Nghệ sĩ Ưu tú Mỹ Châu, tên thật là Nguyễn Thị Mỹ Châu, thuộc thế hệ vàng của làng sân khấu cải lương, cùng thời với Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Lệ Thủy, NSND Bạch Tuyết, NSND Minh Vương… Bà sinh năm 1950 tại Long An, là con út trong một gia đình có 4 anh chị em.
Cha mất sớm, mẹ Mỹ Châu phải làm việc vất vả để nuôi các con khôn lớn. Từ nhỏ, Mỹ Châu đã hiểu được nỗi vất vả của mẹ. Ước mơ ban đầu của bà là trở thành thành bác sĩ, nhưng vì mẹ yêu thích nghệ thuật cải lương và muốn con gái theo nghề nên Mỹ Châu đã bỏ giấc mơ ấy để làm mẹ vui lòng.
Năm 7 tuổi, Mỹ Châu được ông bầu Ba Cang của đoàn cải lương Tiếng Chuông phát hiện tài năng trong một lần biểu diễn tại trường học. Đến năm 11 tuổi, Mỹ Châu chính thức gia nhập đoàn cải lương và bắt đầu cuộc đời nghệ sĩ. Lúc này, cuộc sống của Mỹ Châu không hề dễ dàng khi sống xa gia đình, được giao giúp việc cho một nghệ sĩ nổi tiếng trong đoàn.
Khi mới 15 tuổi, Mỹ Châu gây tiếng vang lớn với vai Thùy Dương trong vở kịch Hai lần thu hẹn trên sân khấu Thủ Đô. Vai diễn này đã đánh dấu bước đi lớn trong sự nghiệp của bà, đưa bà trở thành thành đào chính.
Cũng trong năm này, nghệ sĩ Mỹ Châu gia nhập đoàn Kim Chung và được nghệ sĩ Minh Cảnh dẫn dắt. Với tài năng nổi bật, giọng ca trầm hiếm có, nữ nghệ sĩ nhanh chóng khẳng định vị trí của mình trên sân khấu cải lương.
Năm 1967, nghệ sĩ Mỹ Châu nhận Huy chương Vàng triển vọng giải Thanh Tâm, giải thưởng uy tín dành cho các nghệ sĩ cải lương trẻ. Sau đó, bà tiếp tục ghi dấu ấn với loạt vai diễn trong các vở như: Khách sạn hào hoa, Tìm lại cuộc đời, Tâm sự Ngọc Hân, Hoa Mộc Lan… Bà còn nổi tiếng với biệt danh "Nữ hoàng kiếm hiệp" nhờ các vai diễn trong các vở kiếm hiệp đình đám thời đó.
Trong thập niên 1970, Mỹ Châu trở thành một trong những ngôi sao hàng đầu của cải lương Việt Nam, được lăng xê tích cực trên thị trường băng đĩa. Mỹ Châu cũng có sự kết hợp thành công với các nghệ sĩ tên tuổi như Minh Phụng và Tấn Tài. Nhờ nghề ca hát, bà giúp gia đình thoát nghèo, có cuộc sống dư dả.
Năm 1993, Mỹ Châu được Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú để ghi nhận những đóng góp của bà cho nghệ thuật cải lương. 6 năm sau, bà nhận thêm Huy chương Vì sự nghiệp sân khấu Việt Nam.
Sau năm 2002, bà định cư ở nước ngoài và ít xuất hiện trên sân khấu. Tuy nhiên, ảnh hưởng của bà với nghệ thuật cải lương vẫn còn rõ nét. Công chúng ấn tượng với hình ảnh nghệ sĩ Mỹ Châu tài năng, tận hiến với nghề, làm nghề thuật không điều tiếng. Cuộc đời nghệ sĩ của bà thậm chí còn được biên soạn và xuất bản trong bút ký chân dung "Châu, chút tạ tình tri âm" của NXB Văn hóa - Nghệ thuật.
Mỹ Châu đam mê ca hát, mang trách nhiệm gồng gành kinh tế gia đình từ khi còn trẻ nên đến năm 40 tuổi bà mới kết hôn với nghệ sĩ Đức Minh. Mối quan hệ của họ bắt đầu từ sự tiếp xúc gần gũi trong công việc.
Tình yêu của họ kéo dài nhiều năm, trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm và cuối cùng đi đến hôn nhân vào năm 1990. Khi đó NSƯT Mỹ Châu đã 40 tuổi nên không thể có con. Điều này đã khiến bà cảm thấy áy náy và buồn phiền trong một thời gian dài, nhưng tình cảm chân thành và sự quan tâm của chồng đã giúp nữ nghệ sĩ vượt qua nỗi đau này. Cuộc hôn nhân của họ dù không có con vẫn tràn đầy hạnh phúc và tình yêu thương.
Năm 2013, nghệ sĩ Đức Minh phát hiện bệnh ung thư gan. Dù được điều trị ở nước ngoài nhưng ông chỉ sống thêm được 8 tháng trước khi qua đời. Theo di nguyện của chồng, Mỹ Châu đưa hài cốt của ông về quê hương Bến Tre để an táng. Chính sự ra đi của chồng đã để lại một khoảng trống lớn trong lòng bà.
Sau khi chồng mất, Mỹ Châu quyết định không đi bước nữa, sống cùng họ hàng. Nữ nghệ sĩ cho biết, bản thân "không buồn" khi luôn có các cháu gắn bó, tình thương của Mỹ Châu cũng dành trọn cho các cháu.
Ở tuổi 74, bà vẫn được giữ phong thái trẻ trung, gu thời trang sang chảnh nhưng sống trầm lặng hơn, ít xuất hiện trước công chúng. Nữ nghệ sĩ dành thời gian thăm bạn bè, đồng nghiệp cũ để giữ những kỷ niệm đẹp, thực hiện di nguyện của chồng là phát huy nghệ thuật cải lương...