Ngày 7/6, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế tổ chức khánh thành dự án Bảo tồn, tu bổ, phục hồi và tôn tạo di tích lăng Hoàng thái hậu Từ Dũ.
Lăng mộ Nghi Thiên Chương Hoàng hậu Từ Dũ (hay Hoàng thái hậu Từ Dũ) nằm trong quần thể di tích lăng vua Thiệu Trị (Xương Lăng), thuộc địa phận xã Thủy Bằng, TP.Huế. Công trình được xây dựng từ những năm đầu thế kỷ 20, có bố cục theo hướng "nội quan, ngoại quách", tường thành cao hơn 3m xây bằng gạch vồ với hai lớp bao quanh, trước mặt có hồ bán nguyệt.
Trải qua hơn 100 năm tồn tại, kiến trúc lăng Hoàng thái hậu Từ Dũ còn khá nguyên vẹn, song nhiều hạng mục đã xuống cấp, nhiều bức tường trước lăng mộ, khu vực hồ bán nguyệt bị sụp đổ.
Dự án Bảo tồn, tu bổ, phục hồi và tôn tạo di tích lăng Hoàng thái hậu Từ Dũ được triển khai từ năm 2023, đến nay đã hoàn thành với sự tham gia phục hồi, tu bổ của đội ngũ các nghệ nhân và thợ lành nghề giàu kinh nghiệm trong lĩnh vực trùng tu di tích. Quá trình thi công được thực hiện đảm bảo không gây ảnh hưởng đến yếu tố gốc của di tích.
Công trình đã hoàn thiện với các hạng mục gồm: Trụ biểu; hồ Tân Nguyệt và hệ thống cống đối lưu; sân nền, bậc cấp trước lăng; sân nền tự nhiên; cổng; vòng tường thành ngoại và tường thành nội…
Dự án hoàn thành đã góp phần trả lại vẻ đẹp vốn có của công trình lăng mộ Hoàng thái hậu Từ Dũ, đồng thời bảo tồn không gian cảnh quan văn hóa trong khuôn viên khu vực lăng vua Thiệu Trị, xứng đáng là tài sản văn hóa quý báu của nhân loại đã được UNESCO vinh danh.
Ông Hoàng Việt Trung- Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế cho biết: Thông qua Quỹ Bảo tồn di sản Huế, gia đình ông Huỳnh Văn Mạnh và bà Phạm Đăng Túy Hoa (đại diện gia đình họ Phạm Đăng) đã tài trợ gần 7 tỷ đồng để triển khai dự án Bảo tồn, tu bổ, phục hồi và tôn tạo di tích lăng Hoàng thái hậu Từ Dũ.
Ngoài ra, gia đình này cũng tặng 49 cây tùng la hán trồng xung quanh khu vực lăng mộ Hoàng thái hậu Từ Dũ sau khi dự án tu bổ hoàn thành, nhằm góp phần tôn tạo cảnh quan cho di tích.
"Đây là di tích đầu tiên được trùng tu, bảo tồn từ nguồn thông qua Quỹ Bảo tồn di sản Huế. Qua đó, khẳng định và lan tỏa hành động đến cộng đồng cùng chung tay để bảo tồn, giữ gìn và phát huy các giá trị di sản văn hóa của Quần thể di tích cố đô Huế", ông Hoàng Việt Trung cho biết thêm.
Hoàng thái hậu Từ Dũ tên húy là Phạm Thị Hằng (1810 - 1901), trưởng nữ của Lễ Bộ Thượng thư Đức Quốc công Phạm Đăng Hưng. Bà vốn là quý phi của vua Thiệu Trị, mẹ ruột của vua Tự Đức. Bà đã trải qua 8 đời vua triều Nguyễn gồm Thiệu Trị, Tự Đức, Dục Đức, Hiệp Hòa, Kiến Phúc, Hàm Nghi, Đồng Khánh, Thành Thái.