Hoàng Su Phì là huyện biên giới phía tây của tỉnh Hà Giang nằm trên thượng nguồn sông Chảy và sông Bạc, cách thành phố Hà Giang 100km về phía tây. Từ lâu Hoàng Su Phì đã thu hút du khách bởi vẻ đẹp hoang sơ, hùng vĩ và đặc biệt là những hình ảnh xinh đẹp của những tuyệt tác ruộng bậc thang trải dài bên sườn núi.
Nơi đây không chỉ là một biểu tượng về vẻ đẹp thiên nhiên độc đáo của Việt Nam, mà còn mang trong lòng mình hương vị đặc sản độc đáo, mê hoặc những vị giác khám phá. Đặc sản Hoàng Su Phì không chỉ là những món ăn ngon, mà còn chứa đựng câu chuyện về vùng đất, con người và cuộc sống nơi đây, một sự kết hợp hài hòa giữa tạo hóa và nghệ thuật sáng tạo của con người. Dưới đây là những món ăn đặc sản ở Hoàng Su Phì mà du khách nên thưởng thức khi đến Hà Giang.
Một trong những trải nghiệm ẩm thực đặc sắc và độc đáo tại Hoàng Su Phì chính là thưởng thức món cơm lam Bắc Mê. Đây là món ăn mang đậm bản sắc văn hóa của người dân vùng cao, được chế biến từ những nguyên liệu tươi ngon và thiên nhiên. Cơm lam được nấu trong những ống nứa, tre hay hóp, dùng than củi để đốt lửa. Quá trình nấu cơm lam không chỉ tạo ra hương vị thơm ngon, dẻo mềm mà còn là một nghệ thuật, một sự kết hợp hài hòa giữa nước, lửa và ống nứa.
Cơm lam Bắc Mê có thể ăn đơn thuần hoặc kèm theo muối vừng để tăng thêm phần hấp dẫn. Đây cũng là món ăn tiện lợi cho bà con dân tộc khi đi làm ruộng. Cơm lam Bắc Mê không chỉ là món ăn mà còn là biểu tượng của sự gần gũi, thân thiện và hiếu khách của người dân nơi đây.
Món ăn đặc sản ở Hoàng Su Phì: Thắng cố
Thắng cố có nghĩa là canh xương. Trong nồi thắng cố gồm chủ yếu là xương, thịt gia súc cùng lục phủ ngũ tạng, chủ yếu là thịt ngựa. Chế biến thắng cố thật đơn giản, con bò hoặc ngựa sau khi giết mổ, người ta lọc thăn bắp và các phần nạc riêng ra để bán. Còn phần xương xẩu được chặt nhỏ, gân cốt bạc nhạc, mỡ và các loại thịt vụn được lọc ra cùng với tiết đông cắt thành miếng nhỏ cộng với tim gan phèo phổi thế là đủ nguyên liệu cơ bản để làm nên món Thắng cố. Món ăn này sẽ làm bạn nhớ mãi đấy.
Món ăn đặc sản ở Hoàng Su Phì: Thịt chuột La Chí
Một trong những nét đặc trưng của ẩm thực Hoàng Su Phì là món thịt chuột của người La Chí. Đây là món ăn không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao mà còn mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc với người dân bản địa. Người La Chí nuôi chuột như nuôi lợn, gà và sử dụng chúng làm thức ăn chính trong bữa cơm gia đình. Thịt chuột được chế biến theo nhiều cách khác nhau, tùy theo sở thích và mùa vụ của từng gia đình. Những món ăn phổ biến từ thịt chuột là chuột nướng, chuột xào, chuột treo gác bếp… Mỗi món đều có hương vị riêng biệt và đậm đà, khiến cho du khách khó quên khi đến với Hoàng Su Phì.
Để làm nên món ăn này, bà con nơi đây sẽ bắt những con chuột từ ruộng và làm sạch, ướp với các loại gia vị như mắm, muối, thảo quả, rồi treo lên gác bếp để khói và nhiệt độ làm khô và săn chắc thịt. Thịt chuột gác bếp có thể bảo quản được lâu dài, khi ăn chỉ cần xé miếng và nhâm nhi.
Thịt trâu gác bếp là một món ăn ngon không chỉ có riêng ở Hoàng Su Phì, nhưng món thịt trâu gác bếp nơi đây lại mang một hương vị rất riêng. Hương vị thơm ngon đặc trưng của món ăn này khó có thể tìm thấy trong các món ăn khác, nhất là vị khói bếp hòa lẫn với mắc khén và lá rừng. Thịt trâu khô dùng để nhắm rượu, ăn vặt hay chế biến các món khác cũng đều rất thích hợp. Vị cay cay của ớt trộn với vị cay nóng của gừng và thơm thơm của mắc khén tạo nên hương vị đặc trưng của thịt trâu khô.
Thịt trâu không chỉ đơn thuần là món ăn ngon mà còn trở thành món ăn tượng trưng, thường dùng để kết nối mọi người trong những dịp quan trọng như tụ họp, nhắm rượu hoặc ăn vặt. Vị cay cay của ớt tươi kết hợp cùng vị cay nóng của gừng và hương thơm đặc trưng của mắc khén tạo nên hương vị độc đáo mà không một món ăn nào có thể thay thế.
