Ngỡ ngàng với 1001 chú rùa biển… làm bằng gốm
Hưởng ứng Ngày rùa biển thế giới (16/6) và truyền thông kêu gọi hành động bảo vệ các loài rùa biển, môi trường biển… nghệ sĩ điêu khắc Cao Thanh Thà đã quyết định thực hiện triển lãm "Phiêu" với việc trưng bày 1001 rùa biển bằng gốm tại Trung tâm Triển lãm (93 Đinh Tiên Hoàng, Hoàn Kiếm, Hà Nội). Đây là con số kỷ lục mà chưa có nghệ sĩ nào trước đó từng thực hiện. Tuy nhiên, con số này không phải được tác giả lựa chọn để tạo ra kỷ lục mà sâu xa hơn nó bắt nguồn từ tỷ lệ sống rất thấp 1/1000 của rùa biển, cũng như nguy cơ tuyệt chủng đáng báo động của loài động vật nằm trong Sách đỏ IUCN.
Nghệ sĩ Cao Thanh Thà chia sẻ trong khai mạc triển lãm "Phiêu" diễn ra sanngs 15/6. Ảnh: TQ
Nghệ sĩ Cao Thanh Thà là người có duyên với các dự án nghệ thuật cộng đồng hướng tới bảo vệ môi trường biển. Kể từ năm 2018, Cao Thanh Thà đã tham gia nhiều dự án nghệ thuật trên khắp các vùng biển của Việt Nam như: Dự án trại sáng tác nghệ thuật từ rác thải và phao xốp tại Vịnh Bái Tử Long 2018; Dự án “Đại dương nổi trên cạn” từ các loại rác thải trên đảo cho khu bảo tồn đảo Hòn Cau, Bình Thuận năm 2019; Dự án trang trí phố đi bộ tại bến du thuyền Ana Marina Nha Trang với chủ đề “Đại dương” sử dụng các vật liệu được tái chế từ rác thải nhựa và thân thiện với môi trường năm 2020; Dự án bảo tồn rùa biển và sáng tác nghệ thuật tại Côn Đảo năm 2021; Dự án bảo tồn rùa biển và sáng tạo nghệ thuật từ rác thải tại đảo Hòn Cau năm 2022...
Nghệ sĩ điêu khắc Cao Thanh Thà cho biết, sau khi trở về từ 12 ngày đêm trực tiếp tham gia công tác cứu hộ, bảo tồn rùa biển tại Côn Đảo, chị đã ấp ủ thực hiện một dự án nghệ thuật với sự đồng hành của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) để chung tay với công tác truyền thông bảo tồn rùa biển và môi trường biển.
Thông qua triển lãm, nghệ sĩ Cao Thanh Thà gửi đến công chúng về câu chuyện phiêu lưu của rùa biển từ khi sinh ra đến khi được hòa mình vào đại dương, bắt đầu những ngày rong chơi trên dòng hải lưu và lênh đênh trên biển cả. Trong đó, có 1000 trứng, con non rùa biển và chỉ 01 rùa biển trưởng thành trở về nơi từng được sinh ra để đẻ trứng sau khi vượt qua những cơn xoáy ngầm nơi đại dương sâu thẳm với nhiều mối nguy hiểm và tiếp tục một sự sống mới.
Với 6 cụm nghệ thuật sắp đặt với các tên gọi: "Đại dương tươi đẹp - Không gian thực tại - Tương lai", "Dòng hải lưu", "Xoáy ngầm", "Bình minh - Hoàng hôn - Bóng đêm", "Trở về" và những hoạt động trải nghiệm, tương tác thú vị, triển lãm nghệ thuật "Phiêu" không chỉ là một sự kiện nghệ thuật mà còn là lời kêu gọi hành động, khuyến khích mỗi cá nhân chung tay góp sức vào công cuộc bảo vệ môi trường biển. Mỗi tác phẩm nghệ thuật là một lời nhắc nhở về trách nhiệm của chúng ta đối với hành tinh và những loài sinh vật sống trên đó.
Những chú rùa biển bằng gốm được sắp đặt để kể câu chuyện của rùa. Ảnh: TQ
1001 chú rùa biển kể câu chuyện của rùa
Theo nghệ sĩ Cao Thanh Thà, "Phiêu" là một cuộc dấn thân vào điêu khắc nghệ thuật vào gốm sứ. Trước triển lãm này, chị chủ yếu là một nhà điêu khắc ứng dụng, một nhà quản lý sản xuất thi công cho các công trình trang trí công viên chủ đề. Nghệ sĩ cũng chưa từng thử sức với gốm sứ - loại chất liệu không phải dễ chiều.
