Sáng 9/11, phát biểu tại phiên thảo luận tổ của Quốc hội về dự án Luật Nhà giáo, Tổng Bí thư Tô Lâm gửi lời chúc mừng tới các thầy cô nhân dịp Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11 sắp tới. Tổng Bí thư cũng cho rằng, các thầy cô giáo đang chờ đợi rất nhiều ở dự án luật này, do đó, phải làm sao để luật ra đời phải khiến giáo viên thấy thật sự phấn khởi, được tôn vinh và tạo điều kiện thuận lợi để cống hiến.
Tổng Bí thư nhấn mạnh vị trí quan trọng của người thầy trong giáo dục: "Người thầy là chủ thể chính, có vai trò quan trọng". Tuy nhiên, dự án luật cũng phải giải quyết được mối quan hệ tương quan giữa thầy và trò trong giáo dục đào tạo.
Trong mối quan hệ thầy - trò, theo Tổng Bí thư, cần giải quyết chính sách rất quan trọng là phổ cập giáo dục, tiến dần lên, trẻ em đến tuổi đi học là phải được đi học, phổ cập mầm non, tiểu học, trung học cơ sở. Nếu tiến lên nữa thì tiến tới bỏ học phí, nhà nước nuôi ăn các cháu ở tuổi đi học. Do đó, theo Tổng Bí thư, không thể để tình trạng thiếu thầy cô.
"Thế thì không thể nói thiếu thầy được. Có trò là phải có thầy. Qua dữ liệu dân cư thì biết ngay từng xã, phường, huyện, thành phố sẽ có bao nhiêu cháu đi học. Như vậy là có trò rồi, thì phải chủ động có thầy chứ. Thiếu thầy thì các cháu đi học thế nào? Cái gì dẫn đến thiếu thì phải giải quyết. Mà đã có trò, có thầy thì phải có trường. Không thể quy hoạch, quản lý mà không có trường được", Tổng Bí thư phát biểu.
Lưu ý đây là vấn đề đang rất thời sự, Tổng Bí thư nhấn mạnh, mối quan hệ giữa thầy và trò phải được giải quyết. Có trò thì phải có thầy. Vì thế, nhiều chính sách phải được bao quát vào dự thảo luật.
Theo Tổng Bí thư, người thầy phải là nhà khoa học, phải có chuyên môn rất sâu, nhưng không thể có luật về nhà khoa học nữa, nên tất cả phải thể hiện, khái quát trong luật này.
Tổng Bí thư cũng đặt vấn đề, đất nước đang bước vào hội nhập, giáo dục đào tạo và giáo viên phải hội nhập ra sao.
"Vừa rồi chúng ta tuyên bố phổ cập tiếng Anh trong giáo dục. Thầy phải có trình độ tiếng Anh thế nào, trò mới phổ cập được. Thầy ở đây có quy định là nước ngoài không? Người nước ngoài vào giảng dạy có chấp hành Luật Nhà giáo của Việt Nam không? Những cái này phải có chính sách cụ thể", Tổng Bí thư nói.
Cũng theo Tổng Bí thư Tô Lâm, không chỉ thầy ngoại ngữ đòi hỏi có tiếng Anh mà giáo viên toán, văn cũng cần phải có. Những vấn đề này cần được tính toán, thể hiện vào chính sách.
Một vấn đề khác theo Tổng Bí thư cũng cần được quan tâm là huy động được nguồn lực của người thầy khi đã đến tuổi nghỉ hưu trong chính sách xây dựng xã hội học tập suốt đời.
"Người già còn đi học. Thầy đến tuổi bảo nghỉ hưu, không được giảng dạy nữa thì rất khó khăn. Phải khuyến khích xã hội hóa, khuyến khích thầy giáo lớn tuổi tham gia công tác giáo dục, giảng dạy", Tổng Bí thư nói.
Tổng Bí thư cũng lưu ý việc cụ thể hóa chính sách ở những môi trường giáo dục đặc biệt để tạo điều kiện công tác cho giáo viên. Ví dụ như giáo viên trong trại giam, giáo viên ở vùng sâu, vùng xa... Một số nơi ở miền núi thầy phải dỗ dành trò đến trường, nuôi trò đi học, người thầy phải hy sinh
Riêng đối với khu vực vùng sâu, vùng xa, Tổng Bí thư đề nghị quan tâm tới các vấn đề đời sống, xây nhà công vụ cho giáo viên để tạo điều kiện sinh hoạt, xây dựng gia đình. Ngành giáo dục phải có chính sách khuyến khích đối với những vùng khó khăn, tính toán vấn đề đào tạo tại chỗ. Bởi đây đang là "vùng trũng" của giáo dục đào tạo.
"Tôi đi miền núi thấy còn khó khăn. Nhà học sinh cách trường 20 - 30 km thì làm sao đi hằng ngày được. Nội trú khó khăn nên trò không có nơi ăn ở sinh hoạt, thầy lại càng không, thế thì làm sao được. Cô giáo đi lên trường miền núi chả có thanh niên nào cả, chỉ có công an với bộ đội biên phòng, cả tuổi thanh xuân ở đấy thế bây giờ lấy chồng thế nào? Bộ đội, công an xã cũng không có nhà công vụ thì ai giải quyết vấn đề này?", Tổng Bí thư chia sẻ. Ông cho rằng, những chỗ rất đặc biệt phải có chính sách cụ thể.
Lưu ý Luật Nhà giáo chắc chắn được các thầy cô giáo rất chờ đón, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu luật phải thực sự tôn vinh được người thầy, thực sự tạo điều kiện thuận lợi cho người thầy.
"Đừng để luật ban hành các thầy lại thấy khó khăn hơn", Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh.