“Không có chuyện karate Việt Nam ăn may khi giành HCV kata đồng đội nữ ASIAD 2023”

"VĐV karate thế hệ tôi đều ước được dự ASIAD một lần trong đời"

Asian Games (ASIAD) 2023 tại Hàng Châu (Trung Quốc) vừa kết thúc, đoàn Thể thao Việt Nam đã giành được 3 HCV, 5 HCB, 19 HCĐ, xếp thứ 21 toàn đoàn và đứng thứ 6 Đông Nam Á.

Về tổng thể đoàn TTVN không thành công như kỳ vọng, nhưng đối với riêng môn karate thì đây là một kỳ ASIAD thành công với 1 HCV (biểu diễn quyền (kata) đồng đội nữ), 1 HCB (Nguyễn Thị Ngoan đối kháng (kumite) hạng -61kg), 2 HCĐ (Đinh Thị Hương hạng -68kg nữ và Đỗ Thanh Nhân hạng -84kg nam).

Do những hiệu ứng chung, tôi nhận thấy không ít ý kiến cho rằng karate Việt Nam đã "ăn may" mà từ đó có thành tích HCV. Là một cựu tuyển thủ karate, tôi xin có chút phân tích, chia sẻ tới người hâm mộ nói chung và cộng đồng yêu mến võ thuật, karate nói riêng.

Trước hết, phải nhìn nhận ASIAD là một đấu trường khốc liệt, gian nan nhưng cũng danh giá đối với các võ sĩ Việt Nam, Đông Nam Á và cả châu Á. Trước đây, khi karate chưa được đưa vào chương trình thi đấu Olympic thì ASIAD là Đại hội thể thao lớn nhất mà võ sĩ karare mong đợi 4 năm/lần. Với thế hệ chúng tôi, ước mơ lớn nhất là được tham dự, bước chân lên thảm đấu ASIAD một lần trong đời.

So với SEA Games, quy mô, mức độ cạnh tranh của ASIAD lớn gấp 5-10 lần tuỳ thuộc mỗi môn. Với karate, thay vì chỉ phải so tài với các võ sĩ tương đương trình độ như Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Philippines, bạn sẽ phải cạnh tranh với hàng loạt cường quốc karate hàng đầu thế giới như Nhật Bản, Iran, Kazakhstan... 

Khó khăn là thế nhưng trong quá khứ, karate Việt Nam may mắn sản sinh ra nhiều võ sĩ giỏi thuộc nhiều thế hệ tiếp nối nhau. Sau hai tấm HCB của chị Phạm Hồng Hà, anh Trần Văn Thông ở ASIAD 1994 (Nhật Bản), tới ASIAD 2002 (Hàn Quốc), karate Việt Nam đã giành được 2 HCV đầu tiên trên tại Á vận hội gắn với tên tuổi của hai nữ võ sĩ Vũ Kim Anh, Nguyễn Trọng Bảo Ngọc. 

ASIAD 2006 (Qatar), Vũ Thị Nguyệt Ánh là người tỏa sáng đóng góp 1/3 HCV của đoàn TTVN. Tới ASIAD 2010 (Quảng Châu, Trung Quốc), nữ võ sĩ karate Lê Bích Phương là người giành tấm HCV duy nhất cho TTVN ở nội dung kumite (đối kháng) hạng 55kg nữ.

Trước ASIAD 2023, tại ASIAD 18 năm 2018 (Indonesia), Nguyễn Minh Phụng giành HCB hạng 84kg. Nghĩa là trong khoảng 30 năm qua, kỳ ASIAD nào, các võ sĩ karate Việt Nam cũng đóng góp huy chương vào thành tích chung của đoàn TTVN.

Tại ASIAD 2023, để giành được một tấm HCĐ, HCB, các em đã phải "chiến đấu", nỗ lực hết mình khi đối đầu với các võ sĩ đẳng cấp hàng đầu châu lục, thế giới.

Ví dụ như trường hợp của Nguyễn Thị Ngoan, em đã giành chiến thắng trước VĐV rất mạnh của Kazakhstan ở bán kết; nhưng vào chung kết lại gặp tiếp võ sĩ chủ nhà Trung Quốc nằm ở tốp đầu thế giới và không thể tạo nên bất ngờ. 

