Liên quan đến "vụ nữ sinh TP.HCM tố bị "đánh cắp" bài thi Genius Olympiad rồi đoạt giải, có dàn xếp của thầy giáo" mà báo Dân Việt đã đăng trước đó, PV đã có cuộc trò chuyện với GS Hoàng Thu Trang. GS Trang hiện làm việc tại Đại học Nebraska, Omaha, Mỹ, là người hướng dẫn đề tài cho Lý Khánh Mai Chi, nữ sinh lớp 9 tham dự cuộc thi Genius Olympiad 2023. Ngoài hướng dẫn Mai Chi, trước đây chị Trang cũng là người hướng dẫn cho anh trai của Mai Chi tham dự cuộc thi này và đoạt 2 giải.
GS Trang đưa ra bằng chứng khẳng định mình là người hướng dẫn đề tài cho Mai Chi, đồng thời cũng để chứng minh poster đoạt giải kia lấy nội dung chính trong đề tài thi viết của Mai Chi.
GS Hoàng Thu Trang đưa ra bằng chứng mình là người hướng dẫn cho Mai Chi thông qua lịch sử tải file. Ảnh: NVCC
"Tôi vẫn còn dữ liệu về thời gian hướng dẫn cho Mai Chi từ tháng 8/2022 từ khi đề tài là bản tiếng Việt, chưa có bản tiếng Anh. Các file tôi vẫn giữ và có ghi rõ thời gian. Gần đây nhất là file ngày 2/3, trước thời hạn nộp bài cho cuộc thi Genius Olympiad 2023", GS Hoàng Thu Trang nói.
Chia sẻ tiếp về nội dung bài viết của Mai Chi và poster của nam sinh tên U. nhận giải, GS Hoàng Thu Trang cho hay: "Ngày công bố, tôi có kiểm tra từ ban tổ chức thì thấy Mai Chi được 2 giải vào vòng trong. Tôi có nhắn cho mẹ Mai Chi nhưng lúc đó gia đình nói không phải (do thầy giáo nói trùng tên, trùng đề tài với người khác) nên tôi cũng bất ngờ. Tôi còn trêu mẹ Mai Chi sao có sự trùng hợp cả họ tên và đề tài như vậy, phải bố trí cho 2 em gặp nhau.
Sau này khi sang Mỹ tham dự vòng chung kết, Mai Chi nhìn thấy poster của bạn U. và gửi cho tôi. Tôi đã so sánh thì thấy rất sốc vì quá giống với bài của Chi. Là người hỗ trợ em từ bản tiếng Việt đến bản tiếng Anh nên tôi khẳng định không có sự trùng hợp từ cấu trúc câu đến ví dụ ở rất nhiều đoạn như vậy được.
Ví dụ như đoạn đầu tiên, Mai Chi có viết "kiến trúc của Sài Gòn theo hướng đông-tây, kim-cổ" thì trong poster kia cũng viết như vậy. Thậm chí câu thơ cuối cùng cũng giống nhau. Câu thơ này xuất hiện từ bản tiếng Việt trước đó là Gieo một chồi non/Tạo một nụ cười".
"Chưa nói đến việc sử dụng đề tài cho người khác đi thi vòng chung kết thì việc bạn U. dù tự viết để vào chung kết thì cũng có thể nói là đạo văn. Có thể giống 1, 2 câu nhưng không thể giống cả bài như vậy", GS Trang khẳng định.
Trước thắc mắc của nhiều người về việc tại sao ban tổ chức lại cho đổi tên tác giả từ Chi Ly sang N.Q.U., GS Hoàng Thu Trang lý giải: "Khi nộp bài cho ban tổ chức, thí sinh sẽ được cho số báo danh và sử dụng số báo danh này để tham gia trong suốt cuộc thi. Tất cả các giải học thuật, thể thao ở Mỹ đều có thể đổi tên. Cái này là để thuận tiện cho mọi người làm visa. Như tôi lấy tên là Jenny Hoàng nhưng tên thật của tôi là Hoàng Thu Trang. Tôi hoàn toàn có thể chỉnh sửa để thay đổi sử dụng 2 tên này. Ở Mỹ không quan trọng việc đổi tên.
Tuy nhiên, sẽ ít người đổi tên như Chi Ly thành một cái tên hoàn toàn khác như N.Q.U như trong vụ việc. Ban tổ chức cũng không ngờ có người đã lợi dụng chuyện này để làm chuyện mập mờ. Tôi được biết ban tổ chức làm 600 thư mời nên họ không kiểm soát được việc đổi tên thay người mà chỉ đơn giản là để hỗ trợ cho mọi người làm visa.
