Làm trống bán ra nước ngoài, làng nghề độc đáo duy nhất Nam Bộ sống khỏe

Lâu nay, Long An được biết đến là cái nôi của nhiều làng nghề truyền thống nổi tiếng ở Nam Bộ, tạo  công ăn việc làm và thu nhập ổn định cho người dân địa phương, trong đó có Làng trống Bình Lãng.

Độc đáo Làng trống Bình Lãng

Làng trống Bình Lãng có khoảng 20 nóc gia làm trống biệt lập bởi những cánh đồng lúa. Dưới hiên nhà đầu làng trống, anh Tư An (Nguyễn Văn An), một nghệ nhân làng nghề, đang cặm cụi với cái vỏ trống to đùng. Nó to đến nỗi anh Tư An có thể ngồi trong lòng trống mà đục, đẽo.

Theo anh Tư An, đây là khúc cây sao đá, anh chuẩn bị làm cái trống có bề mặt rộng hơn 1m, do một kiều bào ở Mỹ đặt hàng.

Anh Tư An thổ lộ nghề làm trống ở đây có hơn 170 năm trước. Người có công khai sinh ra làng trống Bình Lãng là cụ Nguyễn Văn Ty. Anh Tư An là đời thứ năm 4 của dòng họ Nguyễn này.

Theo nghệ nhân Nguyễn Văn An, do các công đoạn làm trống đều thủ công, nên đòi hỏi người thợ phải tỉ mỉ và có kinh nghiệm.

"Để cho ra sản phẩm trống vừa đẹp mẫu mã, chất lượng tốt vừa chuẩn âm thanh, như tiếng trống chầu phải trầm bổng, tiếng trống lân phải hùng hỗ để lân múa…, ngoài chọn nguyên liệu tốt là gỗ và da trâu, thì người thợ phải tỉ mỉ, đam mê nghề", anh Tư An chia sẻ.

Để hoàn thành một cái trống, anh Tư An phải trải qua khoảng 20 công đoạn. Tất cả những công đoạn này đều yêu cầu người thợ rất tỉ mỉ, cẩn trọng. 

Ngoài ra, vật liệu, nhất là da trâu và cây, phải được chọn lựa thật kỹ, mới cho ra một cái trống chất lượng tốt.

Bí quyết để làm mặt trống, là thợ làm trống phải mua được da trâu mới mổ, còn tươi và chỉ lấy da lưng. Ngay khi mua về, da trâu được căng để phơi khô dưới trời nắng tốt.

Trong khi đó, gỗ làm trống chủ yếu là gỗ sao và mít. Gỗ chỉ lấy lõi để tránh mối, mọt. Sau khi làm xong, vỏ trống sẽ được đem hong thật khô bằng cách cho than đá vào lòng vỏ trống, để tránh móp, méo, bong tróc sau này.

Cái khó nhất, theo anh Tư An là việc tìm kiếm da trâu tốt. Trâu loại to ở Việt Nam hiện gần như đã hết. Da trâu dùng để bịt những loại trống mặt to chỉ còn chờ nhập từ Campuchia.

Công đoạn gọt da trâu và căng mặt trống cũng là những bí kíp của mỗi thợ làm trống. Độ dày của da trâu phải được thợ gọt cho đều. Mặt trống phải được căng thật tốt. Để mỗi loại trống cho một âm thanh riêng chỉ có những người thợ tay nghề cao mới làm được.

Làm thương hiệu độc quyền cho làng trống Bình Lãng

Làng trống Bình Lãng sản xuất nhiều loại trống, như trống sấm, trống chầu, trống lân, trống tiều, trống bống, trống cái, trống cơm, trống cơm… Giá trống tùy theo kích cỡ, từ vài chục ngàn đến hàng trăm triệu đồng mỗi cái. Thị trường trống của Bình Lãng khắp các tỉnh, thành cả nước. 

Một số hộ như  hộ anh Tư An và ông Ba Khía (Nguyễn Văn Ba) còn làm trốn xuất bán cho nhiều quốc gia, như Canada, Úc, Mỹ, Pháp, Singapore, Malaysia…

Theo anh Tư An, mỗi năm gia đình anh sản xuất khoảng 50 – 60 cái trống, chủ yếu là cho các đoàn lân sư rồng, trong đó khoảng 40% xuất khẩu đi nước ngoài.

Ông Nguyễn Tấn Thành, Chủ tịch HND xã Bình Lãng, cho biết thời gian qua, địa phương đã tạo mọi điều kiện để Làng trống Bình Lãng phát triển, không bị mai một, như mở lớp đào tạo nghề làm trống cho thanh niên, hỗ trợ vốn cho các hộ làm trống để phát triển nghề…

Chính quyền cũng đã chọn trống ở làng trống Bình Lãng làm sảm phẩm OCOP, cũng như đã đăng ký thương hiệu độc quyền cho Làng trống Bình Lãng.