ĐT nữ Haiti và World Cup nữ 2023: Chiến đấu để quên đi... “địa ngục trần gian"

Trước thềm trận đấu có ý nghĩa quyết định, niềm đam mê dường như muốn tuôn trào ra khỏi lòng ngực các cô gái ĐT nữ Haiti. Hơn 20 con người cùng bước vào một căn phòng khách sạn, họ ngã xuống giường, ngã trên nền nhà và ngã vào lòng nhau. Một bầu không khí gia đình đang diễn ra nơi đây và họ được phép nói tất cả những gì xuất phát từ tận đáy lòng mình. Vượt qua 2 vòng loại và mở ra một cơ hội lịch sử, ĐT nữ Haiti chính thức có lần đầu tiên góp mặt tại World Cup nữ 2023.

Nhưng suốt đêm đó, những cô gái này hầu như không nói về bóng đá. Trong khoảng hơn một giờ, họ nói về những ước mơ chung, không chỉ của tập thể 20 con người này mà còn là ước mơ của cả một dân tộc. Nhiều năm qua, Haiti đã chìm trong tình trạng hỗn loạn bạo lực leo thang và chưa có dấu hiệu dừng lại.

Những cô gái này biết rằng mỗi ngày trôi qua, gia đình và người thân của họ đang phải chịu rất nhiều điều hiểm nguy tại quê hương. “Điều đó khiến chúng tôi tổn thương rất nhiều”, tiền vệ Ruthny Mathurin chia sẻ.

Nhưng họ cũng hiểu rằng, tiến đến World Cup vào lúc này có thể phần nào khởi dậy tinh thần đoàn kết của hàng triệu người cũng qua đó họ có thể gửi một thông điệp hòa bình đến toàn thế giới.

Trong hai năm qua, kể từ vụ án sát Tổng thống Jovenel Moise vào 07/2021, những băng đảng ở Haiti ngày càng phô trương sức mạnh một cách tàn bạo. Chúng siết chặt vòng vây để dễ dàng kiểm soát người dân vốn đã vô cùng nghèo khó bởi những tàn phá của thiên nhiên. Những băng đảng này còn thực hiện hàng loạt vụ bắt cóc hay sát hại dân thường một cách công khai, bởi ở thời điểm hiện tại Haiti là một đất nước không có chính phủ hay bất kì một nhà lập pháp nào. Nhiều nhà hoạt động nhân đạo cũng đã phải rời khỏi Haiti do những lo ngại về an toàn bản thân và họ cũng kêu gọi các tổ chức ở cấp cao hơn hãy can thiệp để bảo vệ quốc gia Bắc Mỹ này.

Khi Volker Turk, Cao ủy Nhân quyền Liên Hợp Quốc đến thăm Haiti vào tháng 2 vừa qua, ông đã phải gọi đây là “địa ngục trần gian”. Và với bóng đá, tất nhiên cũng sẽ không thể khắc phục được điều gì.

Nhưng với các cầu thủ Haiti, bóng đá mang một ý nghĩa rất lớn. Trong phòng khách sạn đêm hôm đó, tất cả đều nói về sự đoàn kết nhằm hướng đến một sự kiện lịch sử, họ trò chuyện với nhau bằng tiếng Creole một ngôn ngữ bản địa của đất nước này. “Niềm đam mê chỉ đủ để che lấp cảm giác sợ hãi trong chúng tôi”, hậu vệ Claire Constant nói. Nhưng 20 giờ sau, tất cả đã được thay thế bằng sự tự tin và lịch sử đã được viết nên.

Haiti đánh bại Senegal và sau đó là Chile để có lần đầu tiến đến vòng chung kết World Cup, một kỳ tích. Nhiều người trong đội hình đó đã sẵn sàng để chiến đấu với đội tuyển Anh ở trận mở màn World Cup 2023. Và họ thề rằng câu chuyện cổ tích sẽ chưa kết thúc ở đây và sẽ còn rất nhiều điều đang chờ đợi cả thế giới ngước nhìn.

Việc truyền tải thông điệp này đến quê hương Haiti cũng là một vấn đề khó khăn khi Internet ở đây hầu như không có vì thường xuyên mất điện.

Thủ môn đội tuyển quốc gia nữ Haiti, có gia đình di cư đến Florida khi cô mới 4 tuổi sau những âm mưu bắt cóc mẹ và ông của cô, cho biết: “Tôi hứa với bạn rằng có hàng nghìn điều tuyệt vời về Haiti mà các phương tiện truyền thông không cho thấy. Và bóng đá, giống như món griyo hay kompa, là một phần của nền văn hóa đó."

Nhiều bậc cha mẹ nói với con gái của họ: "Con không thể chơi bóng đá". Những người khác sẽ "nhìn con bằng ánh mắt không hay" nếu con chơi bóng. Đối với Mathurin, ở Gressier, một phố khiêm tốn phía Tây thủ đô Port-au-Prince, niềm đam mê này bắt đầu từ sớm mà cô có thể nhớ được, ngay khi cô biết "quả bóng là gì và cách đá nó".