Ngoài ra, ban tổ chức cũng tạo điều kiện thuận lợi cho nhóm đề tài tham gia thuyết trình. Ví dụ một nhóm 5 người nhưng chỉ có 1 người thuyết trình thì ban tổ chức sẽ đổi tên cho người đó. Còn với cá nhân chỉ có 1 người thôi. Do vậy, nếu hiệu trưởng Trường THPT Gia Định phát ngôn bạn U. không tham gia vòng loại thì chắc chắn không có đề án nộp".
Khi được hỏi về quy mô cuộc thi Genius Olympiad, Giáo sư Hoàng Thu Trang cho hay: "Đây là một cuộc thi về học thuật như nhiều cuộc thi khác ở Mỹ. Đối với Mai Chi từng giành Quán quân "Gương mặt thân quen nhí" thì giải này không là gì cả.
Ban tổ chức có thông báo ở vòng loại sẽ có tới 50% bài thi được nhận vào vòng chung kết để thuyết trình nhận giải. Tuy nhiên, cũng phải ghi nhận công sức của các bạn. Viết được 1 bài và bảo vệ 1 bài dự thi đều rất vất vả cũng như có ý nghĩa riêng. Điều quan trọng, các em còn nhỏ tuổi nhưng dám bước ra khỏi vùng an toàn để đến môi trường quốc tế, đứng lên để hát, thuyết trình trước 6 giáo sư để nhận giải, rất đáng được công nhận".
Giáo sư Hoàng Thu Trang cho hay: "Là người hướng dẫn nên tôi có trách nhiệm về vụ việc. Nếu tôi làm quyết liệt từ đầu, chắc chắn giải sẽ không được trao. Hiện tại Mai Chi đã gửi thư và tôi cũng đã gửi thư tới ban tổ chức. Tôi đã nhận phản hồi từ ban tổ chức sẽ xem xét vụ việc. Tuy nhiên, do giải đã được trao, ban tổ chức có sự phân tán nên chưa giải quyết nhanh. Nếu chưa có câu trả lời tôi sẽ gửi thư cho cá nhân và gọi điện trực tiếp. Vì giải đã trao nên hi vọng năm sau sẽ không mắc phải lỗi này nữa.
Tôi lấy luôn danh nghĩa giáo sư của trường đại học để gửi thư. Không ai lấy danh nghĩa cá nhân của mình để bảo vệ cho một đứa trẻ nếu không khẳng định đứa trẻ đó đúng. Tôi cũng không có mâu thuẫn lợi ích gì với Trường THPT Gia Định, thầy T. hay mẹ em U. Tôi chỉ muốn nói lên sự thật".
Khi vụ việc liên quan đến lùm xùm bài thi Genius Olympiad được đăng tải trên mạng xã hội, báo chí... một bộ phận lớn dư luận đặt câu hỏi về trách nhiệm của thầy Nguyễn Minh Trung (giáo viên Trường THPT Gia Định, TP.HCM) liên quan đến vụ này.
"Nếu thầy Trung là người gợi ý đề tài, hướng dẫn hai học sinh làm đề án, nộp đề án cho học sinh thì thầy Trung phải lên tiếng ngay lập tức, phải nói rõ các mốc thời gian đồng hành cùng hai học sinh, những bằng chứng khi trao đổi, góp ý cho học sinh chỉnh sửa đề án, những bài viết ban đầu để thể hiện sự độc lập giữa hai thí sinh... để chứng minh rằng Q.U không "đánh cắp" bài của Mai Chi và ngược lại", bà Ngọc Minh, ngụ quận 3, TP.HCM chia sẻ.
Bạn đọc H.D (ngụ quận 12) thì cho rằng: "Sai ở đâu thì sửa ở đó, khúc mắc chỗ nào thì gỡ chỗ đó, thầy giáo không thể im lặng như không liên quan được. Giả dụ thầy "trộm long, tráo phụng", lấy bài của em này hướng dẫn cho em kia đi thi, thì cần có sự xử lý thật nghiêm khắc", anh H.D nói.
Trao đổi với Dân Việt, lãnh đạo Trường THPT Gia Định (TP.HCM) cho biết, trước sức ép của dư luận, thầy Nguyễn Minh Trung đã phải nhập viện. Nhà trường cố gắng gặp thầy giáo này nhưng chưa được. Lãnh đạo nhà trường cũng khẳng định, các học sinh tham gia cuộc thi Genius Olympiad với tư cách cá nhân, không đại điện cho trường. Tuy nhiên, khi sự việc xảy ra, nhà trường vẫn nỗ lực kết nối để phụ huynh hai bên có tiếng nói chung.