thoát nạn, cứu người phù hợp và không được khóa cửa phòng của những người nêu trên.
Chuẩn bị sẵn dụng cụ phá vỡ để tạo lối thoát. Không bố trí đồ vật cản trở đường lối, cửa thoát nạn.
Mỗi gia đình nên dự kiến các tình huống thoát nạn khi có cháy xảy ra để thoát nạn an toàn khi cháy. Trang bị dụng cụ trữ nước, xô, thùng xách nước để vừa phục vụ sinh hoạt, vừa phục vụ chữa cháy và mọi người trong gia đình phải biết sử dụng thành thạo các dụng cụ chữa cháy đã được trang bị.
Mỗi gia đình cần mua 1 đến 2 cuốn băng dính bản to để tại nơi dễ nhìn, dễ lấy trong mỗi căn phòng. Khi không may xảy cháy tại tầng 1, lửa rất khó bén lên được tầng 2 trừ khi cầu thang bộ xếp các đồ dễ cháy. Trong trường hợp chỉ có khói từ tầng 1 bay lên theo giếng thang bộ, cần bình tĩnh đóng kín cửa lại và lấy băng dính dán kín các khe hở, tránh khói lọt vào trong rồi gọi điện thoại báo cho lực lượng Cảnh sát PCCC theo số 114, thông báo chính xác địa chỉ nhà để cơ quan chức năng đến nhanh hiện trường.
Khi xảy ra cháy, tìm mọi cách báo cháy nhanh nhất cho mọi người xung quanh biết; gọi điện cho Cảnh sát PCCC 114 hoặc đội dân phòng chính quyền, công an xã, phường gần nhất, đồng thời sử dụng phương tiện để chữa cháy và thoát nạn theo tình huống đã dự kiến.