Từng miếng thịt trâu khô chắc nịch, thơm ngon và bắt mắt đánh thức vị giác, khơi gợi những kỷ niệm về vùng đất núi rừng. Thịt trâu gác bếp không chỉ là một món ăn ngon mà còn là một phần của văn hóa và truyền thống ẩm thực đặc sản Hoàng Su Phì. Nếu du khách có dịp ghé thăm vùng đất này, đừng bỏ lỡ cơ hội thử một miếng thịt trâu gác bếp độc đáo để cảm nhận tất cả những hương vị và cảm xúc mà nó mang lại.
Món ăn đặc sản ở Hoàng Su Phì: Lạp xưởng hun khói
Với điều kiện mùa đông khắc nghiệt, làm lạp xưởng cho mùa đông là lương thực dự trữ quan trọng. Hiện nay, lạp xưởng là món ăn đặc sản, không giống như lạp xưởng công nghiệp, lạp xưởng ở đây được làm hoàn toàn từ những nguyên liệu tự nhiên của con lợn như lòng non, thịt ướp các gia vị đậm đà, sau đó treo lên trên gác bếp để bảo quản tự nhiên, không chất phụ gia.
Một đặc sản Hoàng Su Phì khác là cá chép ruộng, một loài cá được nuôi trong những cánh đồng lúa nước. Cá chép ruộng không chỉ là nguồn thực phẩm quan trọng cho người dân nơi đây, mà còn là một phần của văn hóa và lịch sử canh tác lúa nước. Khi lúa mới được trồng, người dân thả cá chép vào ruộng để ăn sâu bệnh và bón phân cho cây lúa. Khi lúa chín, người dân thu hoạch cả lúa và cá chép. Nhờ đó, cá chép ruộng có thịt săn chắc, ngọt thơm và giàu dinh dưỡng.
Cá chép ruộng bậc thang có thể chế biến thành nhiều món ngon, nhưng hai món nổi tiếng nhất là cá chép nấu măng chua và cá chép nướng than củi. Cá chép nấu măng chua là một món canh thanh mát, vừa có vị chua của măng, vừa có vị ngọt của cá. Cá chép nướng than củi là một món ăn đậm đà, có hương vị thơm nức của cá và gia vị. Cả hai món ăn đều mang đậm bản sắc của Hoàng Su Phì và được du khách yêu thích khi đến đây.
Sau khi chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ của núi rừng, du khách có thể tận hưởng không khí ấm cúng bên bếp lửa, cùng gia đình và bạn bè nhâm nhi miếng cá nướng thơm lừng, hoặc thử vị đậm đà của cá kho tiêu, hoặc thưởng thức nồi lẩu cá chua cay hấp dẫn. Những người làm du lịch ở Hoàng Su Phì luôn mong muốn mang đến cho du khách sự hài lòng và thoải mái khi ăn uống và hy vọng cá chép ruộng sẽ trở thành một sản phẩm du lịch độc đáo, thu hút nhiều du khách đến với Hoàng Su Phì.
Món ăn đặc sản ở Hoàng Su Phì: Thịt lợn đen
Thịt lợn đen Hoàng Su Phì là một phần quan trọng của ẩm thực độc đáo và đa dạng của vùng cao nguyên Hà Giang. Được biết đến với tên gọi "lợn Tày" loại lợn này có nguồn gốc từ dân tộc Tày, một trong những cộng đồng dân tộc thiểu số đặc biệt của vùng miền núi phía Bắc Việt Nam. Một trong những đặc điểm nổi bật của thịt lợn đen Hà Giang chính là lớp lông màu đen bóng và ánh kim độc đáo, tạo nên vẻ đẹp quyến rũ và khác biệt so với các loại lợn thông thường. Ngoài ra, thịt lợn đen cũng có một số đặc điểm về cấu trúc cơ bắp và chất béo khác biệt, tạo nên hương vị độc đáo và đậm đà hơn.
Đối với đồng bào dân tộc ở đây, việc nuôi lợn đen không chỉ đơn thuần là để cung cấp thực phẩm, mà còn là một phần của văn hóa và truyền thống của họ. Lợn đen được coi là biểu tượng của sự sung túc và may mắn trong văn hóa dân tộc Tày.
Người dân tại đây đã có cách riêng để chăm sóc và nuôi dưỡng lợn đen, từ việc chọn lựa thức ăn cho đến cách thức nuôi theo phương pháp tự nhiên, giúp thịt lợn đen có hương vị tốt nhất và thân thiện với môi trường. Với thịt mềm mịn, hương vị đặc biệt, thịt lợn đen đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều món ăn truyền thống và sáng tạo. Các món như lợn đen nướng, lợn đen kho gừng, lợn đen hấp măng và nhiều món khác đã trở thành biểu tượng ẩm thực độc đáo, thu hút sự quan tâm của nhiều du khách và người yêu ẩm thực.