Dương Quá là nhân vật nam chính trong tiểu thuyết Thần điêu đại hiệp (có bản dịch là Thần điêu hiệp lữ) của cố nhà văn Kim Dung. Trong quá trình hành tẩu giang hồ Dương Quá còn được gọi là Thần Điêu đại hiệp. Sau này trong Hoa Sơn luận kiếm lần 3 được xem là một trong Võ Lâm Ngũ Bá với biệt danh Tây Cuồng.
Tuy nhiên, ít ai biết rằng, ngoài mối tình lãng mạn với Tiểu Long Nữ, Dương Quá còn có mối quan hệ đặc biệt với Trương Tam Phong - vị tổ sư sáng lập phái Võ Đang.
Trương Tam Phong xuất hiện trong phần cuối của Thần điêu đại hiệp khi mới khoảng 14 tuổi. Lúc này, cùng sư phụ là Giác Viễn đại sư đuổi theo tên trộm bí kíp Cửu dương thần công của Thiếu Lâm. Trên hành trình truy đuổi, họ gặp gỡ nhiều cao thủ võ lâm, bao gồm Quách Tĩnh - Hoàng Dung, Dương Quá - Tiểu Long Nữ, Chu Bá Thông... và cả Quách Tương - con gái Quách Tĩnh. Chính tại Hoa Sơn, Trương Tam Phong đã may mắn được Dương Quá truyền dạy một số võ công.
Mặc dù chỉ là những chiêu thức cơ bản, nhưng sự hướng dẫn của Dương Quá đã đóng vai trò quan trọng trong việc định hình nền tảng võ học của Trương Tam Phong sau này.
Dương Quá, dù chỉ xuất hiện trong một phần ngắn ngủi của cuộc đời Trương Tam Phong, nhưng vẫn là một mảnh ghép quan trọng trong bức tranh cuộc đời của vị tổ sư phái Võ Đang.
Do để mất bí kíp Cửu dương thần công, Trương Tam Phong và Giác Viễn đại sư phải trở về Thiếu Lâm chịu phạt. Tuy nhiên, tai họa ập đến khi Hà Túc Đạo tìm đến Thiếu Lâm đòi tỉ thí và vô tình giao đấu với Giác Viễn đại sư. Bị xích chân tay, Giác Viễn rơi vào thế bất lợi. Nhìn thấy sư phụ lâm nguy, Trương Tam Phong đã theo bản năng thi triển chiêu thức mà Dương Quá từng chỉ dạy, đánh bại Hà Túc Đạo.
Mặc dù lập công, Trương Tam Phong lại bị Thiếu Lâm trừng phạt vì tội học võ công bên ngoài. Lo cho đồ đệ không thể chịu đựng hình phạt 100 gậy, Giác Viễn đại sư đã liều mình bảo vệ Trương Tam Phong chạy thoát khỏi Thiếu Lâm. Tuy nhiên, do sức cùng lực kiệt, Giác Viễn đại sư đã qua đời ngay sau đó. Trước khi trút hơi thở cuối cùng, ông truyền cho Trương Tam Phong bí kíp luyện tập Cửu dương thần công.
Sau đó Trương Tam Phong phải lang thang khắp nơi, cuối cùng ông lĩnh hội được triết lý âm dương của Đạo gia và lập ra phái Võ Đang, sáng tạo ra Thái Cực quyền và Thái Cực kiếm, trở thành vô địch thiên hạ.
Có thể nói, mối quan hệ giữa Dương Quá và Trương Tam Phong tuy ngắn ngủi nhưng đã tạo nên bước ngoặt quan trọng trong cuộc đời của vị tổ sư phái Võ Đang. Nhờ cơ duyên này, cuộc đời của Trương Tam Phong đã rẽ sang một hướng mới, dẫn dắt ông đến với những thành tựu vang dội trong võ thuật.
Mối cơ duyên giữa Dương Quá và Trương Tam Phong cũng là minh chứng rõ ràng cho thấy những cuộc gặp gỡ tình cờ trong đời sống có thể, mang lại những điều thú vị, những thay đổi to lớn và lâu dài trong cuộc đời một người. Những cuộc gặp gỡ này không chỉ giúp chúng ta học hỏi và phát triển mà còn mở ra những cơ hội mới, tạo nên những mối quan hệ ý nghĩa và khám phá bản thân.
Trong cuộc sống thực, những cuộc gặp gỡ tình cờ cũng có thể mang lại những ảnh hưởng to lớn và lâu dài. Khi gặp gỡ được những người truyền cảm hứng, những người thầy tận tâm hay những người bạn tốt có thể giúp ta học hỏi, phát triển và đạt được thành công trong cuộc sống.
* Bài viết này là góc nhìn của tác giả. Bạn đọc có thể có những suy nghĩ và ý kiến khác.