Cô chơi bóng với bạn bè trên đường phố. Từ khi còn là một thiếu niên, cô chuyển đến một đội câu lạc bộ chuyên nghiệp. Khoảng 14 tuổi, Liên đoàn bóng đá Haiti (FHF) đã tuyển dụng cô vào trung tâm đào tạo quốc gia. Và chính tại đó, ở Croix-des-Bouquets, một vùng ngoại ô của Port-au-Prince, câu chuyện khó tin nhất về World Cup 2023 đã hình thành.

Các cầu thủ thường được tuyển chọn từ trước khi lên 14 tuổi. FHF sẽ tìm kiếm các cô gái trẻ và đưa họ đến trung tâm đào tạo, nơi họ đã xây dựng một học viện nội trú.

Mathurin cho biết hàng chục thanh thiếu niên sẽ ngủ trong những khu nhà chật chội và đến trường giữa các buổi huấn luyện. "Nhưng trường học không phải là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi. Chúng tôi muốn trở nên chuyên nghiệp và khiến gia đình tự hào", cô chia sẻ.

Theo các cầu thủ, nhiều người trong số họ coi bóng đá là con đường thoát nghèo, thoát khỏi tiếng súng gầm vang hàng ngày và thoát khỏi cuộc sống tồi tàn

Larco, người đã dành phần lớn thời thơ ấu ở Mỹ, cho biết: “Chơi bóng đá sẽ giúp họ rời khỏi đất nước và thoát khỏi cảnh khốn cùng. Nhiều người mơ ước được có thể ra nước ngoài và sống trong điều kiện tốt hơn, có thể kiếm tiền và chu cấp cho gia đình ở quê nhà,” Larco nói. “Vì vậy, nó không chỉ là một môn thể thao, nó là cuộc sống.”

Và chính tham vọng này mà chủ tịch lâu năm của FHF Yves Jean-Bart, được biết đến với cái tên “Dadou,”  đã bị cáo buộc về tội lạm dụng. Vào tháng 04/2020, nhiều nguồn tin cáo buộc với The Guardian rằng Jean-Bart đã lạm dụng tình dục các nữ cầu thủ trẻ. Jean-Bart đã phủ nhận các cáo buộc và đầu năm nay, lệnh cấm thi đấu bóng đá suốt đời của ông đã bị Tòa án Trọng tài Thể thao hủy bỏ. Nhưng FIFA đã lập luận rằng bản án có “những sai sót rất nghiêm trọng về thủ tục và nội dung". Các thẩm phán của ủy ban đạo đức FIFA trước đây đã nói rằng họ tin vào các cáo buộc hiếp dâm, và tin rằng “nhiều cô gái xuất thân rất nghèo đã được biết đến như 'restaveks', một thuật ngữ Haiti cho một nô lệ trẻ em."

Các cô gái trẻ cũng sống trong những điều kiện được mô tả là mất vệ sinh, “hoàn toàn không thể chấp nhận được” và “địa ngục”. Tuy nhiên, nhiều người sẽ chịu đựng tất cả những thứ đó như một phương tiện để đạt được một kết thúc tươi sáng hơn. “Họ thức dậy hàng ngày vào khoảng 6 giờ sáng - đôi khi là 5 giờ sáng - và tập luyện cho đến 8 hoặc 8 giờ 30", Mathurin nói. Các lớp học sẽ bắt đầu vào khoảng 9 giờ, sau khi ăn sáng và tắm nhanh.

Các cô gái sẽ tập luyện hai lần một ngày, tuần này qua tuần khác, chiến đấu để giành 1 suất vào các đội tuyển trẻ quốc gia. Họ cũng đã tạo nên một tình chị em gắn kết cho đến hôm nay. Một số đã cùng nhau vươn lên từ đội U17 đến đội U20 lên đội cấp cao. Và chúng tôi đã có được một thế hệ tài năng, Melchie “Corventina” Dumornay.

Vào thời điểm họ đến New Zealand để tham dự World Cup nữ 2023, bạo lực vẫn tiếp tục gia tăng ở quê nhà. Trung tâm đào tạo quốc gia đã đóng cửa, một băng đảng hùng mạnh hiện đang kiểm soát khu vực xung quanh. Các cầu thủ đã chuyển ra nước ngoài và chỉ được triệu tập một cách tiết kiệm cho các kỳ huấn luyện. Một số đã không trở lại quê hương của họ trong nhiều tháng hoặc nhiều năm. Tất cả những gì họ biết về tình trạng hiện tại của nó là thông qua truyền miệng và video.

Hạnh phúc, phấn khích và hơn hết là hy vọng là điều mà các cầu thủ muốn truyền cảm hứng cho thế hệ tiếp theo. Dù được đánh giá là một trong những đội bóng yếu nhất ở giải đấu năm nay, nhưng với hành trình đã qua ít nhất Haiti đã chiếm được một tình yêu to lớn của người hâm mộ trên toàn thế giới.