Sau lễ cúng tiễn ông Táo lên chầu Trời, các gia đình sẽ tất bật soạn sửa, mua sắm đồ chuẩn bị Tết. Đặc biệt, trong quan niệm của người Việt một nghi lễ quan trọng không kém các lễ cúng thần linh đó là rút tỉa chân hương.
Theo nhiều chuyên gia phong thủy, văn hóa cho biết, trong 1 năm thờ cúng, người ta thường ít động vào bàn thờ vì sợ ảnh hưởng đến mặt tâm linh. Ngày 23, ông Công ông Táo lên Thiên đình thì nhân việc ông đi vắng người dân tranh thủ dọn dẹp.
Theo phong tục tập quán của người Việt Nam việc rút tỉa chân hương (nhang), dọn dẹp bàn thờ Thần Tài, Gia tiên có thể bắt đầu sau ngày 23 tháng Chạp tới 30 tháng Chạp.
Việc rút chân hương vào ngày nào còn tùy thuộc vào phong tục của địa phương, vùng miền, và điều kiện hoàn cảnh của từng gia đình.
Theo chuyên gia phong thủy, có 3 ngày lựa chọn tốt nhất để rút tỉa chân hương năm 2024 như sau:
Ngày 02/02 dương lịch (tức 23 tháng Chạp)
Ngày 06/02 dương lịch (tức 27 tháng Chạp)
Ngày 08/02 dương lịch (tức 29 tháng Chạp)
Việc dọn dẹp bàn thờ ngày Tết được xem là một việc trọng đại trong năm nên người thực hiện công việc này cũng rất được chú trọng.
Người rút chân hương phải là người có tính cẩn thận, thận trọng, sạch sẽ, tỉ mỉ, chu đáo.
Có gia đình sẽ mời các thầy hoặc pháp sư về bái thỉnh tỉa chân hương, song, trên thực tế, việc tỉa chân hương, dọn dẹp tại gia tốt nhất nên để gia chủ có đầy đủ các tính cách trên thực hiện.
Trước khi thực hiện việc lau dọn bàn thờ, người thực hiện sẽ phải tắm rửa sạch sẽ thắp hương lên bàn thờ ngỏ lời xin phép tổ tiên, thần linh.
Để chuẩn bị cho việc tỉa chân hương, lau dọn bàn thờ gia chủ cần phải chuẩn bị các vật dụng sau:
Khăn sạch.
Nước sạch.
Giấy sạch.
Nước ngũ hương (nước rượu gừng hoặc tinh dầu quế).
1 chiếc thìa sạch (để xúc bớt tàn nhang trong bát hương nếu tàn đầy).
Chậu sạch.
Tùy theo điều kiện, hoàn cảnh của từng gia đình có thể chuẩn bị đĩa hoa quả, bánh kẹo thắp hương cúng bái lên tổ tiên và thần linh. Việc làm này như một lời xin phép đấng siêu nhiên cho gia chủ được dọn dẹp bàn thờ.
Đồng thời, gia chủ cần chuẩn bị một chiếc tấm vải sạch hoặc giấy đỏ, ... đèn nến, đồ trang trí lên bàn thờ, đợi sau khi hương cháy hết sẽ bắt đầu công việc.
Đầu tiên, gia chủ cần dọn dẹp từ cao xuống thấp. Đối với hoa giả để trên bàn thờ có thể hạ xuống rửa sạch, nếu có điều kiện nên thay mới, lau dọn sạch sẽ phía trên.
Những vật dụng khác trên bàn thờ như: đỉnh đồng, lọ hoa...có thể hạ xuống để lau rửa sạch sẽ.
Tiếp đến, gia chủ sẽ thực hiện việc rút tỉa chân hương như sau:
Đầu tiên, trải giấy sạch ra sẵn, sau đó từ từ nhổ chân hương từng ít một để ra giấy. Trên bàn thờ, nơi quan trọng nhất là bát hương, nơi giáng của các hương linh, thần, thánh, tổ tiên và cũng thể hiện sự thành kính của mọi người trần thế đối với cõi tâm linh. Vì thế, khi lau dọn bàn thờ nên tránh việc bát hương bị di chuyển. Tay nhổ chân hương, tay còn lại phải giữ chặt bát hương để trách xê dịch, đổ vỡ.
Sau khi nhổ chân hương xong, gia chủ hãy dùng thìa sạch xúc bớt tàn hương quá đầy trong lư hương ra và nén lại gọn gàng.
Nước ngũ hương (nước rượu gừng hoặc tinh dầu quế) được đổ vào chậu sạch để giặt khăn lau lư hương và bàn thờ. Nếu nhà có 3 bát hương thì thứ tự lau dọn bát hương sẽ là: Ở giữa, bên trái, bên phải.
Khi hoàn tất các công việc này, gia chủ sẽ chọn 3 hoặc 5 chân hương mới nhất cắm vào mỗi bát hương.
Hoàn tất việc dọn dẹp bàn thờ, tỉa chân nhang, các gia chủ sẽ cất chân nhang ở nơi sạch sẽ và đợi hóa vàng.
Cuối cùng, gia chủ sẽ thắp nén hương lên bàn thở tổ tiên, thần linh như lời báo cáo về việc dọn dẹp đã hoàn tất.