Tanabata còn được gọi là ngày lễ Thất tịch của Nhật Bản, hay có thể hiểu là buổi tối mùng bảy. Cứ đến thời điểm này, xứ sở hoa anh đào lại chào đón những cơn mưa mát mẻ để xua tan cái nóng của mùa hè. Tương truyền rằng, những cơn mưa này là giọt nước mắt của tiên nữ Orihime và chàng chăn bò Hikoboshi khi cả hai được gặp lại nhau sau một năm dài xa cách.
Câu chuyện tình yêu trong truyền thuyết của Hikoboshi và Orihime khá tương đồng với câu chuyện Ngưu Lang và Chức Nữ trong văn hóa Trung Quốc. Tuy nhiên, vào ngày 7 tháng 7 âm lịch hằng năm, người dân Nhật Bản không chỉ nhắc đến câu chuyện tình yêu đầy nước mắt này mà còn chào đón một lễ hội lớn mang đậm văn hóa bản địa, đó chính là lễ hội Tanabata Matsuri.
Với nguồn gốc từ một câu chuyện cổ tích lãng mạn và sự kết hợp giữa văn hóa truyền thống và các hoạt động hiện đại, Tanabata không chỉ là một dịp để người dân Nhật Bản vui vẻ mà còn là một cơ hội để họ gửi gắm những ước mơ và hy vọng của mình.
Lễ hội Tanabata không chỉ đơn thuần là một ngày lễ mà còn là một chuỗi các hoạt động và tập tục phong phú, đặc biệt là những nghi thức trang trí và các phong tục cầu nguyện. Một trong những điểm đặc trưng nhất của lễ hội là việc trang trí cây Tanabata, thường là những cây tre nhỏ được trang trí bằng nhiều loại giấy màu sắc rực rỡ.
Những dải giấy này gọi là "tanzaku" được viết lên những ước nguyện, mong muốn và lời chúc của mọi người. Những tấm thẻ giấy này thường có hình dạng dài và hẹp, được treo lên cây tre cùng với các món đồ trang trí khác như giấy gấp, hình sao và chuông gió.
Một hoạt động nổi bật khác của Tanabata là việc tổ chức các lễ hội đường phố với nhiều hoạt động văn hóa như múa lân, biểu diễn nhạc sống và các trò chơi truyền thống. Phố xá thường được trang trí bằng đèn lồng và cờ vải, tạo nên một bầu không khí vui tươi và hào hứng.
Những món ăn đặc trưng ở tanabata
Trong thời gian lễ hội, các món ăn truyền thống cũng đóng vai trò quan trọng. Một trong những món ăn nổi tiếng, chắc chắn không thể bỏ qua là món mì Somen đặc trưng. Đây là loại mì lạnh của Nhật, được mệnh danh là món ăn nổi tiếng của ngày hè.
Món mì này hấp dẫn thực khách không chỉ bởi hương vị thơm ngon mà còn bởi cách thưởng thức cực kỳ độc đáo. Thay vì được đặt trong tô và phục vụ cùng nước dùng, mì Somen lại được thả trôi theo các ống tre và thực khách phải dùng đũa để gắp những cuộn mì này. Mì Somen sau đó được dùng chung với nước đá, các loại rau xanh, thịt lợn và nước sốt tsuyu đặc trưng.
Ý nghĩa xã hội và văn hoá
Tanabata không chỉ là một dịp vui chơi mà còn mang ý nghĩa sâu sắc trong văn hóa Nhật Bản. Đó là thời điểm để mọi người dừng lại và suy ngẫm về những ước mơ, mục tiêu và hy vọng của mình.
Các tấm thẻ tanzaku không chỉ đơn thuần là những mảnh giấy, mà là những biểu tượng của niềm tin và khát vọng cá nhân. Bằng cách viết lên những ước nguyện của mình và treo chúng trên cây tre, người Nhật tin rằng họ có thể kết nối với các vì sao và cầu mong cho những điều tốt đẹp.
Tanabata trong thế giới hiện đại
Ngày nay, Tanabata đã trở thành một lễ hội không chỉ phổ biến ở Nhật Bản mà còn được biết đến và tổ chức ở nhiều nơi khác trên thế giới, nơi cộng đồng người Nhật sinh sống. Ở mỗi nơi, lễ hội có thể được tổ chức với những đặc trưng văn hóa riêng nhưng vẫn giữ được tinh thần cốt lõi của Tanabata - sự kết nối giữa con người với những điều tốt đẹp và ước mơ.
Lễ hội Tanabata không chỉ là một ngày để vui vẻ mà còn là một cơ hội để người dân thể hiện lòng hiếu khách, tình yêu và sự kết nối với nhau. Dù bạn tham gia lễ hội ở Nhật Bản hay ở bất kỳ đâu trên thế giới, Tanabata luôn mang lại cho bạn một trải nghiệm độc đáo, lôi cuốn và đầy cảm xúc, mở ra một không gian cho những giấc mơ và hy vọng.