Bắt đầu từ ngày 7/8, đoàn chuyên gia của Hội đồng Di tích và Di chỉ Quốc tế (ICOMOS) bắt đầu thẩm định thực địa Hồ sơ đề cử Di sản thế giới đối với Quần thể danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc tại Khu di tích và danh thắng Yên Tử (TP Uông Bí).
Việc thẩm định của đoàn chuyên gia ICOMOS là một bước quan trọng trong việc hoàn thiện hồ sơ, trước khi UNESCO thẩm định chính thức, tiến tới việc xem xét và công nhận cụm quần thể di tích Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc sẽ trở thành Di sản văn hóa của nhân loại trong kỳ họp thứ 47, được tổ chức vào năm 2025.
Tại buổi làm việc, lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh và lãnh đạo Ban quản lý Di tích và rừng Quốc gia Yên Tử đã giới thiệu tới các chuyên gia về tổng thể Khu di tích và danh thắng Yên Tử, hệ thống phân vùng bảo vệ di tích, giá trị nổi bật của từng di tích, những nỗ lực của tỉnh và TP Uông Bí trong công tác bảo vệ, quản lý, bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị của di sản đề cử.
Lịch trình, trong chuyến thực địa, đoàn chuyên gia ICOMOS sẽ đi thẩm định thực địa tại 14 cụm, điểm di tích thuộc Khu Di tích và danh thắng Yên Tử như chùa Lân, chùa Bí Thượng, chùa Suối Tắm, chùa Vân Tiêu, chùa Đồng, tượng Phật nằm, tượng đá An Kỳ Sinh, chùa Bảo Sái,… Qua đó, đánh giá tính toàn vẹn, tính xác thực; công tác bảo vệ, quản lý, bảo tồn, tôn tạo, phát huy giá trị của di sản đề cử.
Đặc biệt, các chuyên gia ICOMOS sẽ trọng tâm kiểm tra, rà soát việc khoanh vùng, cắm mốc giới vùng 1, vùng 2 ở tất cả cụm, điểm di tích; các dự án bảo tồn, tu bổ, tôn tạo di tích đã thực hiện trong những năm qua; các báo cáo kết quả, hồ sơ, tài liệu, công trình nghiên cứu về khu di tích; hồ sơ báo cáo kết quả sơ đồ, hình ảnh các đợt khai quật khảo cổ tại các di tích; rà soát việc ban hành và tổ chức thực hiện quy chế quản lý cũng như kế hoạch quản lý Khu di tích; rà soát hệ thống biển, bảng giới thiệu, chỉ dẫn tại khu di tích…
Theo kế hoạch, đoàn chuyên gia ICOMOS sẽ thẩm định thực địa tại Khu di tích và danh thắng Yên Tử (TP Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh) đến ngày 11/8. Sau đó từ ngày 12-15/8, đoàn chuyên gia sẽ tới khảo sát thực địa tại Côn Sơn, Kiếp Bạc (Hải Dương) và Vĩnh Nghiêm (Bắc Giang).
Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc gồm 6 khu di tích quốc gia đặc biệt tại 3 tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương, Bắc Giang, được khoanh vùng bảo vệ theo Luật Di sản Văn hóa. Trong đó, chỉ tính riêng tại Quảng Ninh có 3 khu di tích quốc gia đặc biệt gồm: Khu di tích và danh thắng Yên Tử tại TP Uông Bí; Khu di tích nhà Trần tại TX Đông Triều; Khu di tích chiến thắng Bạch Đằng tại TX Quảng Yên.
Hồ sơ "Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc" được Thủ tướng Chính phủ giao cho tỉnh Quảng Ninh chủ trì, phối hợp với Hải Dương, Bắc Giang xây dựng với 2.139 trang tài liệu bản tiếng Việt và bản dịch tiếng Anh; 101 sơ đồ, bản đồ, 196 bản vẽ kiến trúc, 260 bản vẽ khảo cổ, 1.141 bản ảnh, tái hiện các giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc, di sản phi vật thể, vật thể và kế hoạch quản lý tổng thể trên phạm vi 3 tỉnh Quảng Ninh, Hải Dương, Bắc Giang.
Khi Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được công nhận là di sản thế giới sẽ là cơ sở vững chắc cho việc bảo tồn và phát huy giá trị di tích gắn với phát triển bền vững của 3 tỉnh trong vùng di sản, trong đó có Quảng Ninh.
Trước đó, vào tháng 6/2024, đoàn chuyên gia ICOMOS cùng với các chuyên gia Việt Nam cũng đã khảo sát, thẩm định thực địa tại các bãi cọc Bạch Đằng thuộc TX Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh để góp ý vào hồ sơ đề cử Di sản thế giới đối Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc trình UNESCO công nhận là Di sản thế giới.
Đoàn đã khảo sát, thẩm định thực địa tại Bảo tàng Bạch Đằng, bãi cọc Yên Giang, bãi cọc Đồng Vạn Muối, vãi cọc Đồng Má Ngựa; nghe đại diện UBND TX Quảng Yên, các sở, ngành của tỉnh Quảng Ninh báo cáo về việc triển khai các nội dung công việc xây dựng hồ sơ trình UNESCO công nhận các bãi cọc Bạch Đằng trong Quần thể Di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc ở ba tỉnh Quảng Ninh, Bắc Giang, Hải Dương đề cử là Di sản Thế giới.