Có đúng là Thanh Lam, Xuân Bắc, Quế Trân đã bị trượt danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân?
Theo quyết định số 724/QĐ-CTN do Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng ký ngày 22/6/2023, có 77 cá nhân được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. 77 nghệ sĩ hoạt động ở nhiều lĩnh vực nghệ thuật: Âm nhạc, Điện ảnh, Sân khấu, Múa, Xiếc, Phát thanh – Truyền hình… Trong đó, Hà Nội có 10 nghệ sĩ, TP.HCM có 18 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân lần này.
NSƯT Thanh Lam đã không có tên trong danh sách 77 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu NSND đợt 1. Ảnh: FBNV
Trước đó, trao đổi với Dân Việt, bà Nghiêm Thị Thanh Nguyệt - Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ (Bộ VHTTDL) cho biết, công tác xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân, Nghệ sĩ Ưu tú lần thứ 10 được thực hiện theo Nghị định số 89/2014 và Nghị định số 40/2021. Đến tháng 12/2022, Bộ VHTTDL đã hoàn thành phiên họp cuối cùng trong 3 cấp Hội đồng của công tác xét tặng. Bộ cũng đã hoàn thiện hồ sơ xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân cho 136 NSƯT và xét tặng Nghệ sĩ Ưu tú cho 347 nghệ sĩ trong đợt xét tặng lần thứ 10 để trình Bộ Nội vụ, Ban Thi đua - Khen thưởng TƯ theo đúng quy định.
Tuy nhiên, trong danh sách 136 Nghệ sĩ Ưu tú được trình lên Hội đồng cấp Nhà nước, chỉ có 77 nghệ sĩ được Chủ tịch nước ký phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân. Nhiều nghệ sĩ có tên trong danh sách trình lên Hội đồng cấp Nhà nước nhưng không có tên trong danh sách được Chủ tịch nước ký phong tặng như: NSƯT Lê Thiện, NSƯT Thanh Loan, NSƯT Thanh Lam, NSƯT Chí Trung, NSƯT Xuân Bắc, NSƯT Quế Trân, NSƯT Mỹ Uyên, NSƯT Trịnh Kim Chi…
Thông tin NSƯT Xuân Bắc trượt danh hiệu NSND đang gây thắc cho nhiều người. Ảnh: NHKVN
Thanh Lam, Xuân Bắc, Quế Trân chưa hẳn đã "trượt" danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân
Theo tìm hiểu của PV Dân Việt, danh sách 77 nghệ sĩ được Chủ tịch nước ký phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân hồi tháng 6/2023 được xem là đợt 1. Đây là những nghệ sĩ đã rõ ràng về thành tích, lý lịch và đủ điều kiện xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.
Trong đó có nhiều nghệ sĩ được đông đảo khán giả biết đến như: NSƯT Đức Trung, NSƯT Thanh Tú, NSƯT Trần Lực, NSƯT Quốc Khánh, NSƯT Thu Huyền, NSƯT Hương Dung, NSƯT Ngọc Huyền, NSƯT Hữu Quốc, NSƯT Phượng Loan, NSƯT Thanh Điền, NSƯT Tuyết Mai…
Một số nghệ sĩ khác sẽ được xem xét và trình ký vào đợt 2 do cần phải có thêm thời gian để nghiên cứu cụ thể với từng trường hợp. Cụ thể như trường hợp của NSƯT Thanh Lam, NSƯT Xuân Bắc, NSƯT Trịnh Kim Chi, NSƯT Mỹ Uyên, NSƯT Phạm Phương Thảo… Như vậy, việc một số nghệ sĩ không có tên trong danh sách 77 nghệ sĩ được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân do Chủ tịch nước ký hồi tháng 6/2023 chưa hẳn là đã "trượt" danh hiệu mà sẽ được công bố vào thời gian tới.
NSƯT Quế Trân cũng là một trong những nghệ sĩ chưa có tên trong danh sách được phong tặng danh hiệu NSND hồi tháng 6/2023. Ảnh: TL.
Có hai trường hợp bị gác lại hồ sơ là NSƯT Đỗ Kỷ và một nghệ sĩ ở TP.HCM với lí do là có đơn thư và có ý kiến của Bộ Công an. Liên quan đến đơn kiến nghị của NSƯT Đỗ Kỷ về việc hồ sơ xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân của ông bị dừng lại vì "có đơn thư và có ý kiến của Bộ Công an", ông Nguyễn Danh Hoàng Việt - Chánh văn phòng, người phát ngôn Bộ VHTTDL cho biết đã nắm được thông tin và đang cho kiểm tra lại vụ việc. Bộ sẽ phản hồi bằng văn bản vào ngày 27/11, chậm nhất trong ngày 28/11.
Được biết, một số nghệ sĩ không đủ điều kiện xét tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân lần thứ 10 hiện đã nhận được thông báo từ phía Hội đồng cấp cơ sở.
PV Dân Việt đã liên hệ với phía Bộ VHTTDL để tìm hiểu sự việc, tuy nhiên chưa có thông tin phản hồi.
Đợt xét tặng danh hiệu nghệ sĩ lần thứ 10 là lần đầu tiên áp dụng Nghị định số 40/2021/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 89/2014/NĐ-CP về xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT.
Theo Nghị định 40, ngoài việc xét tặng danh hiệu cho các nghệ sĩ theo đủ các tiêu chí về số năm hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp, đủ giải thưởng, huy chương… Hội đồng các cấp còn thảo luận, đánh giá các trường hợp đặc biệt để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Đây là các nghệ sĩ chưa đáp ứng tiêu chuẩn về giải thưởng nhưng có cống hiến nổi trội, có tài năng nghệ thuật xuất sắc, được hội đồng các cấp thảo luận, đánh giá là trường hợp đặc biệt, bao gồm: nghệ sĩ là người cao tuổi theo quy định tại Điều 2 Luật Người cao tuổi, có nhiều cống hiến, đóng góp trong lĩnh vực nghệ thuật; nghệ sĩ tích cực tham gia nhiều hoạt động phục vụ nhiệm vụ chính trị lớn của địa phương và đất nước; nghệ sĩ là giảng viên các trường đào tạo văn hóa, nghệ thuật chuyên nghiệp, đào tạo nhiều thế hệ sinh viên tham gia đạt các giải thưởng cao tại các cuộc thi nghệ thuật chuyên nghiệp quốc tế.
Vận dụng tiêu chí mở nói trên nên số lượng hồ sơ đề nghị xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT đợt 10 vượt trội. Tuy nhiên, những vấn đề tương tự các đợt xét tặng trước vẫn tồn tại như tranh cãi về tiêu chí, nghệ sĩ được xét tặng…
