Dấu tích vụ nổ “xóa sạch” một đại đội Pháp ở đồi A1 Điện Biên Phủ
Nằm giữa lòng thành phố Điện Biên Phủ, đồi A1 là một trong những di tích quan trọng nhất của chiến thắng Điện Biên Phủ ngày 7/5/1954. Ngày nay trên đồi vẫn còn lưu giữ dấu tích vụ nổ cực lớn khiến quân Pháp đồn trú tại đây sụp đổ.
Ngược dòng thời gian, trong chiến cuộc Điện Biên Phủ năm 1954, đồi A1 (Pháp gọi là Eliane 2) là cứ điểm quan trọng bậc nhất, là cánh cửa then chốt che chở cho khu trung tâm tập đoàn cứ điểm của thực dân Pháp ở Điện Biên Phủ.
Do địa thế thuận tiện cho việc tổ chức các tuyến phòng ngự cùng vị trí chiến lược đặc biệt, quân Pháp đã xây dựng đồi A1 trở hành ổ đề kháng mạnh nhất Điện Biên Phủ. Trận đồi A1 đã được quân ta mở màn ngày 31/3/1954.
Trong suốt thời gian giao tranh, quân Pháp liên tục tăng viện những lực lượng mạnh nhất và hỗ trợ tối đa hỏa lực để bảo vệ cứ điểm đến cùng. Do vậy, bộ đội Việt Nam đã phát động 4 đợt tiến công liên tục.
Kinh nghiệm từ những chiến dịch trước đó cho thấy, phương án khả thi nhất có thể áp dụng để tiêu diệt A1 là “lấy hầm trị hầm”. Công binh của ta sẽ đào một đường hầm từ vị trí của ta đến hầm ngầm của địch và tiêu diệt mục tiêu bằng một khối thuốc nổ khổng lồ.
25 chiến sĩ đã thay phiên nhau đào liên tục không nghỉ suốt nhiều ngày đêm trong lòng đất cứng. Đến gần ngày quyết định cũng là lúc ta chạm phải đá, nghi là hầm ngầm địch, việc đào đường hầm được dừng lại. Lúc này đường hầm đã dài tới 33 mét.
Bộ đội ta đã đào thêm một ngách ở cuối đường hầm mỗi chiều 1,5 mét để chứa khối thuốc nổ dự kiến nặng 1.000 kg. Do không có sẵn lượng thuốc nổ lớn như vậy, các chiến sĩ phải bổ sung thêm bằng cách "rút ruột" các quả bom lớn thu được từ quân Pháp.
Khi mọi việc đã xong, khối bộc phá được kích nổ vào lúc 20h30 ngày 6/5/1954. Một tiếng nổ trầm phát ra từ phía A1, kèm theo một cột khói lớn bốc lên cao. Khối bộc phá đã xóa sổ một đại đội quân Pháp và làm nhiều lính địch bị thương.
Tiếng nổ của khối bộc phá cũng là hiệu lệnh tổng công kích trên toàn mặt trận Điện Biên Phủ. Cuộc chiến ở đồi A1 kéo dài thêm 3 giờ đồng hồ nữa thì ta hoàn toàn làm chủ cứ điểm.
Với việc mất đồi A1, số phận của người Pháp ở Điện Biên Phủ đã được định đoạt. Quân Pháp trên toàn mặt trận Điện Biên Phủ chỉ còn kháng cự yếu ớt, đã đầu hàng toàn bộ vào chiều ngày 7/5/1954.