"Một phụ nữ đang còn trách nhiệm nuôi con ăn học, sau 2 năm không trực tiếp kinh doanh hay đi làm thuê, tự bỏ toàn bộ tiền túi ra để "chơi" một cuộc ra trò với nghệ thuật thì đó cũng là một cuộc phiêu lưu. Thậm chí, có người còn nói đó là một quyết định hâm dở, là điên! Vì, lấy cái gì đảm bảo rằng triển lãm sẽ thành công, sẽ mang lại cho Thà danh tiếng để mà sau đó làm tiếp cái này cái kia. Nhưng rồi Thà vẫn làm.
Nghệ sĩ Cao Thanh Thà sắp đặt triển lãm theo 6 cụm nghệ thuật với từng tên gọi gắn với từng thông điệp. Ảnh: TQ
Vì, Thà ngoài 40 rồi. Thà muốn sống cho mình. Sống với những cảm nghiệm của chính mình. Có thể nó hay, có thể nó dở. Có thể không hoàn hảo. Nhưng một lần được theo đuổi cho tới cùng cái đam mê lớn nhất của mình thì là việc Thà thấy đáng. Danh tiếng là thứ xa vời và đôi khi chỉ như ảo ảnh. Nhưng khi bàn tay chạm vào từng nắm đất sét, nét cọ lướt trên mai rùa và mỗi mẻ gốm ra lò lành lặn, lóng lánh sắc màu thì lại là những niềm vui rất hiện hữu. Quá trình tạo tác đó, dẫu có những ngày đơn độc, mệt mỏi, mông lung, thì, cuối cùng vẫn là những ngày cho Thà được sống với chính mình, được đối thoại với chính mình để tìm ra những câu trả lời về ý nghĩa cuộc đời.
Gia đình MC Bảo An cùng tham quan triển lãm. Ảnh: TQ
Cao Thanh Thà đã từng phải mất 3 năm mới thi đỗ vào Trường ĐH Mỹ thuật công nghiệp và sau đó dành tới 8 năm để hoàn tất con đường học tập của mình (từ hệ cao đẳng lên tới thạc sĩ). Hơn ai hết Thà hiểu giá trị của sự kiên trì, bền bỉ, hiểu thế nào là những bước đi chậm mà chắc như… rùa. Nhưng rồi sẽ đến một thời điểm mà con người ta cần đưa ra những quyết định phiêu lưu để tạo ra đột phá, hay chí ít là tạo ra cái gì đó mới mẻ với chính mình, để tự mang lại cảm hứng cho hành trình sống mới", đạo diễn Vũ Trung Hiệp Co-Founder & CEO LinkStar chia sẻ.
Rùa biển bơi hàng ngàn dặm đại dương trong suốt cuộc đời dài của mình. Chúng đợi hàng thập kỷ cho đến khi có thể sinh sản, quay trở lại những bãi biển nơi chúng được sinh ra để đẻ trứng. Con cái có thể đẻ hàng trăm quả trứng trong một mùa làm tổ, nhưng rất ít con non sống sót qua năm đầu đời. Ngoài những thách thức tự nhiên đáng kể này, rùa biển phải đối mặt với nhiều mối đe dọa do con người gây ra, chẳng hạn như khai thác không chủ ý, thương mại, buôn bán, tiêu thụ bất hợp pháp và biến đổi khí hậu.
Tỷ lệ sống sót 1/1000 đã nói lên tất cả mức độ phiêu lưu của đời sống rùa biển. Và đó cũng là cái tứ để nghệ sĩ điêu khắc Cao Thanh Thà chọn tạo ra 1001 rùa biển bằng gốm cho triển lãm nghệ thuật đầu tiên của mình.
1001 là gồm 1000 trứng, con non rùa biển và 1 rùa cái trưởng thành trở về nơi được sinh ra để lại tiếp tục tạo nên một sự sống mới. Tất cả đều được nặn bằng tay. Mỗi con là một hình dáng, màu sắc, biểu cảm hoàn toàn khác biệt. Giống như con người, không ai giống ai, mỗi người một nét tính cách, rùa gốm của Thà cũng là 1001 cá thể riêng biệt, sinh động.
- Tham khảo thêm