Đỗ Thanh Nhân và Đinh Thị Hương cũng vậym các em đã thi đấu tuyệt vời. Bản thân Đinh Thị Hương bị chấn thương trước thềm ASIAD vẫn nén đau để tranh chấp HCĐ ASIAD đầu tiên trong sự nghiệp. Tôi hiểu, có thể Hương đã bước vảo thảm đấu với suy nghĩ đây là kỳ ASIAD đầu tiên nhưng cũng có thể là cuối cùng của mình, nên em đã cố gắng tận hiến vì màu cờ sắc áo, mang vinh quang về cho Tổ quốc.

"Biểu diễn quyền karate mất thăng bằng tí ti cũng có thể thất bại"

Với chiếc HCV kata đồng đội nữ, đã có một số ý kiến cho rằng các em và HLV đã may mắn có chiếc HCV lịch sử này (trong quá khứ, chưa bao giờ karate Việt Nam giành được HCV ASIAD ở nội dung biểu diễn quyền) vì chỉ có bốn đội của Đông Nam Á tham gia nên giành chiến thắng là đương nhiên (?!).

Tôi không đồng tình với suy nghĩ này, vì như vậy là phủ nhận những đóng góp và nỗ lực của ban huấn luyện cùng các em. Dẫu biết rằng, việc giành huy chương tại ASIAD đôi khi vẫn cần tới sự may mắn trong việc đăng kí thi đấu, bốc thăm chia bảng... Nhưng hãy nhớ một số điều:

- Thứ nhất, tại ASIAD các nước đều sẽ đưa đến những võ sĩ giỏi nhất, có cơ hội cạnh tranh huy chương tốt nhất. Ví dụ, đội kata đồng đội nữ Malaysia cũng là đội tuyển hàng đầu châu Á (từng giành HCD tại giải vô địch châu Á 2023 cách đây hơn hai tháng, và Việt Nam chỉ giành HCB với sự khác biệt rất nhỏ).

- Thứ hai, chúng ta không thể biết trước các nước đăng ký tham gia như thế nào trước khi BTC Đại hội công bố thông tin. Tức là đội kata nữ Việt Nam cùng ban huấn luyện đã phải chuẩn bị và tập luyện với tinh thần cạnh tranh với mọi đối thủ bao gồm cả đội tuyển vô địch châu Á như Nhật Bản.

- Thứ ba, tâm lý, áp lực, trạng thái thi đấu khi các VĐV bước lên thảm đấu tại ASIAD và SEA Games là khác nhau. Một sai sót nhỏ trong bài biểu diễn quyền cũng có thể bị các trọng tài trừ điểm.

Nói như vậy để thấy rằng việc đồng đội nữ kata Nhật Bản không tham gia nội dung này không có nghĩa là Việt Nam dễ dàng có HCV nếu không thể vượt qua Malaysia. Hãy nhớ áp lực của đồng đội kata nữ Việt Nam là cạnh tranh để giành 1 HCV ASIAD. Trên bảng xếp hạng toàn đoàn thì dù có bao nhiêu HCB, HCĐ cũng xếp sau 1 HCV!

Nghĩa là, để cạnh tranh được HCV thì toàn đội kata nữ đã phải tập trung tập luyện nghiêm túc, miệt mài trong suốt một thời gian dài, HLV Nguyễn Hoàng Ngân đã phải dốc tâm huyết chỉnh sửa, hoàn thiện từng động tác, chi tiết nhỏ nhất trong bài quyền của các em sao cho đạt tới độ hoàn hảo nhất có thể.

Sự so kè trong thi đấu biểu diễn (kata) tại ASIAD rất căng thẳng, tỉ mỉ khi mà chỉ một sai sót rất nhỏ như lệch bàn chân, mất thăng bằng tí ti là có thể thất bại. 

Tôi đã chứng kiến những giọt nước mắt đầy tiếc nuối của HLV Nguyễn Hoàng ngân tại ASIAD 2006 khi thua "một bước chân" trong trận chung kết năm đó với võ sĩ Nhật Bản. 

Chính vì lẽ đó, tôi rất ngưỡng mộ cảm cảm phục tinh thần thi đấu và quá trình làm việc của toàn đội kata tại ASIAD 2023 để "không tuột mất cơ hội " giành thành tích cao nhất cho đoàn TTVN. 

Cá nhân tôi khi tham gia ASIAD 2006 cũng dừng chân ở bán kết mà đã rất tự hào về những gì mình đã thể hiện. Vậy nên những tấm huy chương karate Việt Nam giành được tại ASIAD 2023, với tôi, đều là những kỳ tích, những thành tựu tuyệt vời của karate Việt Nam nói riêng và TTVN nói chung.